At işletmeciliği mezunları hayal kırıklığına uğradı

Alaylılar, mektepli nalbantlara nal toplatıyor

'Üniversiteli nalbanta dolgun maaş' haberleri, at işletmeciliği mezunlarını hayal kırıklığına uğrattı. Atla üniversitede tanışan, nal çakmayı kitaptan öğrenen gençler, düşünülenin aksine haralarda doğan alaylılara rağbeti artırdı.

Yüzyıllardır usta-çırak ilişkisiyle sürdürülen nalbantlık, üniversitelerde bölüm olunca alaylıdan mektepliye dönüşüm süreci başlamış oldu. Sayıları artan mektepli nalbantların alaylıların pabucunu dama atacağı düşünülürken tam tersi oldu. Nal çakmayı kitaptan öğrenen acemi gençler, alaylıların daha da rağbet görmesini sağladı. Yanlış çakılan bir nal ya da yanlış törpülenen bir tırnak, atın sakat kalmasına sebep olabiliyor. Hal böyle olunca at sahipleri, işinin ehli nalbantları arıyor. Mezunlar, bayrağı alaylılardan devralmak istese de işleri zor görünüyor. Çünkü büyük umutlarla 'at işletmeciliği ve nalbantlık bölümü'nden mezun olan gençler, tecrübesiz oldukları gerekçesiyle işe alınmıyor.

23 yıldır Veli Efendi Hipodromu'nda nalbantlık yapan Bekir Yıldırım, atların içinde doğup büyümüş. Bu işin kitaptan öğrenileceğine inanmıyor. İşinin zahmetli olduğunu, defalarca çenesinin ve kaşının yarıldığını anlatan usta nalbant, "Bu işin üniversitesi hipodrom ve çiftliklerdir." diyor. Zaman zaman nalbantlık mezunlarıyla çalıştığını söylese de gençlerin umduğunu bulamayıp bir süre sonra işi bıraktığını dile getiriyor. Yıldırım'a göre atlarla üniversite döneminde tanışan gençlerin ustalaşması için en az 5 yıl lazım. Bir dönem medyada nalbantlık hakkında çıkan haberler de gençleri yanılgıya düşürüyor. Türkiye'de nalbantlığın önemini yitirdiğine değinen Yıldırım, Avrupa'da meslektaşlarının veterinerlerden daha çok itibar gördüğünü söylüyor.

Ortaokul mezunu Yasin Tüzüner de nalbant ustası olmak için 1 yıldır hipodromda yatıp kalkıyor. Henüz çırak olan Yasin, "Üniversite okusaydım daha farklı bir meslek seçerdim." diyor. At sahiplerinin nalbant ararken üniversiteli olup olmadığına bakmadıklarını, alaylı usta aradıklarını sözlerine ekliyor.

At Sevenler Derneği Başkanı Alp Arslan'a göre yeni mezun gençlerin iş bulamamasının bir sebebi de at sahiplerinin yıllarca çalıştıkları nalbantlardan vazgeçmemesi. Üniversiteli gençlere öncelik verdiklerini kaydeden Arslan, gençlerin yalnızca Türk Jokey Kulübü'ne değil özel sektöre de yönelmeleri gerektiğini söyledi.

Veli Efendi'nin 23 yıllık usta nalbantı Bekir Yıldırım'ın verdiği bilgiye göre bir nal en az 60 liraya çakılıyor. Ancak son zamanlarda antrenörler, at sahiplerinden habersiz acemi nalbantlarla anlaşarak yarı paraya nal çaktırıyor. Kalan parayı da kendisi alıyor. Değeri milyonlarla ifade edilen yarış atları bu yüzden tehlike altında. Nalbantlara ait bir derneğin olmaması da fiyatta ve ustalar arasında birlik sağlanamamasına sebep oluyor.

'Medyadaki abartılı haberlere aldandık'

'At işletmeciliği ve nalbantlık bölümü' mezunları, medyada çıkan 'yüksek ücretlerle iş bulma' haberleri yüzünden atçılığı tercih ettiklerini söylüyor. 'At yürüyen para' diyerek sektöre yönelen öğrenciler, 30 kişiyle başladıkları sınıflardan 10 mezunla çıkıyor.

Hayal kırıklığına uğrayan mezunlardan biri de Kocaeli Üniversitesi'nde nalbantlık okuyan Eyüp Alataş. "Medya, bu bölümü o kadar şişirdi ki aldandık." diyen Alataş, iki yıllık öğrenim boyunca yarıştan emekli olmuş atlara yalnızca üç-dört defa nal çaktığını söylüyor. Staj döneminde de atlar değerli olduğu için kimsenin bakımı kendilerine yaptırmadığını ifade ediyor. Bir arkadaşının usta yanında işe başladığını ancak ustanın '3 para vermem' dediğini sözlerine ekliyor.

Stajını Türkiye'nin en iyilerinden, İtalyan antrenörün yanında yapan Sezer İltekin ise, "Bu sektörden bir kuruş dahi kazanmadım." diye konuşuyor. Kurduğu paylaşım sitesinde, "Bizler televizyon, gazete ve internette gördüğümüz abartılı haberlere inanarak bu bölümleri okudu." diyerek sesini duyurmaya çalışıyor.

Öğrenciler at bakımı, donanımı ve ekipmanı, nal hazırlama, nallama, at anatomisi, gibi dersler görüyor. Mezunların veterinerliğe geçme şansları var ancak kontenjanlar sınırlı. Gençler veterinerlik bölümüne geçiş için kontenjanların arttırılmasını ya da alaylı nalbantların artık kendilerine yol vermesini istiyor. ZAMAN

HEMRA KÖSE