Kamu yönetimi alanında köklü değişiklikler öngören reform tasarısı Meclise sunulma aşamasına geldi.
AKP hükümetlerinin kurulmasıyla birlikte, kamu yönetimini yeniden yapılandırmak
amacıyla başlatılan reform çalışmalarında son noktaya gelindi. Bakanlar Kurulu'nun
son toplantısında masaya yatırılan, ?Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısı Taslağı?
üzerinde, bir pürüz dışında uzlaşmaya varıldı. Devlet Bakanı Kürşat Tüzmen'in,
?Dışişleri Bakanlığı ile Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı hariç,
bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının yurtdışı teşkilatı kuramayacaklarına?
ilişkin düzenlemeye, ?Dış Ticaret Müsteşarlığı temsilcilikleri de kapatılmasın?
şeklindeki itirazı giderildikten sonra, tasarının Meclise sevkedileceği bildirildi.
Kamu reform taslağının son şekline göre İçişleri, Milli Eğitim Bakanlığı, Maliye
ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıkları dışında hiçbir bakanlık, ana hizmet
şeklinde denetim ve rehberlik birimi oluşturamayacak. Bu bakanlıklar dışındaki
bakanlıkların iç denetimi, Sayıştay tarafından yapılacak.
Ayrıca sadece Adalet, Milli Savunma, İçişleri, Maliye ile Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlıkları taşra teşkilatı şeklinde örgütlenebilecek. Taşra teşkilatı
kuramayacak bakanlıkların, taşra teşkilatındaki personel ve ekipmanları belediye
sınırları içinde belediyelere, sınırlar dışında ise il özel idarelerine devredilecek.
Bunun için taslakta bir yıllık bir geçiş öngörülüyor.
Taslağa göre, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü kaldırılacak. Görev ve yetkileri,
araç, gereç, her türlü taşınır ve taşınmaz malları, bunlara ait ödeneklerle
birlikte İstanbul dışında il özel idarelerine; İstanbul'da İstanbul Büyükşehir
Belediyesine devredilecek. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün merkez teşkilatı
personeli, Tarım ve Köyişleri Bakanlığına, İstanbul dışındaki taşra teşkilatı
personeli ise bulundukları illerdeki il özel idarelerine, İstanbul'da ise İstanbul
Büyükşehir Belediyesi Başkanlığına kadro ve pozisyonları ile birlikte devredilecek.
Tasarıda, Cumhurbaşkanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı ise kapsam dışında tutuldu.
Kamu reformuna getirilen diğer düzenlemeler şöyle:
?-Merkezi idare, Adalet, savunma, güvenlik, istihbarat, dış ilişkiler, maliye,
hazine, dış ticaret, eğitim, diyanet, vakıflar, sosyal güvenlik, tapu kadastro,
nüfus ve vatandaşlık, sivil savunma, gümrük hizmetleri ve piyasalara ilişkin
düzenlemeleri yapacak. Ulusal ve bölgesel düzeyde ekonomik, sosyal ve fiziki
planlar hazırlayacak. Mahalli idareler ise bu görev ve hizmetler dışındaki görev,
yetki ve hizmetleri yerine getirecek.
-Hükümetin görevi sona erdiğinde, müsteşarlar ile başkanlık ve genel müdürlük
şeklinde kurulan bağlı ve ilgili kuruluşlarda başkan veya genel müdürlerin görevi
kendiliğinden sona ermiş sayılacak. Ancak bu görevlere yeni bir atama ya da
görevlendirme yapılıncaya kadar bu kişiler görevlerine devam edecek. Bu şekilde
görevi sona erenler özlük hakları saklı kalmak üzere, kadro şartı aranmaksızın
bakanlık müşaviri olarak atanacak.
-Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu lağvedilecek. Personeli, araç, gereç, taşınır
ve taşınmaz malları ve bütçesi Sayıştay'a devredilecek. YDK'nın kadrolarından
başkan ve üye kadrosu Sayıştay üyesi kadrosuna; denetim görevlilerinin kadroları
mükteseplerine uygun uzman denetçi, başdenetçi, denetçi ve denetçi yardımcısı
kadrolarına; idari personel de aynı unvanlı kadrolara atanacak.
-Merkezi idareye dahil kurum ve kuruluşlarla il özel idareleri, belediyeler
ve bunlara bağlı kuruluşlar ve mahalli idare birliklerinin dış denetimi Sayıştay
tarafından yapılacak. Bu amaçla Sayıştay'ın teşkilat yapısı içinde özel ihtisas
daireleri oluşturabileceği gibi, bölge düzeyinde taşra birimleri de kurulabilecek.
Köyler ile köylerin kendi aralarında kurdukları birlikler, mülki idare amirleri
eliyle denetlenecek.
-Kamuda performans denetimi sistemi uygulanacak. Buna göre, yönetimin bütün
kademelerinde gerçekleştirilen faaliyet ve programların planlanması, uygulanması
ve kontrolü aşamalarında, ekonomiklik, verimlilik ve etkililik denetimi yapılacak.
-Gerçek ve tüzel kişiler, kanunla belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bilgi
edinme hakkına sahip olacak. Kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişilerin
talep etmeleri halinde, istenen bilgi ve belgeleri kanunda belirtilen istisnalar
dışında vermekle yükümlü olacak.
-Kamu kurum ve kuruluşları, görev ve hizmet alanlarına giren konulardaki temel
nitelikli karar ve işlemlerini, mal ve hizmet alımlarını, satımlarını, projelerini
ve yılık faaliyet raporlarını bilgi iletişim teknolojilerini de kullanmak suretiyle
kamuoyunun bilgisine sunacak. Kesinleşen faaliyet ve denetim raporları uygun
araçlarla kamuoyunun incelemesine açık hale getirilecek.
-Her ilde, mahalli idareler ve bunlara bağlı kuruluşlar ile bu idareler tarafından
kurulan birlik ve işletmelerin, gerçek ve tüzel kişilerle ilgili işlem ve eylemlerinin
hukuka uygunluğunu değerlendirmek, aralarındaki anlaşmazlıkların çözümüne yardımcı
olmak üzere bir halk denetçisi seçilecek.
-Kamu hizmetleri memurlar, tam zamanlı veya kısmi zamanlı çalışan diğer kamu
görevlileri ve işçiler eliyle yürütülecek. Tam zamanlı veya kısmi zamanlı çalışan
diğer kamu görevlileri ve işçiler kadro şartına bağlı olmaksızın sözleşmeye
dayalı olarak istihdam edilecek. Sözleşmede, ilgili personelin görevleri, hak
ve yükümlülükleri ile performans ölçüleri de yer alacak.
Memurlar ve diğer kamu görevlileri, performans ölçülerine göre değerlendirilecek
ve ödüllendirilecek.?