Otocunun gönlünde 8 bin liralık hurda teşviği var
Otomotivciler, bu ay sona erecek olan ÖTV indiriminin ardından, hemen hurda teşviğinin uygulamaya sokulmasını istiyor. Otomotivciler teşvik tutarının 5 ile 8 bin lira arasında olması gerektiğini savunuyor
BELMA TOPRAK İSTANBUL
Mart ayından bu yana otomotivde kademeli olarak uygulanan ÖTV indirimi bu ay sonunda bitiyor. Ay sonu itibariyle motor hacmi 1600 cc'ye kadar binek otolarda yüzde 27 olan ÖTV oranı yüzde 37'ye, yani 16 Mart öncesindeki orana çıkacak. ÖTV indiriminde son günler yaşanırken, belli bir yaşın üzerindeki araçlarını hurdaya çıkararak yeni araç alanlara ÖTV indirimi getirilmesini içeren teşvike yönelik tartışmalar da hızlandı. ÖTV indiriminin hemen ardından hurda teşviğinin geciktirilmeden başlatılmasını isteyen otomoktiv sektörünün talepleri de yüksek sesle gelmeye başladı. Ancak sektörün 16 yaş ve üzerindeki araçlar için talep ettiği hurda teşvik tutarının ?uygulanabilirliği' de tartışma yaratacak.
ENFLASYONA GÖRE 7 BİN 250 TL
Teşvik tutarıyla ilgili son dönemde henüz telaffuz edilmiş bir rakam yok. Yılın ilk aylarında 3 bin 500 liralık bir indirim gündeme gelmişti. Ancak sektör temsilcileri bu miktarda bir indirimin, uygulamanın ölü doğmasına neden olacağını savunurken, satışlarda gerçek canlılığı ancak 5 bin ile 8 bin lira arasında bir hurda teşviğinin sağlayabileceğine dikkat çekiyorlar. Zaten 3 bin 500 liralık indirim, 2003 yılındaki 4 bin 500 liralık indirimin altında. O tarihten bugüne enflasyon gözönüne alındığında, bu 4 bin 500 liranın 7 bin 250 lira düzeyinde çıkarılabileceği ifade ediliyor. Bu tutarda bir indirim de şu anda pek olası görünmezken, sektör yetkilileri, Avrupa'daki teşviklerden örnek vererek, şu değerlendirmeyi yapıyor: ?Almanya'da 9 yaş ve üzerinde uygulanan 2 bin 500 Euro'luk bir hurda teşviği pazarı uçurdu. Ama 900 Euro uygulanan Romanya'da teşviğin etkisi sınırlı kaldı.?
Hükümet, piyasayı canlandırmak ve eski araçların yerine yeni araçların alımını teşvik amacıyla, 20 yaşın üzerindeki araçlarını hurdaya çıkararak yeni araç alanlara ÖTV indirimi getiren yasayı 8 Ağustos 2003'te başlatmıştı. Yeni araç alımında 2003 sonuna kadar 3.5 milyar lira, 2004'te de 4.5 milyarlık ÖTV indirimi getirildi. Ancak çeşitli suistimaller meydana geldi. Hurda takası kağıt üzerinde kaldı. Yani binlerce hurda aracın kaydı silindi, ama bu araçlar trafikte seyretmeye devam etti. Sonuçta 4.5 milyarlık ÖTV indirimi 26 Mayıs 2004'te 2.2 milyar liraya düşürüldü ve teşviğinin pek anlamı kalmadı.
HİSSELER YÜZDE 6 YÜKSELDİ
Hurda indirimi beklentileri borsada da otomobil hisselerini hareketlendirdi. Hisseler, bu ay oto satışlarının artacağı, ayrıca hurda indirimi beklentisiyle yüzde 6'ya ulaşan oranda yükseldi. Doğuş Oto hisseleri yüzde 8.93, Tofaş yüzde 5.85, Karsan yüzde 4.64, Türk Traktör yüzde 4.58, Ford yüzde 1.07 artış gösterdi. İMKB endeksi ise günü yüzde 0.25 artışla 45.273 puandan kapattı.
Önce hurda bulmak lazım
Hurda teşviğinden yararlanarak yeni oto almak isteyen bir kişinin, önce yaşlı bir araç alması gerekiyor. 3 bin 500 liralık teşvik olduğunu düşünürsek, 2 bin liralık araçta takas avantajı bin 500 liraya düşüyor.Buna alım satım, aracın trafikten silinmesinin getirdiği masraflar dahil değil. 2 bin liralık bir araç bulmanın zorluğu da cabası. Yetkililer, cazibesinin artırılması için tutarın yüksek olması gerektiğini savunuyor.
2010 karanlık görünüyor
Oyak Çimento ve Otomotiv Başkanı Celalettin Çağlar, otomotivde bu yıl ihracatı Avrupa'daki hurda teşviklerinin, iç pazarı da ÖTV indiriminin kurtardığını belirtti. Çağlar ?Otomotiv için 2010 karanlık görünüyor, hükümetin hurda indirimini düşünmesi lazım? dedi. ?2010 için önlem alınmazsa üretim ve satışlarda yüzde 20 düşüş olur? diyen Çağlar ?Oyak Renault olarak 350 bin adet olan kapasitemizin 280 binini bu yıl kullanmış oluruz, teşvikler kalktıktan sonra bu 250 bin, hatta 200 binlere doğru da düşebilir? diye konuştu.
En yüksek teşvik İtalya'da
Ülke Teşvik tutarı Araç yaş (TL) sınırı
Avusturya 3.200 13
Fransa 2.140 10
Almanya 5.350 9
İtalya 3.200-10.700 9
Portekiz 2.670 10-15
Romanya 1.900 10
Hollanda 2.140 13
İngiltere 4.950 10