Devlet alacaklarını tatlıya bağladı
Devlete borcu olan milyonlarca vatandaşın merakla beklediği mali düzenlemenin detayları belli oldu.
Vergi ve SSK prim borçları başta olmak üzere, elektrik, su, trafik cezası, Emlak Vergisi, Çevre Temizlik Vergisi, Gümrük Vergisi, Motorlu Taşıtlar Vergisi gibi pek çok kalemde borçlar yeniden yapılandırılacak. 'Cumhuriyet tarihinin en büyük borç yapılandırması' olarak değerlendirilen düzenlemeden 2,5 milyon esnafın yararlanması bekleniyor.
Yaklaşık 300 kalemi kapsayan yapılandırma ile borçların gecikme faizi, gecikme zammı ve gecikme cezası silinecek. Enflasyon oranı (TÜFE ve ÜFE) esas alınarak güncelleme yapılacak. Ana parada ise herhangi bir indirime gidilmeyecek. Hükümetin, bu düzenleme ile 50 milyar liralık alacağını tahsil etmeyi hedeflediği belirtiliyor.
Hazırlanan tasarıda bazı alacakların tahsilinden de vazgeçildi. Buna göre 31 Aralık 2004 öncesi Maliye Bakanlığı'na olan 50 lira altındaki borçlar ile 31 Temmuz 2010 öncesinde kesilen 120 liranın altındaki idari para cezaları silindi. Vergi alacaklarında 31 Temmuz 2010, SGK primlerinde ise Haziran 2010'dan önceki dönem kapsama alınacak. Elektrik ve su alacaklarında da 31 Temmuz 2010'dan önce ödenmesi gereken borçlar dikkate alınacak. Uygulama kapsamında esnaf borcunu 36 ayda 18 taksitte ödeyebilecek. Ödemelerin aksatılması halinde eski yüksek alacaklara geri dönülecek.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer ile birlikte tasarıyı açıklayan Devlet Bakanı Ali Babacan, borçlu vatandaşlara yeni bir imkan tanındığını ancak bundan sonra vergi denetimlerinin çok sıkı tutulacağını söyledi.
Yeniden yapılandırma imkanı sağlayan düzenlemeden vergi kaçakçılığı suçu işleyenler ile naylon fatura kullananlar da faydalanabilecek. Düzenleme kapsamında 5 bin liranın altındaki vergi ve SSK prim borçlarının yanı sıra diğer borçlar için kredi kartına taksit seçeneği uygulanacak. Yastık altında birikimi olanlar da varlıklarını belirli bir oranda vergi ödeyerek kayıt altına aldırabilecek. Kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasının kapsamına sigara cezaları ile TOKİ alacakları girmiyor. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, hazırladıkları tasarının kapsamının mümkün olduğunca geniş tutulduğunu belirterek, devlete borcu olan herkesin bu imkandan yararlanmasını istedi.
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer ile birlikte, kamu alacaklarının bir bölümünün yeniden yapılandırılmasına imkan sağlayacak düzenlemeleri içeren yasa tasarısını, Yeni Başbakanlık binasında düzenlenen bir basın toplantısı ile açıkladı. Babacan'ın verdiği bilgiye göre tasarı kapsamına Maliye Bakanlığı, Gümrük Müsteşarlığı, SGK, İl Özel İdareleri ile belediyeler, Büyükşehir Belediyeleri ile Su ve Kanalizasyon İdareleri, TEDAŞ, Yurtkur, TRT, KOSGEB ve TOBB ile bağlı odalar ve organize sanayi bölgelerinin alacakları dahil edildi. Vergiler ve vergi cezaları, gümrük vergileri ve idari para cezaları, sosyal güvenlik primleri ve idari para cezaları, İl Özel İdarelerinin çeşitli harç ve katkı payı gibi bazı alacakları, belediyelerin vergi tarifeden doğan ücret ve su alacakları, Büyükşehir belediyelerinin su ve atık su alacakları, TEDAŞ ve özel şirketlerin tüketiciden elektrik alacakları yapılandırma kapsamında yer alıyor.
