Yer altı kaynaklarının bulunmasına güvenlik engeli

Türkiye'nin en zengin maden rezervlerinin bu bölgede olduğunu dile getiren MTA Güneydoğu Anadolu Bölge Müdürü Ekrem Tosun, huzurun olmadığı yerde madenciliğin olamayacağını ve güvenlik nedeniyle yer altı zenginliklerinin çıkarılamayacağını kaydetti. Bölgede 1970 ve 80'li yıllarda inceleme yapıldığını belirten Tosun, günümüz teknolojisiyle yeniden bir çalışma yapılması durumunda onlarca maden sahasının tespit edileceğini belirtti.

MTA Genel Müdürlüğü'nün 1935 yılında yer altı ve yer üstü doğal kaynaklarını tespit edip bunları rapor etmek üzere kurulduğunu kaydeden Tosun, yatırımcı değil, araştırmacı bir kurum olduklarını söyledi. Ülkedeki araştırmalar kapsamında yer altı ve yer üstü kaynaklarını rapor ederek ilgili kuruluşlara rapor ettiklerini belirten Tosun, bir çok yer altı zenginliğinin MTA tarafından bulunduğunu dile getirdi. Batman'daki ilk petrolü bulup rafineriyi kuran kuruluşun MTA olduğunu belirten Tosun, bu petrolün daha sonra Türkiye Petrolleri'ne devredildiğini söyledi. Bölgede bir çok yer altı zenginliklerinin MTA tarafından tespit edilerek ilgili yerlere rapor edildiğini belirten Tosun, bölge ile ilgili yaptıkları çalışmalar kapsamında 400'e yakın rapor hazırladıklarını dile getirdi. En büyük sıkıntılarının güvenlik sorunu olduğunu açıklayan Tosun, ?Malum bölgedeki 30 yıllık süreçte cereyan eden güvenlik sebeplerinden dolayı MTA Güneydoğu Anadolu Bölge Müdürlüğü istediği gibi işlevselliğini tam olarak yerine getirememiştir. Malum madencilik sektörü aramacılık, inceleme, dağlık kesimde olur, dağlık kesimde de teknik personelimiz emin bir şekilde rahatlıkla araziyi gezip, haritasını açıp, konaklayamadıktan sonra verimlilik elde edemez. Gelinen süreçte MTA ve diğer madencilik sektörleri bir çok sıkıntılar yaşamıştır. Dolayısıyla güvenlik problemi hala devam etmektedir. Tüm bunlara rağmen bölge müdürlüğümüz kapsamındaki Şanlıurfa, Bingöl, Siirt, Batman, Diyarbakır, Mardin ve Şırnak bölgelerinde güvenli bulduğumuz yerlerde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bölgenin özel şartları nedeniyle askıya aldığımız ve çalışamadığımız bir çok projemiz var. Umut ederim ki huzur ortamı bir an önce tesis edilir ve biz de bu projelerimizi hayata geçirip ülke ekonomisine katkıda bulunarak istihdam ortamını sağlarız. Bunların tümünün alt yapısı hazır. Ama malum yatırım sektörü bir yerde huzur ve güven olmayınca istenilen randımanı vermez. Bölgenin tek sorunu güvenlik problemidir. Genel müdürlüğümüz bin küsür teknik personele sahip bir kurumdur. Ancak bizim sıkıntı çektiğimiz tek konu güvenlik ortamıdır. Personeli araziye yönlendirdiğimiz zaman o gün başına ne gelir diye düşünüyoruz ve maalesef o projeyi uygulamaya koyamıyoruz. Bizim ekipler gezicidir, bu etütler neticesinde elde edilen verilerle rapor hazırlanıyor. Bunları yapabilmek için ekiplerin rahat olması lazım? diye konuştu.

?BÖLGE YER ALTI ZENGİNLİĞİ KONUSUNDA AÇIK HAVA MÜZESİ GİBİ?

Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin Arabistan plakası üzerinde yer aldığını belirten Tosun, bu plakanın sürekli olarak Kuzey Anadolu Bölgesi'nin dibine doğru hareket ettiğini ve bir bindirme oluşturduğunu söyledi. Tosun, ?Bunu sınırsal olarak açıklamak gerekirse ilimizi kapsayan Çermik, Çüngüş, Ergani, Dicle, Hani, Lice, Hazro ve güneye doğru Şırnak'a kadar bir kuşağı kapsıyor. Tüm bu kuşağın içerisinde en erken yapılan çalışmalar 1970 ve 80 arasına dayanmaktadır. Ama bunların günümüz teknolojisinde yeniden incelenmesi lazım. Onlarca maden sahası mevcut ve arama bekliyor. Buralarda inanıyorum ki huzur ve güvenlik sağlanması halinde özel sektör ve MTA için en az 15 yıl çalışacak bir alan oluşur. Bölge o kadar zengin ki adeta açık hava müzesi niteliğindedir. Bu bölgede her türlü maden var. Bölgede bir kıtanın içerdiği zenginlik kadar maden çeşitliliği var. Bu çalışmalar yapıldığı taktirde çok değişik madenlerin bulunması, yeni kaynakların bulunması içten bile değildir. Bu aramalar yapıldığı taktirde Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde çok güzel maden potansiyellerinin tespit edileceğine inanıyoruz. Bölge çeşitlilik açısından Türkiye'nin en zengin bölgesidir. Ama bunların miktarı ve çeşitliliği henüz tespit edilmemiştir. Uzun vadeli çalışmalarla bunlar ortaya konulabilir. Ama dediğim gibi huzur ortamının olması şart. Huzurun olmadığı yerde madencilik olmaz? şeklinde konuştu.

2012 yılında Diyarbakır ve Şanlıurfa illerinde toplam üç projelerinin olduğunu belirten Tosun, bunlardan 2 tanesinin ise sıcak su projesi olduğunu söyledi. Şanlıurfa'daki sondaj çalışmalarının devam ettiğini ifade eden Tosun, bundan sonra da Diyarbakır'da çalışmalarının olacağını dile getirdi. Diyarbakır'ın Çermik ilçesinde MTA'ya ait olan bakır sahalarında geçen yıl etütlerin yapıldığını belirten Tosun, bu yıl da sondaj çalışmalarına geçildiğini ve bunun umutlu oldukları projelerden biri olduğunu sözlerine ekledi.