Gelir vergisinin yüzde 54'ünü ücretliler ödedi

Bütçeyi ücretliler kurtardı

Bütçede önemli bir paya sahip olan gelir vergisinin yüzde 54'ünü ücretliler ödedi. Maliye Bakanlığı'nın verilerine göre, 2004 yılında stopaj yoluyla alınan gelir vergileri tahakkuk bazında yüzde 39.5 oranında artarak 17.5 katrilyon liraya ulaştı. Söz konusu tutarın 15.9 katrilyon liralık kısmı tahsil edildi. Stopaj yoluyla alınan gelir vergisinin 9.5 katrilyon lirayla büyük bölümünü ücretliler ödedi. Ücretlerde reel artış yaşanmamasına rağmen geçen yıl ücretlilerin ödediği gelir vergisi yüzde 44 oranında artarken, mevduat ve repo faizleriyle ve özel finans kurumlarındaki (ÖFK) katılma belgelerine ödenen paylardan alınan vergi sadece yüzde 1.6 artış kaydetti. Ücretlilerin ödediği verginin stopaj yoluyla alınan gelir vergisi içerisindeki payı yüzde 54'e yükselirken, faizden alınan verginin payı yüzde 16'ya geriledi.

Tahsilat 2003'e göre arttı

Geçen yıl asgari ücretle çalışanların ödediği vergi toplam 1.6 katrilyona, diğer ücretlilerin ödediği vergi ise 7.9 katrilyon liraya kadar yükseldi. Buna göre 2004 yılında 90 katrilyon lira olan genel bütçe vergi gelirlerinin yüzde 10.5'ini ücretliler ödedi. 2004 yılında asgari ücretlilerden alınan gelir vergisi 2003 yılına göre yüzde 89.2, diğer ücretlilerden alınan vergi ise yüzde 37.9 oranında artış kaydetti. Ücretlilerden stopaj yoluyla alınan gelir vergisi, aynı yöntemle tahsil edilen toplam gelir vergisinin yüzde 54'ünü oluşturdu. Bu oran 2003 yılında yüzde 52 düzeyinde bulunuyordu. Ücretlilerin payındaki bu artışa karşılık, mevduat ve repo hesapları için ödenen faizler ile özel finans kuruluşlarında açılan katılma belgeleri için ödenen kâr paylarından alınan vergi 2003 yılına göre sadece yüzde 1.6 oranında arttı ve 3 katrilyon lira olarak gerçekleşti. Faiz gelirlerinden alınan verginin 2003 yılında yüzde 20 olan stopaj yoluyla alınan gelir vergisi içerisindeki payı yüzde 16'ya geriledi. 2004 yılındaki genel bütçe vergi gelirlerinin yüzde 3.3'ü faiz gelirleri üzerinden alındı.

Kira gelirleri de sevindirdi

2004 yılında bankalardaki Türk Lirası mevduat hesaplarına ödenen faizlerden 1.8 katrilyon liralık, döviz tevdiat hesaplarına ödenen faizlerden 625 trilyon, ÖFK'ların ödediği kâr paylarından yüzde 58 trilyon, repo hesaplarından ise 447 trilyon lira vergi alındı. Stopaj yoluyla alınan vergilerin ücretliler ve faiz gelirlerinden sonraki üçüncü büyük kalemini ise 1.5 katrilyon lirayla mal ve hakların kiralanması yoluyla elde edilen gelirlerden alınan vergi oluşturdu. Büyük bölümünü işyeri kira ödemelerinden yapılan stopajın oluşturduğu söz konusu kalem kapsamında yapılan gelir vergisi tahakkuku yüzde 86 artarak 1.5 katrilyon liraya kadar yükseldi.