Enerji tasarrufunda altın kurallar

Evlerde bazı kurallara uyulması halinde hem enerji tasarrufuna katkıda bulunulabilir. Hem de aşırı tüketimden kaynaklanan masrafın azaltılabiliyor.

Uzmanlar, Türkiye'nin enerji sıkıntısı yaşadığı ve elektrik kesintisinin başlatıldığı bugünlerde, evlerde bazı kurallara uyulması halinde hem enerji tasarrufuna katkıda bulunulabileceği, hem de aşırı tüketimden kaynaklanan masrafın azaltılabileceğini belirtti.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Geliştirme Daire Başkanlığı tarafından hazırlanan "Evinizde yüzde 50 daha az enerji tüketmek ister misiniz?" başlıklı kitapçıkta, fırın ve ocak, ısıtıcılar, aydınlatma, su ısıtıcıları, bulaşık ve çamaşır makineleriyle buzdolabı ve derin dondurucuların kullanımında, enerji tasarrufu için neler yapılması gerektiği anlatılıyor. Yiyeceklerin düz tabanlı tencerelerde ve tepsilerde pişirilmesi gerektiği belirtilen kitapçıkta, fırın ve ocakların kullanımında tasarruf için şunlar öneriliyor:

"Tencere, tava ve çaydanlık tabanını aşan her alev enerji israfıdır. Mümkünse yiyecekleri mikrodalga fırınlarda pişiriniz. Aynı miktar yiyeceği pişirmek için mikrodalga fırın, klasik fırına göre yüzde 66 daha az enerji tüketir. Tencere ve tepsinizin kapakları sıkıca kapalı ise pişirme tamamlanmadan 2-3 dakika önce fırın ve ocağınızı kapatabilirsiniz. Yemek pişerken fırın kapağını gerekmediği sürece açmayınız. Her kapak açılışında sıcaklık 25-30 derece düşer. Kapaksız kapta yemek pişirirken 3 kat daha fazla enerji tüketmek gerekir."

SEBZELİ YEMEĞİ PİŞİRİRKEN AZ SU KULLANILMALI

Enerji tasarrufu için, fırın çalıştırıldığında 2-3 tür yemeğin aynı anda pişirilmesi tavsiye ediliyor. Isının ve nemin tencere veya tepsi içinde tutulması için kapakların hava sızdırmaması gerektiğine işaret edilen kitapçıkta, bu durum yemeğin hızlı pişmesine neden olacağı anlatılıyor. Kitapçıkta, mikrodalga fırınlarda suyun hemen kaynatabileceği ifade edilerek şu önerilere yer veriliyor:

"Mikrodalgada ısıttığınız su ile çay ve çorbanızı pişirebilir, böylece hem enerjiden hem de zamandan tasarruf edebilirsiniz. Fırınları odanızı ısıtmak için asla kullanmayınız. Bu durum çok tehlikeli ve pahalıdır. Sebzeli yemeği pişirirken az miktarda su kullanınız. Yüksek sıcaklıkta pişirmeye başlayınız. Buhar çıkmaya başladıktan sonra düşük sıcaklıkta pişiriniz. Böylece yiyecekler daha iyi ve hızlı pişer. Yüksek sıcaklıkta pişirme işlemine devam etmek, besin maddesinin yok olmasına neden olur."

Kitapçıkta, aydınlatmada dikkat edilmesi gerekenler ise şöyle sıralandı:

"Kompakt flüoresan lambalar, normal lambalardan 5 kat daha az enerji tüketirler ve 10 kat daha uzun ömürlüdürler. Standart lambaların ömrü 750-900 saat iken kompakt flüoresan lambaların ömrü 10 bin saattir. Enerji koruyucu lambalar satın alarak, aydınlatma maliyetini yüzde 75 azaltabilirsiniz. Normal lambalar enerjinin önemli miktarını aydınlatmada değil, ısınmada kullanır. Daha büyük lambalar, daha fazla enerji üretmezler. Odadan ayrıldığınız zaman lambaları kapatınız. Lambaların daha iyi çalışması için kuru bezle temizleyiniz. Kirli ve tozlu lambalar, yüzde 25 daha fazla enerji tüketir. Bulanık görünüşlü kompakt flüoresan lambalar kesinlikle kullanmayınız."

