TPE: Parmak iziyle giriş çıkış kontrolü insan haklarına aykırı değil
Türk Patent Enstitüsü (TPE) Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Yüksel Birinci, personelin işe giriş ve çıkış saatlerinin kontrol edilmesi amacıyla başlatılan, çalışanlar ve sendikaların tepkisine neden olan "parmak izi alma" uygulamasının insan haklarına aykırı olmadığını savundu. Birinci, parmak izi vermediği için uyarı ve kınama cezası alan personeli ise "kötü niyetli" davranmakla suçladı.
Birinci konuya ilişkin yaptığı açıklamada, yeni ve modern bir binaya sahip olan TPE'de giriş ve çıkışların son teknoloji ürünlerinden olan parmak okutturularak geçiş yapılan turnike sistemiyle yapıldığını ifade etti ve parmak okutarak giriş-çıkış kontrolü yapılmasının ileri teknolojilerin sağladığı uygulamalar olduğunu ifade etti. Bu tür sistemlerin yurtdışından ithaline Dış Ticaret Müsteşarlığı'nca da herhangi bir kısıtlama getirilmeden izin verildiğini vurgulayan Birinci, sistemin yurtdışında ABD ve Avrupa ülkelerinde yaygın olduğunu, Türkiye'de de son zamanlarda kamu ve özel sektörde kullanılmaya başlanıldığının altını çizdi. TPE'de bu uygulamanın personelce tamamen benimsendiğini, sadece özelleştirmeden gelen ve APK Dairesi'nde Araştırmacı olarak görev yapan Nebi Çubukçu ile bir arkadaşı tarafından istismar edildiğini ileri süren Doç. Dr. Birinci, "Başka konularda disiplinsizlik nedeniyle verilen cezaları da bulunan bu iki personelin mevcut uygulamaya karşı verdiği tepkiler tamamen kötü niyetlidir. Diğer yandan, enstitümüzün son derece iyi niyetle yaptığı bu uygulamanın maalesef basına yanıltıcı bilgi verilerek aksettirildiği anlaşılmaktadır. Ayrıca, Türk Enerji-Sen bu uygulamaya ilişkin enstitümüze yazılı başvuruda bulunmuş olup başvurusu değerlendirilmektedir" şeklinde konuştu.
"PERSONELİN PARMAK İZİ KAYDEDİLMİYOR"
Haberde uygulamanın insan haklarına ve henüz yürürlüğe girmemiş olan Ceza Muhakemeleri Kanunu'na aykırılığının iddia edildiğini hatırlatan Birinci, şunları söyledi:
"Oysa İnsan Hakları Sözleşmeleri'nde, İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında ve ülkemizin mevzuatında uygulamaya engel bir düzenleme veya karar bulunmamaktadır. Kaldı ki, bu kişilerin uygulamaya hiçbir itirazda bulunmadan turnike sistemini kullanmadıkları yapılan kontroller sonucunda tespit edilmiştir. Bu tespit üzerine genel insan hakları veya Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi gibi genel gerekçeler öne sürmüşlerdir. Oysa Devlet Memurları Kanunu'na göre uygulamalara genelgelere ve kurallara uymak eğer bunlar kanuna aykırı ise yazılı olarak itiraz etmek gerekir. Kanunlara aykırı bir uygulama iddiası var ise yargı yoluna başvurulabilir. Kaldı ki, sistem parmak izini resim ve görünüm olarak algılamamakta ve kaydetmemektedir. Parmak izi bilgisayarda patentli-lisanslı bir yazılım vasıtasıyla formülasyondan geçirilip matematiksel değere dönüştürülmektedir. Yani sistem parmak izini sayısal bir kod olarak okumaktadır. Sistemdeki kayıtlarda parmak izi resim ve görünüm halinde bulunmamaktadır. Söz konusu uygulamanın bir faydası da basında sıkça yer alan 'bankamatik memurlarının' kurumumuzda oluşmasının önlenmesidir. Bütün kurumların bu tür idari düzenlemeleri mevcuttur. Bizim kurumumuzda da bu uygulama haberde belirtildiği gibi bir huzursuzluk kaynağı olmamıştır. Nitekim, enstitümüzün yurt içinde ve yurt dışında bir yıl içinde yaptığı büyük atılımlar (marka birikiminin eritilmesi, patent ön araştırmalarının yurt içinde yapılması gibi) personelimizin özverili ve gönülden çalışmaları ile başarılmıştır."
TPE Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Yüksel Birinci, TPE'de her anlamda olduğu gibi mesaiye devamla ilgili genelgeler yayımlandığını ve bütün personelin bu genelgelere riayet etme zorunluluğu bulunduğunu savundu. Söz konusu olayda uygulanan disiplin cezasının kurallara uyulmadığı için gerçekleştirildiğini belirten Birinci, "Eğer varsa hukuka aykırı uygulamalara karşı bağımsız mahkemelere başvuru yolu her zaman açıktır. Ancak, haberde yer aldığı gibi Nebi Çubukçu anlamsız bir 'protesto' amacıyla bu disiplinsiz tavırları sergilemektedir" şeklinde konuştu.
TPE'de 2004 yılı Ağustos ayında personelin giriş-çıkış saatlerinin belirlenmesi amacıyla "parmak izi alma" uygulaması başlatılmıştı. Uygulamaya riayet etmeyen Nebi Çubukçu isimli personel hakkında açılan soruşturma sonucunda önce uyarı sonra da kınama cezası verilmişti. Bu gelişmeler üzerine Türk Enerji-Sen TPE'ye başvurarak parmak izi alma uygulamanın kaldırılmasını talep etmişti.