Göl ve nehirler yağışlarla kendine geldi

Küresel ısınmanın etkisiyle 2007 ve 2008 yıllarında ülke genelinde yaşanan kuraklık nedeniyle büyük düşüşlerin yaşandığı göl, gölet ve barajlardaki su seviyeleri ile nehirlerin debilerinde bu yılki yağışların etkisiyle büyük oranda artış görüldü.

Karadeniz, İç Anadolu ve Doğu Anadolu'da 2007 ve 2008 yıllarında yaşanan kuraklığın olumsuz etkileri, yağışların mevsim normallerinde ve üzerinde seyretmesi sonucunda büyük oranda ortadan kalktı.

Tokat'taki DSİ yetkilileri, barajların doluluk oranlarında geçen yılın Eylül ayına göre artış olduğunu, kentten geçen Yeşilırmak'ın su seviyesinin de geçen yıla göre yüksek olduğu belirtti. Eylül ayında yapılan ölçümlerde ırmağın debisi, 25 metre küp/saniye olarak tespit edildi.

Tokat'taki barajların doluluk oranları da yüzde 47 ile yüzde 83 arasında değişiyor.

-SAMSUN BARAJLARINDA SEVİYE MEVSİM NORMALLERİNDE-

Samsun'daki Altınkaya ve Hasan Uğurlu baraj göllerinde, su seviyelerinin son yağışların ardından mevsim normallerinde seyrettiği bildirildi.

Bafra ilçesinde Kızılırmak üzerinde bulunan 190 metre su kotuna sahip Altınkaya Barajı gölünde doluluk oranının yüzde 80'ler dolayında olduğunu belirten yetkililer, yaklaşık 5 milyar metre küpün üzerinde su depolama alanına sahip baraj gölünde su seviyesinin mevsim normallerinde olduğunu söyledi.

Altınkaya Barajı'nın hemen altında kurulu olan 57,50 metre su kotuna sahip Derbent Baraj gölündeki su seviyesinin ise Altınkaya Barajı'ndan kontrollü su bırakılarak sağlandığı öğrenildi.

Çarşamba ilçesinde Yeşilırmak üzerinde bulunan 190 metre su kotuna sahip Hasan Uğurlu Barajı gölünde ise halen su seviyesi 174 metre dolayında bulunuyor.

Hasan Uğurlu Barajı'nın hemen altında kurulu bulunan Suat Uğurlu Baraj gölündeki su seviyesinin de Hasan Uğurlu barajından salınan suyla kontrol altında tutulduğunu ve Suat Uğurlu Baraj gölündeki su seviyesinin halen 59 metre dolayında olduğunu belirten yetkililer, ani yağışlara karşı seviyenin düşük tutulduğunu bildirdi.

-SİVAS'TA BARAJLARIN DOLULUĞU ARTIYOR-

Sivas'taki barajların büyük bir bölümünde doluluk oranının geçen yılın Eylül ayına göre arttığı, önceki 2 yılda yaz kuraklığından etkilenen Kızılırmak'ın debisinin ise Eylül ayında yapılan ölçümlere göre mevsim normallerinin üzerinde olduğu bildirildi.

Devlet Su İşleri (DSİ) 19. Bölge Müdürlüğü'nün hizmet alanı kapsamında Yapıaltın, Maksutlu, Gazibey, Mursal, Kılıçkaya, Gölova, Çamlıgöze, İmranlı, 4 Eylül ve Karacalar barajları bulunuyor.

Yapıaltın, Maksutlu, Gazibey, İmranlı, 4 Eylül ve Karacalar barajları Kızılırmak, Kılıçkaya, Gölova ve Çamlıgöze barajları Yeşilırmak ve Mursal Barajı ise Fırat havzasında yer alıyor.

DSİ ekiplerince Eylül ayının son günlerinde yapılan ölçümlerde, Yapıaltın, Maksutlu, Gazibey, Kılıçkaya, Gölova, İmranlı, 4 Eylül ve Karacalar barajlarının su seviyesinin geçen yılın Eylül ayına göre daha üst seviyede olduğu belirlendi.