MATRAH ARTIŞI YAPAN DENETİMDEN ÇIKACAK
Başbakan Yardımcısı Babacan, kamu alacaklarının yeniden yapılandırılması uygulaması kapsamında, toplam 36 ayda 18 taksitte ödeme yapılması imkanı getirildiğini bildirdi. Uygulamadan matrah artışı yapan mükellefler de yararlanabilecek. Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, Gelir Stopaj Vergisi, KDV açısından mükellefler 2006-2009 yıllarına ait yeni bir bir matrah bildirimi yapmaları halinde inceleme ve tarhiyata muhatap olmayacak. Varlık Barışı ile son dönemde birtakım taleplerin geldiğini belirten Devlet Bakanı Ali Babacan, "Daha önceki kanun kapsamında bildirim ve beyanda bulunduğu halde şu ya da bu sebeple kanunun sağladığı imkanlardan yararlanamayanlara bir hak daha tanınmış oluyor. Bu çerçevede, yurtdışında bulunan varlıklarını süresi içinde Türkiye'ye getiremeyenler ile süresi içinde sermaye artırımında bulunmayanlara, tarh edilen vergiyi vadesinde ödemeyenlere böylece ilave bir pencere daha açmış oluyoruz." şeklinde konuştu.
Kanun çıktıktan sonra yazılı başvuru yapılması ve açılmışsa bu konuyla ilgili davalardan vazgeçilmesi gerekiyor. Yapılandırmadan yararlananların, taksitlerini ve bundan sonra oluşacak vergilerini düzenli şekilde ödemesi gerekiyor. Ödemelerin aksatılması halinde eski yüksek alacaklara dönülecek. Ali Babacan'ın verdiği bilgiye göre, taksitlerin üst üste çakışmaması için 2 ayda bir ödeme prensibi getirildi. Ödemeler, anlaşmalı bankaların kredi kartlarına taksit olarak da yansıtılabilecek.
Ali Babacan, kamu alacaklarının yeniden yapılandırmadan elde edilecek tahsilat konusunda herhangi bir rakam vermeyeceklerini kaydetti. Konuşulan 50 milyar liralık rakamın nereden çıktığını ise bilmediğini anlattı. Tahsil edilecek vergi alacaklarının, bütçenin neresine konulacağının sorulması üzerine ise, onun kararını sonra vereceklerini, şu anda 2-B üzerinde çalıştıklarını, 2-B yasasının çıkabileceğini ve buradan ilave bir şeyler gelebileceğini ifade etti. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer de, basın toplantısında bir gazetecinin "Türkiye'ye yurtdışından çalışmak için işçi gelmesini nasıl değerlendiriyorsunuz?" sorusuna, "İhtiyacımız olmayan personele izin vermeyiz. Çünkü ülkemizde de işsizlik problemi var." cevabını verdi.
KAPSAMA GİREN ALACAKLAR
Vergiler ve vergi cezaları
Gümrük vergileri ve idari para cezaları
Sosyal güvenlik primleri ve idari para cezaları
İl özel idarelerinin çeşitli harç ve katılma payı gibi bazı alacakları
Belediyelerin vergi, tarifeden doğan ücret ve su alacakları
Büyükşehir belediyelerinin su ve atık su alacakları
TEDAŞ'ın elektrik alacakları (Özel sektör dahil)
Yurt-Kur'un öğrenim kredisi alacakları
TRT'nin elektrik payı ve bandrol ücretlerinden kaynaklı alacakları
KOSGEB'in desteklerden kaynaklanan alacakları
TOBB'un ve bağlı odalarının oda aidatı alacakları
OSB'nin elektrik, su doğalgaz alacakları ile yönetim aidatları alacakları
Doğan'a Maliye'den barış çubuğu
Yeniden yapılandırmanın ihtilaflı alacaklar kısmına milyar liralık vergi davalarına ilişkin uzlaşmalar da giriyor. Tasarının yasalaşmasının ardından iki aylık sürede Doğan Yayın Holding (DHY) Maliye ile gecikme faizi ile birlikte toplamda 4,8 milyar lirayı bulan vergi cezasına ilişkin yapılandırma başvurusunda bulunabilecek. DYH, uzlaşma hakkı bulunmayan 826,3 milyon liralık vergi cezası için de Maliye ile anlaşabilecek. Rafineri devi Tüpraş da Maliye'nin kapısını 605,4 milyon liralık ceza için çalabilecek. Yine Merkez Bankası Vakfı da 6 milyar lirayı bulan ceza için Gelir İdaresi ile başvuru yapması halinde uzlaşabilecek. 350 milyon lira dolayında ek vergi, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi çıkarılan Turkcell talep etmesi halinde yapılandırma kapsamına girebilecek. Yeniden yapılandırmadan, referandumda oy kullanamadığı için ceza kesilen CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu ise düzenleme 31 Temmuz 2010 öncesini kapsadığı için yararlanamayacak.
