Memura düşük promosyon için anlaştığı iddia edilen bankaları ceza bekliyor
Rekabet Kurulu, memur maaş ödemelerinde anlaşarak rekabeti ihlal ettiği gerekçesiyle 8 bankaya soruşturma açtı. Çok sayıda şikâyeti değerlendiren Rekabet Kurulu, aralarında anlaştıkları iddia edilen Garanti Bankası, Akbank, Türkiye İş Bankası, Yapı Kredi Bankası, Türkiye Vakıflar Bankası, Finansbank, Denizbank ve Halk Bankası (Pamukbank'ın eylemlerinden dolayı) hakkında soruşturma açılmasına karar verdi.
Bankalar, memur maaşları için kurumlara ödedikleri promosyon paraları konusunda sıkı bir rekabet yaşıyordu. Bu durum, bankaların kasasından maaş ödemesi için çıkacak rakamın yükselmesine yol açıyordu. İddiaya göre kurumlara yüksek meblağlarda promosyon parası ödemek istemeyen bankalar, bir araya gelerek ortak karara vardı. Bunun üzerine çok sayıda kamu çalışanı, Rekabet Kurumu'na başvurarak şikâyetçi oldu. Yapılan ön incelemede bankaların anlaştığına dair verilere ulaşan Rekabet Kurulu, soruşturma açmaya karar verdi.
Uzun yıllar makam arabası, tadilat ve tefrişat için harcanan maaş promosyonları, 2007 yılındaki Başbakanlık genelgesinin ardından çalışanlara dağıtılmaya başlandı. Başbakanlık genelgesine göre promosyon paralarının en az yüzde 70'inin çalışana verilmesi zorunlu. Başbakanlık genelgesinde bankalarla yapılan protokoller gereğince elde edilen paranın tamamının personele dağıtılması ise genel ilke olarak benimseniyor. Ancak toplam rakamın en fazla üçte birlik kısmı kurum personelinin ihtiyaçları doğrultusunda kullanılabiliyor. Bu alanlar da çalışma ortamlarının iyileştirilmesi ve çalışanların eğitimi gibi kalemlerden oluşuyor. Memurlar için ek gelir kapısı olan promosyon paraları, kurumdan kuruma göre değişiklik gösteriyor. Kamu çalışanları, banka ile varılan anlaşmaya göre yıllık bin TL'ye kadar maaş promosyon parası alabiliyor.
Başbakanlık genelgesinin ardından bankalar, kurumların maaş ödemesini alabilmek için sıkı bir yarışa girdi. Maaş ödeme ihalelerinde bankaların giriştiği kıyasıya rekabet, çalışanın yüzünü güldürürken bankaların kasasından çıkan rakam her seferinde yükselmeye başladı. İddiaya göre bunun önüne geçmek isteyen bankalar kendi aralarında anlaşma yaptı. Bankaların anlaşma çerçevesinde maaş ödeme ihalelerinde teklifi yükseltmediği, kimi ihalelere sadece belli bankaların katıldığı, maaş ödeme ihalelerini aralarında paylaştıkları iddialar arasında. Şikâyetleri değerlendiren Rekabet Kurulu, yaptığı ön incelemede bankaların anlaştığına yönelik ipuçları tespit edilmesinin ardından harekete geçti. Gelinen noktada soruşturmaya karar veren Kurul, bankaların savunmasını alacak. Ardından soruşturmayı derinleştirecek olan Rekabet Kurulu, bankaların suçunu sabit görürse idari para cezası uygulayacak. Soruşturmanın ardından rekabet ihlali oluşmadığı kararına varılması halinde ise bankalara herhangi bir yaptırım uygulanmayacak.
BANKALAR ARASINDA İHALEYE ÇIKILMASI ZORUNLU
Memura ek gelir kapısı açan Başbakanlık genelgesine göre maaşların hangi banka aracılığı ile ödeneceği konusunda bankalar arasında ihaleye çıkılması zorunlu. İhaleyi kazanan banka, sözleşme süresi boyunca maaş ödeme hakkını elde ediyor. Bunun karşılığında anlaşmada öngörülen tutarda promosyon parasını çalışanlara ödüyor. Promosyon paraları, her personel için eşit tutarlarda ve altı aylık periyotlarla ödeniyor. Genelgeye göre bankalarla yapılacak protokollerin süresi iki yıldan az, beş yıldan fazla olmuyor.
Kamuda örgütlü sendikalar, promosyon paralarının çalışana ödenmesi için iki yıl boyunca mücadele verdi. 2007'deki toplu görüşme masasında bu paraların çalışana ödenmesi konusunda dönemin Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin'den söz alındı. Toplu görüşmelerin ardından hükümetle Memur-Sen arasında imzalanan mutabakat zaptında da promosyon paralarının çalışana verilmesi öngörülüyordu. Sendikaların ısrarlı takibi sonucu bankalardan alınan paranın çalışana dağıtılması yasal bir zemine oturtulmuştu.