Cumhurbaşkanı Sezer özel idare kanununu onayladı...

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, TBMM tarafından yeniden görüşülerek kabul edilen 02 sayılı ''İl Özel İdare Kanunu''nu onayladı.
Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden yapılan açıklamada, sözkonusu kanunun yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderildiği belirtilerek, Cumhurbaşkanı Sezer'in, kanunun 3, 7, 10, 11, 13, 15, 18, 25, 35, 45, 47, 51, ve 52. maddelerinin iptali ve yürürlüklerinin durdurulması için Anayasa Mahkemesi'nde dava açacağı bildirildi.
Cumuhurbaşkanı Sezer, TBMM tarafından 24 Haziran 2004 tarihinde kabul edilen 5197 sayılı ''İl Özel İdaresi Kanunu''nu, kimi maddelerinin bir kez daha görüşülmesi için 10 Temmuz 2004 tarihinde TBMM'ye geri göndermişti.
Kanun, 22 Şubat 2005 tarihinde yeniden görüşülerek kabul edilmişti.
TBMM Genel Kurulu'nda, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in 10 Temmuz 2004 tarihinde 14 maddesini iade ettiği 5197 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, bazı değişikliklerle kabul edilmişti.
Cumhurbaşkanı Sezer'in iade gerekçesi doğrultusunda, ''İl Özel İdaresinin Görev, Yetki ve Sorumlulukları'' başlıklı madde değiştirilmiş, buna göre ''Eğitim'' il özel idaresinin görev ve yetkileri kapsamından çıkarılmıştı.
Kabul edilen 02 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu'na göre, il özel idaresi; ''mahalli müşterek nitelikte olmak koşuluyla, sağlık, tarım, sanayi ve ticaret, ilin çevre düzeni planı, bayındırlık ve iskan, toprağın korunması, erozyonun önlenmesi, sosyal hizmet ve yardımlar, yoksullara mikro kredi verilmesi, çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtları, ilk öğretim ve orta öğretim kurumlarına arsa temini, bina yapımı, bakım ve onarımı ile diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin hizmetleri il sınırları içinde, imar, yol, su kanalizasyon, katı atık, çevre, acil yardım ve kurtarma, kültür, turizm, gençlik ve spor, orman köylerinin desteklenmesi, ağaçlandırma, park ve bahçe tesisine ilişkin hizmetleri belediye sınırları dışında yapmakla görevli ve yetkili'' olacak.
Kanuna göre, idarenin organları, il genel meclisi ve il encümeninden oluşacak. İl özel idaresi bünyesinde yerel hizmetleri ve görevleri yerine getirmek için büyükşehirlerde daire başkanlıkları, diğer illerde de müdürlükler şeklinde birimler oluşturulacak.
İlçelerde il özel idaresiyle ilgili görevleri kaymakam yerine getirecek.
Kanunla getirilen bazı düzenlemeler, Kamu Yönetimi Temel Kanunu'nun yürürlüğe girmesiyle işlerlik kazanacak.
Bazı bakanlıkların taşra teşkilatlarının özel idarelere devredilmesiyle bu alanlara ilişkin görev ve yetkilerle çalışacak personele ilişkin tasarruflar da il özel idaresince gerçekleştirilecek.

İL GENEL MECLİSİ
İl özel idaresinin karar organı niteliğindeki il genel meclisi, seçilmiş üyelerden oluşacak. İl genel meclisinin başkanı, üyeleri arasından seçilecek. Yürütme organı olarak görev yapacak il encümeni ise valinin başkanlığında, il genel meclisinin üyeleri arasından seçeceği 5 kişi ile valinin her yıl birim amirleri arasından seçeceği 5 üyeden oluşacak. Valinin katılmadığı encümen toplantılarına genel sekreter başkanlık edecek.
İl genel meclisi bütçe hazırlamak, borçlanmaya karar vermek gibi ana yetkilerle donatılacak. İl encümeni ise uygulamalara ilişkin kararları verecek.
Vali, il özel idaresinin başı ve tüzel kişiliğinin temsilcisi olarak idarenin sevk ve idaresinden, hak ve çıkarlarının korunmasından sorumlu olacak.