İş dünyasından düzenlemeye tam destek
Hükümetin geniş kapsamlı borç düzenlemesi iş dünyasında memnuniyetle karşılandı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, bu girişimin reel sektöre büyük bir ivme kazandıracağını söyledi. Hısarcıklıoğlu, "Kamu idaresi ile reel sektörü barıştırmak açısından atılan bu adım ekonominin büyüme sürecini de kuvvetlendirecektir." dedi. TOBB Başkanı, kredi kartı borçlarına yönelik benzer bir adımı bankalardan da beklediklerini söyledi. Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Sinan Aygün, düzenlemenin devrim niteliği taşıdığını ifade etti. Aygün borcunu peşin ödemek isteyenlere 600-700 milyon liralık kredi desteği sağlayacaklarını açıkladı. Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) Genel Başkanı Sıtkı Yılmaz ise düzenlemenin vergisini zamanında ödeyenleri üzeceğini savundu.
Kart borçları da yapılandırılsın
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, hükümetin geniş kapsamlı borç yapılandırmasının benzerini kredi kartı borçları için bankalardan da istedi. Yapılandırmanın, iş dünyasını rahatlatacak çok önemli bir adım olduğunu belirten Hisarcıklıoğlu, bu girişimin reel sektöre büyük bir motivasyon ve ivme kazandıracağını ifade etti. Hisarcıklıoğlu, "Küresel ekonomik kriz sonrasında, kamu idaresi ile reel sektörü barıştırmak ve beyaz bir sayfa açmak açısından böyle bir adım, ekonominin büyüme sürecini de kuvvetlendirecektir. TOBB olarak; reel sektörü rahatlatan, müteşebbisi fabrikasına, tüccarı dükkânına döndürecek bu girişim için teşekkür ediyoruz." diye konuştu. CHP Genel Başkan Yardımcısı Gürsel Tekin ise borç yapılandırma paketinin, vergisini düzenli ödeyenleri mağdur duruma düşürdüğünü ileri sürdü. Tekin, "Düzenli vergi ödeyenlerin en azından kamunun ve halkın gözünde değerlendirilmesi için ödedikleri vergiden indirim yapılması ve bu yolla hem özendirilmesi hem de ödüllendirilmesi gerekir." açıklamasını yaptı. Tüketici Dernekleri Federasyonu Başkanı Sıtkı Yılmaz, yeniden yapılandırma kapsamının geniş tutulmasının vergisini zamanında ödeyenleri üzeceğini ileri sürdü. Bu tür düzenlemelerin kamu vicdanında ciddi bir rahatsızlığa yol açtığını vurguladı.
Esnaf, çifte bayram yapacak
Hükümetin kamu alacakları için açtığı beyaz sayfa, sanayi, ticaret ve esnaf odalarını memnun etti. Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken esnafın çifte bayram yaşayacağını ifade etti. Yapılandırma kapsamının geniş tutulmasından memnuniyet duyduklarını vurgulayan Palandöken, "Kamuya olan neredeyse bütün borçlar yapılandırma kapsamına alındı. Geriye bankalara kredi ve kredi kartları borçları kaldı. Şimdi sıra bankalarda." şeklinde konuştu. Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Sinan Aygün ise düzenlemenin sadece bir vergi barışı değil devrim niteliğini taşıdığını söyleyerek, "Devletin önümüzdeki bir iki yıl içerisinde bu projeyle 50-60 milyar lira tahsil edebileceğini tahmin ediyoruz. Böylece Türkiye, buradan gelen parayla bütçe ve sosyal güvenlik açığını azaltarak çok önemli bir mali disiplin sağlayacak." diye konuştu. Düzenlemeyi teşvik için kampanya başlatacağını dile getiren Aygün, "Halk Bankası ve Ziraat Bankası ile yapacağımız ortak çalışmayla borcunu peşin ödemek isteyen üyelerimize 600-700 milyon liralık kredi desteği sağlanacak." dedi. Ankara Giyim Sanayicileri Derneği Başkanı Canip Karakuş da atılan adımın 'yüzyılda bir görülecek olay' olduğunu belirterek, "Tarih yazılmıştır." ifadesini kullandı.