RADYATÖRLERİN ÖNÜNE EŞYA KOYMAYIN

Isıtıcılara ilişkin de şu önerilerde bulunuldu:

"Oturma odasının sıcaklığının 20 dereceden fazla olmasına müsaade etmeyiniz. Odada 1 derecelik sıcaklık düşürme, yüzde 5'lik yakıt tasarrufuna neden olur. Hafta sonları veya tatil günleri evinizden ayrılıyorsanız, ısıtıcınızın veya radyatörünüzün vanasını kapatınız. Boş daireyi ısıtmak israftır. Isıtıcınızın veya radyatörlerinizin önüne kesinlikle eşya koymayınız. Sıcak hava hareketini önlemeyiniz. Aksi durumda ısınmak için daha fazla enerji harcarsınız. Pencerelerinizden güneş çekildiği zaman, ısının kaçmasını önlemek için perdelerinizi kapatınız. Kapalı ve uygun perdeler, pencerelerden ısı kaybını yüzde 25 oranında önler.
Kış aylarında pencereye güneş ışınları değdiği zaman perdeleri açınız, bu durum evinizin ısınmasına yardımcı olur. Kışın radyatörün üzerine mermer ve çamaşır gibi herhangi bir malzeme koymayınız. Üzerinde çamaşır kurutmayınız.

Radyatörlerinizin arkasına yansıtıcı koyunuz. Böylece radyatör başına yılda 6 dolar kazanırsınız. Alüminyum kaplı yalıtım levhasıyla bunu sağlamanız mümkündür. Güneşli havalarda pencerelerinizi temizleyiniz, bu durum evinizin ısınmasına yardımcı olur. Banyo yapmak yerine duş alınız. Böylece daha az su kullanırsınız. Su ısıtıcınızın termostatını maksimum 50 dereceye ayarlayınız. Bu sıcaklık banyo ve mutfaktaki işler için uygundur."

ÇAMAŞIR MAKİNESİNİ TAM DOLUYKEN ÇALIŞTIRIN

Bulaşıkların makineye konulmadan önce soğuk suyla çalkalanması gerektiği belirtilen kitapçıkta, bulaşık ve çamaşır makinelerinin kullanımına ilişkin öneriler ise şöyle:

"Makineyi yarı dolu veya aşırı dolu şekilde kesinlikle çalıştırmayınız. Yaz aylarında ısı ve nemi azaltmak için sabah veya akşam saatlerinde yıkama yapınız. Bulaşıklar için maksimum 60 derece su sıcaklığı yeterlidir. Makine çalışırken mümkünse banyo ve mutfakta aşırı su kullanmayınız. Çamaşır makinelerini tam doluyken çalıştırınız. Çamaşırları yıkarken sıcak su yerine ılık su kullanınız. Elektrik enerjisinin yüzde 90'ı suyu ısıtmada harcanır. 30-40 derece su sıcaklığı, çamaşır için en uygun sıcaklıktır.

Çamaşırlar için doğru programı seçiniz. Çamaşırları aşırı kurutmayınız. Fazla harcanan enerjinin yanında aşırı kurutma elbiseyi tüylendirir ve yıpratır. Aşırı köpüren deterjan kullanmayınız. Az veya fazla miktarda deterjan kullanımı verimsiz temizleme demektir. Her yıkamadan sonra kurutucudaki filtreyi temizleyiniz. Soğuk suda temizleme yapan deterjanlar kullanınız."

BİR KASE BUZ PARÇASINI DOLABIN ORTASINA KOYUN

Kitapçığın buzdolabı ve derin dondurucular bölümünde, "Evde enerjinin yüzde 15'i, buzdolabının çalışması için tüketilir" uyarısının ardından, daha iyi çalışması için şu öneriler sıralanıyor:
"Dolabınızı soba, radyatör, bulaşık makinesi ve ocak gibi ısıtıcı kaynaklarda uzak yere yerleştiriniz. Böylece enerji tüketiminizi yüzde 10-15 azaltabilirsiniz. Buzdolabının sıcaklığını +5 derecede, derin dondurucunun sıcaklığının ise -18 derecede tutmak gerekli.

Daha düşük sıcaklık enerji israfıdır. Yemeklerinizi dolaba koymadan önce oda sıcaklığına kadar soğutunuz. Buzdolabının kapılarının hava sızdırmaz olmasına dikkat ediniz. Sızdırmazlık kontrolü için beyaz temiz bir kağıdı kapı contası ile dolap kabinesi arasına koyunuz ve kapatınız. Eğer kağıt çok kolayca çekilebiliyorsa, buzdolabınız veya derin dondurucunuz hava alıyor demektir.

Derin dondurucuda buz kalınlığının 7 milimetreden fazla olmasına müsaade etmeyiniz. Dolabın altında veya arkasında bulunan bobinleri yılda iki defa temizleyiniz. Temizlemediğiniz zaman, yüzde 25 daha az fazla enerji tüketerek ancak uygun sıcaklığı elde edebilirsiniz. Buzdolabını evinizin en sıcak yerine koyarsanız toplam enerji tüketiminiz yüzde 25 artar. Derin dondurucudan alacağınız bir kase buz parçasını dolabınızın ortasına koyunuz. Böylece 3-4 gün süre ile yüzde 5 daha az enerji harcarsınız. Buzluktan çıkardığınız yiyeceği dolapta eritiniz, bu durum dolabınızın soğumasına yardımcı olur ve az enerji harcar."