Sivas kent merkezinin içme suyu ihtiyacını karşılayan 4 Eylül Barajı'nda ise geçen yıl Eylül ayında yüzde 27,87 olan doluluk oranının bu yıl aynı dönemde yüzde 51,14'e yükseldiği bildirildi.

2008'in Eylül ayı sonu itibariyle 10 barajın doluluk oranı ortalaması yüzde 49,55 olarak belirlenirken, bu oranın bu yıl aynı dönemde yüzde 71,58'e yükseldiği kaydedildi.

Kentteki diğer göl ve göletlerde de su seviyesinin mevsim normallerinin üzerinde olduğu, yaz kuraklığı nedeniyle suları iyice çekilen göl ve göletlerin doluluk oranının geçen yıla göre üst seviyede olduğu ifade edildi.

-KIZILIRMAK'TA SU MEVSİM NORMALLERİNİN ÜZERİNDE-

Öte yandan, önceki iki yılda yaz kuraklığından etkilenen Kızılırmak'ta ise Eylül ayı itibariyle su seviyesinin mevsim normallerinin üzerinde olduğunu belirleyen DSİ 19. Bölge Müdürlüğü ekiplerince, 15 Eylül 2009'da Kızılırmak'ın Sivas sınırlarındaki bölümlerinde yapılan ölçümlerde, nehrin debisi 9,4 metre küp/saniye olarak tespit edildi. Geçen yıl 15 Eylül'de yapılan ölçümlerde ırmağın debisinin 4,2 metre küp/saniye olarak ölçülmüştü.

Sivas'ın İmranlı ilçesindeki Kızıldağ'ın güney yamaçlarından doğup Sivas, Kayseri, Nevşehir, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Çankırı, Çorum ve Samsun'dan geçerken çok sayıda dere ve çayın sularını toplayarak Bafra Burnu'ndan Karadeniz'e dökülen Türkiye'nin en uzun nehri Kızılırmak'ın su seviyesi, son iki yılda yaz mevsiminde etkili olan kuraklık nedeniyle iyice düşmüştü.

-TECER GÖLÜ KURTARILDI-

Sivas'ın Ulaş ilçesinde önceki yıl yaz kuraklığından etkilenerek kuruyan Tecer Gölü, ilgili kurumların birlikte yürüttüğü çalışmalar sonucunda Tecer Dağı'ndan getirilen kaynak suyuyla kurtarıldı.

Göl, bu taşıma suyunun yanı sıra yer altı suları ve yağışların etkisiyle birlikte yavaş yavaş dolmaya başladı.

-SAPANCA'DA SU SEVİYESİ DAHA YÜKSEK-

Sakarya'nın en önemli su kaynağı Sapanca Gölü'ndeki su seviyesinin geçen yıla oranla daha yüksek olduğunu belirten Adapazarı Su ve Kanalizasyon İdaresi (ADASU) Genel Müdürü Rüstem Keleş, göldeki su seviyesinin 31,21 metre olduğunu kaydetti.

Keleş, Sapanca Gölü'nün sadece Sakarya'nın değil bölgenin en önemli su kaynağı olduğunu dile getirerek, İzmit ve Sakarya'nın ortak kullanımına rağmen, gölün su seviyesinin mevsim normallerinin üzerinde olduğunu bildirdi.

2009 yılı içinde bölgeye yağışın, ortalamanın üzerinde düştüğünü ifade eden Keleş, ''Gölün seviyesi normal ve iyi bir seviyede. Geçtiğimiz yıllara göre 20 santim daha yüksek bir seviyede. Geçen yıl mevcut su seviyesi 31 metrenin altına düşmüştü. Gölün maksimum su seviyesi 32.20 metre civarıdır'' dedi.

Sakarya Nehri'ndeki debi miktarında geçmiş yıllara göre değişiklik görülmediğini belirten DSİ 32. Şube Müdürü Abdüsselam Eldemir, Sakarya Nehri'nin debisinin Pamukova bölgesinde saniyede 50 metre küp olduğunu, debide geçmiş yıllara göre değişiklik olmadığını ve herhangi bir kuraklık sinyali almadıklarını söyledi.

