Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın denetim birimi kurmasına imkan verilmemesi önemli bir eksikliktir

Hükümet, Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısı ile Teftiş Kurullarını kaldırmakta, ancak Maliye, İçişleri, Milli Eğitim, Sağlık ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın temel görev ve hizmetlerinin bir gereği olarak, kurum dışı müşteri, mükellef veya üçüncü kişi ve kuruluşlara yönelik olmak üzere, kuruluş kanunlarında belirtilmek şartıyla ana hizmet birimi şeklinde rehberlik ve denetim birimi kurabilmesine imkan sağlamaktadır.

Söz konusu Bakanlıkların temel görev ve hizmetlerinin bir gereği olarak, kurum dışı müşteri, mükellef veya üçüncü kişi ve kuruluşlara yönelik faaliyet gösterdikleri gerekçesiyle denetim teşkilatı kurabilmelerine imkan sağlanmasına rağmen, esasen anılan Bakanlıklardan daha fazla oranda dış denetimle görevli olan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın denetim teşkilatı kurmasına imkan verilmemesi çok önemli bir eksikliktir.

Zira, ortak, yatırımcı, üye, satıcı, üretici, tüketici, esnaf ve tacir sıfatını haiz milyonlarca kişinin haklarının korunması açısından sayısı yüzlerle ve binlerle ifade edilen,
- Yerli veya Yabancı Anonim, Limited ve Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketlerin
- Kooperatiflerin,
- Tariş, Marmarabirlik, Çukobirlik, Fiskobirlik gibi Birliklerin de içinde yer aldığı Tarım Satış Kooperatifleri Birliklerinin,
- Ticaret ve Sanayi Odaları ve Ticaret Borsaları ile TOBB'un,
- Esnaf ve Sanatkar Odaları ile bunların üst kuruluşları olan Birliklerin, Federasyonların ve TESK'in
- Ticaret ve Esnaf Sicili Memurluklarının,
- Organize Sanayi Bölgeleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ve Endüstri Bölgeleri'nin
- Küçük Sanayi Sitelerinin,
- Yaş Sebze ve Meyve Halleri'nin,
- Yurt içinde düzenlenen Fuarların,

Teftiş ve incelemelerini yapmakla ve;
- Tüketici ile ilgili şikayetleri çözümlemekle,
- Türk Standartlarının uygulanması ile ilgili denetim yapmakla,
- Ölçü Aletleri ile ilgili piyasa denetimi yapmakla,
- Patent ve Markalar konusunda denetimde bulunmakla,

Ve ayrıca Bakanlığın bağlı ve ilgili kuruluşları olan ve kendi denetim birimleri olmayan Türk Standardları Enstitüsü, Türk Patent Enstitüsü, KOSGEB, Türkiye Şeker Fabrikaları, Türk Akreditasyon Kurumu, Milli Prodüktive Merkezi ile ilgili olarak teftiş, inceleme ve soruşturma yapmakla görevli olan, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Teftiş Kurulu'nun kaldırılması durumunda, sayılan kurumlar ve konularda denetim hiç veya gereken şekilde yapılamayacaktır.

Ülkemizde adalet sisteminin ağır işlediği göz önünde tutulursa, sayılan kurum ve konularda yapılan yolsuzluk ve hak ihlallerinin tespiti ve önlemesi tamamiyle tesadüflere bırakılmış olacaktır. Bu durum ise, yolsuzlukların ciddi oranda artmasına yol açacak ve ayrıca serbest piyasa ekonomisinin sağlıklı işlemesi için yapılması gereken gözetim ve denetim görevi yerine getirilemeyeceği için piyasa ekonomisine de darbe vurulmuş olacaktır.

Bu bağlamda, Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Teftiş Kurulu da dahil olmak üzere hiçbir Teftiş Kurulu kesinlikle kaldırılmamalıdır. Kaldırılacaksa bile iç denetimden çok dış denetim yani piyasa denetimi yapmakla görevli olan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın da en azından ana hizmet birimi şeklinde denetim birimi kurabilmesine imkan sağlanmalıdır. Bu çerçevede, söz konusu Kanun Tasarısının 18/2 nci maddesine, "Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı" ibaresinden sonra gelmek üzere "Sanayi ve Ticaret Bakanlığı" ibaresi eklenmelidir.

Bakanlık Müfettişleri