ORGANLAR
İl özel idaresi teşkilatı; genel sekreterlik, mali işler, sağlık, tarım, imar, insan kaynakları ve hukuk işleri birimlerinden oluşacak.
İlin coğrafi ve sosyo ekonomik durumu dikkate alınarak ihtiyaca göre il genel meclisinin kararıyla başka birimler de kurulabilecek.
İl özel idaresi personeli vali tarafından atanacak ve il genel meclisinin bilgisine sunulacak. Norm kadro unvan ve sayıları dahilinde olmak üzere sözleşmeli personel çalıştırılabilecek, diğer kamu kurumlarından geçici personel görevlendirilebilecek.
Sözleşmeli ve işçi statüsünde çalışanlar hariç olmak üzere il özel idaresi memurlarına başarı durumlarına göre toplam memur sayısının yüzde 10'unu ve devlet memurlarına uygulanan aylık katsayının 20 bin gösterge rakamının çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere en fazla iki ikramiye ödenecek. Büyükşehir belediyelerinde bu rakam 30 bin olarak uygulanacak.
İl özel idarelerinin iç denetimi, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrolü Yasası hükümleri uyarınca yapılacak, dış denetim ise Sayıştay tarafından gerçekleştirilecek.

BORÇLANMA
İl özel idaresi, görev ve hizmetlerinin gerektirdiği giderleri karşılamak amacıyla belli koşullarla borçlanma yapabilecek, tahvil ihraç edebilecek.
Dış borçlanma, Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde ve sadece il özel idaresinin yatırım programında yer alan projelerin finansmanı amacıyla yapılabilecek.
İl özel idaresi ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin yüzde 50'sinden fazlasına sahip olduğu şirketlerinin faiz dahil iç ve dış borç stok tutarı, en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının, yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarını aşamayacak. Bu miktar, büyükşehir belediyeleri için 1.5 kat olarak uygulanacak.
İl özel idaresi ve bunların sermayesinin yüzde 50'sinden fazlasına sahip oldukları şirketler, bütçe gelirlerinin yılı içinde yüzde 10'unu geçmeyen iç borçlanmayı, il genel meclisinin kararıyla, geçen miktarları ise il genel meclisinin salt çoğunluğunun kararı ve İçişleri Bakanlığı'nın onayıyla yapabilecek.
İl özel idareleri kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında şirket kurabilecek.

CEZALAR
Cezaları da düzenleyen kanuna göre, il özel idaresinin görev ve yetki alanlarına giren konularda kararlara aykırı davrananlara, mevzuatta başka bir ceza öngörülmemişse 300 milyon liraya kadar ceza verilecek. İşyerleri adına işlenen suçlarda bu ceza iki katı olarak uygulanacak. Suçun yeme, içme, eğlenme, dinlenme, yatma, bakım ve temizlenme gibi ihtiyaçlarla ilgili olarak ticaret, sanat ve meslekleri yapanlar tarafından işlenmesi durumunda ayrıca 3-7 gün arasında işyerleri kapatılacak.
İl özel idaresinin görev ve sorumluluk alanlarında bulunan tesislere zarar verilmesi halinde, eski durumuna getirmek için yapılan masraflar yüzde 30 fazlası ile tahsil edilecek.
Cezalar il encümeni tarafından verilecek, ancak vali ve kaymakam da 3 güne kadar kapatma ve 100 milyon liraya kadar para cezası verebilecek.

İŞBİRLİĞİ
İl özel idareleri, il genel meclisinin kararıyla görev alanıyla ilgili konularda uluslararası teşekkül ve organizasyonlara kurucu üye olabilecek, bunlarla ortak faaliyet ve hizmet projeleri gerçekleştirebilecek.
Diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla bedelli ya da bedelsiz olarak ticari işbirliğine gidebilecek olan il özel idareleri, meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve meslek odaları ile de ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilecek.
İl özel idareleri, kendilerine ait taşınmazları, asli görev ve hizmetlerinde kullanmak üzere ve 25 yılı geçmemek koşuluyla diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edebilecek veya kiralayabilecek.
Kaymakamlar, valinin verdiği il özel idare görevlerini yapmakla yükümlü olacaklar ve bu görevleri karşılığında 12 bin rakamının aylık katsayı ile çarpımıyla bulunacak miktarda ek ödenek alacaklar.
Kanun uyarınca, vali, mahalli idareler genel seçimlerinden itibaren 6 ay içinde, kalkınma plan ve programlarıyla bölge planlarına uygun olarak stratejik plan ve ilgili olduğu yılbaşından önce de yıllık performans planı hazırlayıp il genel meclisine sunacak. Stratejik plan, varsa üniversiteler ve meslek odaları ile konuyla ilgili sivil toplum örgütlerinin görüşleri alınarak hazırlanacak ve il genel meclisinde kabul edildikten sonra yürürlüğe girecek. Stratejik plan ve performans planı bütçenin hazırlanmasına esas teşkil edecek ve il genel meclisinde bütçeden önce görüşülerek kabul edilecek.
Kanun uyarınca ilk stratejik plan hazırlanmasında kanunda öngörülen 6 aylık süre bir yıl olarak uygulanacak.