-FİLYOS IRMAĞI-

Zonguldak'ın Çaycuma ilçesine bağlı Filyos beldesinden geçen Filyos Irmağı'nda suyun debisi geçen yıllara oranla yaz mevsimin de yağışlı geçmesinden dolayı arttı.

Kastamonu DSİ 23. Şube Müdürü Bayram Tiryaki, ırmakta kuraklığa bağlı herhangi sorunun son yıllarda yaşanmadığını, taşkınların önlenmesine yönelik de çalışmalar yapıldığını kaydetti.

-BARTIN'DA KURAKLIK RİSKİ-

Bartın Irmağı'ndaki su seviyesinin yağışlara bağlı olarak değişiklik gösterdiğini, geçmiş yıllarda kurak geçen yaz mevsiminde ırmağı oluşturan bazı dere yataklarının tamamen kuruduğunu gördüklerini belirten yetkililer, ırmağın su seviyesinin bir ay yağmur yağmaması durumunda düşebildiğini aktardı.

DSİ 23. Şube Müdürü Tiryaki, ''Bartın için kuraklık tehdidi söz konusudur. Kentte özellikle kış, ilkbahar ve yaz aylarındaki yağışlarda azalma gözlenmektedir. Üstelik yağış rejimi yıldan yıla daha düzensiz hale gelmiştir. Bartın Irmağı'ndaki su seviyesi ani değişiklik gösterdiği için herhangi bir ölçüm yapmamız söz konusu değildir. Ancak, 2009 yılının önceki yıllara oranla yağışlı geçmesi ırmaktaki su seviyesini kısmen artırmıştır'' ifadelerini kullandı.

DSİ yetkilileri, Karabük'teki Araç ve Soğanlı Çayları'nda kuraklık yaşanmadığını, ırmaktaki su seviyesinin yağışlara göre değişiklik göstermesinden dolayı kesin bir ölçüm bulunmadığını söylediler.

Yozgat'ta ise önceki yıllarda kuruyan baraj ve göletlerdeki su seviyesi, yaz dönemine rağmen yüzde 70'in altına düşmediği bildirildi.

Kahramanmaraş'ta da barajlarda depolanan su miktarı, geçen yıla kıyasla önemli oranda artış gösterdi.

DSİ Kahramanmaraş 20. Bölge Müdürlüğü verilerine göre, geçen yıla göre toplam doluluk oranı Menzelet Barajı'nda yüzde 42'den yüzde 73'e, Sır Barajı'nda yüzde 40'dan yüzde 76'ya, Ayvalı Barajı'nda yüzde 8'den yüzde 38'e ve Kartalkaya Barajı'nda ise yüzde 16'dan yüzde 17'ye yükseldi.

Yetkililer, Menzelet ve Sır barajlarındaki suyun enerji üretimi, Kartalkaya Barajı'ndaki suyun ise tarımsal üretim ve Gaziantep'in içme suyu ihtiyacının karşılanabilmesi açısından çok önemli olduğunu belirterek, 2010'da kuraklık yaşanıp yaşanmayacağının kışın gerçekleşecek yağışlara bağlı olduğunu bildirdi.

-GAZİANTEP-

DSİ 20. Bölge Müdürlüğü görev alanındaki Gaziantep'teki barajlardaki toplam doluluk oranlarında ise önemli bir değişim olmadı.

Türkiye-Suriye sınırında Fırat Nehri üzerinde kurulu bulunan Karkamış Barajı'nda toplam doluluk oranının yüzde 43 olduğu, bu oranın geçen yılki doluluk oranıyla aynı olduğu kaydedildi.

Gaziantep'in Nizip ilçesinde sulama amaçlı olarak inşa edilen Hancağız ve Oğuzeli ilçesinde sulama amaçlı olarak inşa edilen Kayacık barajlarında ise doluluk oranı birer puan yükseldi.

Yetkililer, bu barajlarda depolanan suyun sulama amaçlı kullanıldığını ve sulama mevsiminin sona erdiğini belirterek, ''Barajlarda toplam doluluk oranının düşük olması doğal karşılanmalı. Çünkü, sulama mevsimi sona erdiğinden bu barajlar bu yıl için görevlerini yerine getirmiş durumdalar. Artık gelecek sulama mevsiminde kullanım için bu barajlarda su depolanacak'' diye konuştular.

