Emekliliğinde çalışmak isteyenlere altın öneriler
Sosyal Güvenlik Uzmanı Sadettin ORHAN'ın kaleminden EMEKLİLERİN YENİ HAKLARI- 4
1 Ekim 2008 öncesi girişliler ŞANSLI
Sosyal Güvenlik Reformu'nun (5510 sayılı Kanun) yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008'den önce;
Çalışmaya başlamış (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı fark etmez) olanlar,
Herhangi bir şekilde isteğe bağlı prim ödemesi olanlar,
Emekli olanlar, Yani kısacası, reformdan önce sosyal güvenliğe şu veya bu şekilde kayıtlı olanlar (çalışanlar + emekliler), emeklilikte yeniden çalışma konusunda şanslı kesimi oluşturuyor. Bu kesimin, emekli olduktan sonra yeniden çalışmaya başlaması halinde karşılaşacağı hükümleri sırasıyla ele alalım.
SSK'ya tabi çalışanlar
Reform öncesi çalışması olanlar, hangi kurumdan emekli olurlarsa olsunlar, emekli olduktan sonra SSK (4/a) kapsamında emekli aylıkları kesilmeksizin çalışabilecekler. Bu kapsamdakiler, emekli olduktan sonra yeniden çalışmaya başlarlarsa, emekli aylıklarını kesintisiz alacaklar. Sadece çalıştıkları işyerinden aldıkları ücretten Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ödenecek. Bu kesintinin ise 1/4'ü çalışandan, kalanı işverenden kesilecek.
Bağ-Kur'a tabi çalışanlar
Yine reform öncesi sosyal güvenlik girişi bulunup da emekliliğinde Bağ-Kur'a (4/b) tabi çalışmak isteyenler de emekli aylıkları kesilmeksizin çalışabilecekler. Bunlardan da SGDP kesintisi yapılacak. Kesinti, bu emeklilerin aylıklarından yüzde 15 olacak. Fakat bu oran 2009'da yüzde 13 ve 2010'da ise yüzde 14 olarak uygulanacak. 2011'den itibaren yüzde 15 olarak devam edecek.
Memuriyete girenler
Bir kimse ister memur emeklisi isterse başka bir kurumdan emekli olsun, emekliyken memuriyete başlarsa emekli aylığı kesilir. Yani emeklilik sonrası kamuda çalışmaya başlayanların, hem emekli aylığı alıp hem memur maaşını alma imkanları bulunmuyor. Reform sonrasında da aynı düzenleme korundu.
1 Ekim 2008 sonrası girişliler ŞANSSIZ
Emeklilikte yeniden çalışma konusunda en şanssız kesimi, reform öncesinde hiçbir çalışması veya prim ödemesi olmayıp da ilk defa 1 Ekim 2008 sonrası çalışmaya başlayanlar oluşturuyor. Bu kesim de yine çalışmanın türüne göre farklı hükümlere muhatap olacak. Fakat şunu da belirtelim ki bu düzenleme bugünün emeklilerini değil, bugünlerde çalışmaya yeni başlayıp da 30-35 sene sonra emekli olacak nesli ilgilendiriyor.
SSK'ya tabi çalışacaklar
Bugünün yeni çalışanları, ilerde emekli olup da yeniden SSK'ya tabi çalışmak isterlerse emekli aylıkları kesilecek. Yani bunların, destek primi ödemek suretiyle, emekli aylığını da alarak çalışma şansları olmayacak.
Bağ-Kur'a tabi çalışacaklar
Bugünün yeni çalışanları, 30- 35 sene sonra emekli olduklarında, esnaf veya şirket ortağı olurlarsa emekli aylıklarını alarak çalışabilecekler. Yani ilk defa reform sonrası sigortalı (işçi, memur, esnaf) olanlar da, reform öncesindekilerde olduğu gibi, yüzde 15 SGDP ödemek suretiyle, emekli aylıkları kesilmeksizin çalışabilecekler.
Memuriyete girecekler
Reform sonrasının sigortalıları da öncekilerde olduğu gibi, emeklilik sonrası memuriyete başlarlarsa, emekli aylıkları kesilecek.Görüldüğü üzere reform sonrasında sigortalı olanların en büyük şanssızlığı, emeklilik sonrasında SSK'lı olarak çalışmaya başladıklarında emekli aylıklarının kesilecek olması.
DESTEK PRiMi ÖDEYiP ÇALIŞIN
Yusuf Melen: Sadettin Bey, ben 2008 yılında memuriyetten emekli oldum. Bu günlerde kendi adıma bir dükkan açarak çalıştırmak istiyorum. Bunun için sanırım vergiye kayıt olmam gerekiyor. Vergi kaydım başlayınca emekli aylığımı keserler mi? Ne yapmamı önerirsiniz? Cevap: Yusuf Bey, memur emeklisi olarak kendi adınıza dükkan açarsanız, eski adıyla Bağ-Kur yeni adıyla 4/b kapsamına alınırsınız. Bu durumda memur emekli aylığınız kesilmez. Sadece maaşınızdan yüzde 13 Sosyal Güvenlik Destek Primi kesilir.