-ASİ NEHRİ'NDEKİ DURUM-

Asi Nehri'nde 2007 yılında yaklaşık 16 metre küp/saniye olan akım hızı, geçen yıl Eylül ayında saniyede 4,75'e düştü. Yetkililer, nehirdeki debinin bu yılın aynı döneminde ise 6 metre küp/saniyeye yükseldiğini bildirdi.

Yağışlarla Asi Nehri'nde geçen yıla oranla yüzde 25 artış olduğunun altı çizilirken, yağışlarla birlikte bu oranın daha da artmasının beklendiği kaydedildi.

-KEBAN, KARAKAYA VE ATATÜRK BARAJ GÖLLERİ-

Keban, Karakaya ve Atatürk baraj göllerinde su seviyeleri mevsim normallerinde ölçüldü.

En fazla 845 su koduna sahip Keban Baraj Gölü'nde su kodu 2007'nin Eylül ayında 832.18, geçen yılın aynı döneminde 824.48, bu yıl ise 835.34 oldu. Baraj gölünde geçen yıla göre su seviyesinde büyük artış yaşanırken, gölün şu an sahip olduğu su seviyesinin mevsim normallerinde olduğu belirtildi. Keban Baraj Gölü'nün minumum su kodu ise 820.

Maksimum 693 su koduna sahip Karakaya Baraj Gölü'nde seviyenin 2007 Eylül'ünde 683.10, 2008'in Eylül ayında 681.96, bu yıl ise 681.25 olduğunu ifade eden yetkililer, 542 maksimum su koduna sahip Atatürk Baraj Gölü'nde ise aynı şekilde su kodlarının 532.52, 528.38, 527.53 olduğunu kaydettiler.

Yetkililer, baraj göllerinde su seviyesinin mevsim normallerinde olduğunu bildirdiler. Önceki yıllarda yaşanan düşük yağışın nispeten devam ettiğini ifade eden yetkililer, Keban Baraj Gölü'nde bu yıl yaşanan seviye yüksekliğinin büyük sanayi kuruluşlarının elektrik tüketiminde düşüş yaşanması nedeniyle elektriğe olan ihtiyacın azalmasından kaynaklandığını, diğer baraj göllerindeki çok az düşüşün ise Keban'dan elektrik üretimi için fazla su bırakılmamasından kaynaklandığını kaydettiler.

-HAZAR GÖLÜ'NDE SU SEVİYESİ NORMALİN ALTINDA KALDI-

Sivrice ilçesi yakınlarındaki doğal göl olan Hazar Gölü'nde ise su seviyesinin normalin altında olduğu belirtildi.

Yetkililer, en fazla 1242 su koduna sahip Hazar Gölü'nde su kodunun 2007 yılı Eylül ayında 1236.83, 2008'de 1236.70, bu yıl ise 1236.72 olduğunu belirterek, gölde su seviyesinin mevsim normallerinin altında olduğunu belirttiler.

Yetkililer, ayrıca daha önce elektrik santrali çalıştırılan gölde, göle gelen mevsimlik dereler üzerindeki kontrolün azaldığını, dolayısıyla göle giren su miktarının düşmesinin de seviyenin düşük olmasını etkilediğini bildirdiler.

-DİCLE NEHRİ-

Karakaya Baraj Gölü'nde 2007 yılında 681 olan su kodu, 2008 yılında 678, 2009 yılında ise 680 olarak ölçüldü.

Kralkızı Baraj Gölü'nde ise 2007 yılında 781 olan su kodu, 2008 yılında 768 iken bu yıl 780 olarak belirlendi.

Dicle Baraj Gölü'nün 2007 yılında 710 olan su kodu, 2008 yılında 684, 2009 yılında 709 olarak ölçüldü.

Batman Baraj Gölü'nde de 2007 yılında 656 olan su kodu, 2008 yılında 649, 2009 yılında ise 654 olarak belirlendi.

DSİ yetkilileri, Dicle Nehri üzerinde kurulan enerji ve sulama barajlarından dolayı suyun debisinin ancak 200 metre küp/saniye olduğunu söylediler.