Bilgisayar başında gözünüzden olmayın

Türkiye Hastanesi'nde görevli Göz Uzmanı Opr. Dr. Nusret Baş, bilgisayar kullanımına bağlı olarak göz yorgunluğu, bulanık veya çift görme, gözlerde kızarıklık ve batma gibi sorunlar yaşayan kişilerin, öncelikle bir göz muayenesinden geçmeleri gerektiğini belirterek, "Gözle ilgili sorunlar elimine edildikten sonra, bilgisayar kullanıcısının çalışma ortamı ve koşulları değerlendirilir, yakınmaların bunlarla ilişkisi saptanarak alınabilecek önlemler belirlenir" dedi.

Opr. Dr. Nusret Baş, İHA muhabirine yaptığı açıklamada, son yıllarda hayatın vazgeçilmez bir parçası halini alan bilgisayarların, bazı sağlık problemlerini de beraberinde getirdiğine dikkat çekti. Bilgisayar kullanan milyonlarca insanın, 'göz yorgunluğu, baş ağrısı, bulanık veya çift görme, gözlerde kızarıklık, batma, ışık duyarlılığının artması, boyun, sırt ağrısı' gibi problemlerden yakındığını hatırlatan Dr. Baş, "Konu üzerinde yapılan pek çok araştırma, bu bulguların 'bilgisayar vizyon sendromu' olarak tanımlanabileceğini ileri sürmekte ve bu yakınmaları ortadan kaldırmak için alınabilecek önlemleri saptamaya çalışmaktadır" diye konuştu.

Opr. Dr. Nusret Baş, hastanın yakınmalarının tamamen bilgisayar kullanımına bağlı olduğunu söyleyebilmek için öncelikle, bunlara sebep olabilecek diğer etkenlerin elenmesi gerektiğini bildirdi. Örneğin bulanık görmenin, düzeltilmemiş bir kırma kusurundan (miyopi, hipermetropi veya astigmatizma) veya yakın gözlüklerin numaralarının yetersiz gelmesinden kaynaklanabileceğini vurgulayan Baş, "Halk arasında gizli göz kaymaları olarak bilinen "eso ya da ekzoforya" tipi kaymalar, zaman zaman bulanık görmeye neden olur. Yine katarakt ya da kornea tabakasındaki lekeler, ışıkların fazla parıldamasına neden olabilir" dedi.

ÖNCE MUAYENE, SONRA BİLGİSAYAR
Nusret Baş, bunların tespit edilmesi için, göz yakınmaları bulunan tüm bilgisayar kullanıcılarının, öncelikle bir muayeneden geçmeleri ve şikayetlerine sebep olan veya artıran bir göz problemi açısından araştırılmaları gerektiğini ifade ederek, "Gözle ilgili sorunlar elimine edildikten sonra, bilgisayar kullanıcısının çalışma ortamı ve koşulları değerlendirilir ve yakınmaların bunlarla ilişkisi saptanarak alınabilecek önlemler belirlenir" diye konuştu.

Bilgisayar kullanımının yol açtığı problemlerin en önemlisinin, göz kırpma sayısının yüzde 66 oranında azalması olduğunu kaydeden Baş, "Göz kırpma sayısındaki azalma ise gözyaşı tabakasının sık yenilenememesine, buharlaşmasına ve dolayısıyla gözde kuruluk hissine, batmalara ve kızarıklığa neden olmaktadır. Monitörün göz seviyesinden yukarı yerleştirilmesi de gözyaşının buharlaşma sürecinin hızlanmasına yol açmaktadır" dedi.

Opr. Dr. Nusret Baş, çalışma ortamının yanlış ışıklandırılmasının da bilgisayar kullanımı esnasında rahatsızlıklara sebep olabileceği uyarısında bulunarak, "Tavandan sürekli flüoresan veya parlak ışıkla aydınlatma, büyük pencereler veya masa lambaları, görüntünün belirsizleşmesine neden olabilir. Yine ekran ayarlarının tam ayarlanmaması ve yeterince net olmaması, bilgisayar yakınındaki objelerin yansımaya neden olarak görüntüyü bozmaları, kullanıcının net görüntü sağlamak için gözünü daha fazla odaklamasına neden olacaktır. Karanlıkta çalışmak da yine benzer şekilde kontrastı artıracak ve daha fazla ışığın yansımasına neden olacaktır. Bu da yakınmaları artıracaktır" diye konuştu.

EKRAN MESAFESİ
Baş, ekranın göze mesafesinin uzak veya yakın olmasının da kişinin oturma pozisyonunu etkileyeceğini ve göz problemlerinin yanı sıra sürekli öne ya da arkaya eğilmek gibi uygunsuz çalışma pozisyonları sebebiyle boyun ve omuz ağrıları ortaya çıkacağına dikkat çekti.

Türkiye Hastanesi'nde görevli doktor Baş, bilgisayar monitörünün, göz hizasının 10-20 derece altına yerleştirilmesi ve klavyenin monitöre mümkün olan en yakın mesafeye konulması gerektiğini belirterek, "Bu şekilde, minimum göz alanı açıkta kalacak ve gözünüzün kuruması önlenecektir" dedi.

İdeal bir çalışma ortamında tüm objelerin eşit parlaklıkta olması gereğine işaret eden Baş, "Işık, bilgisayar ekranına arkadan vurmamalı, ortam aşırı karanlık olmamalı. Direkt monitörü aydınlatmamalı, bu durumda yansımayı önleyici ekran filtrelerinden faydalanılabilir. Kontrast ve ışık ayarları, kullanıcı tarafından rahat edeceği şartlara ayarlanmalıdır" diye konuştu.

YAKIN GÖZLÜĞÜNÜ AYARLATIN
Baş, kitap okumak için kullanılan yakın gözlüklerinin, bilgisayar kullanım mesafesinde yeterli gelmeyeceğini de vurgulayarak, "Doktorunuzdan, yakın gözlüklerinizin numarasının bu mesafede net olacak şekilde ayarlanmasını isteyin. Gözünüzü mümkün olduğunca sık kırpmayı unutmayın. Buna rağmen gözünüzde kuruluk, batma yakınmalarınız devam ediyorsa, doktorunuzun önerisiyle suni gözyaşı damlaları kullanabilirsiniz" dedi.

2 saat devamlı bilgisayar kullanımından sonra en az 15 dakika ara verilmesini öneren Opr. Dr. Nusret Baş, "Bilgisayardaki işiniz ayrsdn, öncelikle bir muayeneden geıntılı, çok fazla odaklanmanızı gerektiren bir işse, bu molaları saat başı vermeniz gerekir. Görüntüyü netleştirmek için gözümüzün yaptığı akomodasyonun silyer kas spazmına neden olmasını engellemek için, 1 saatlik bilgisayar kullanımı esnasında en az 1-2 kez ekran dışındaki yerlere, mümkünse uzaktaki objelere bakın. Bu, gözünüzün kısa süreli de olsa bilgisayardan yansıyan ışınlara maruz kalmayarak ve akomodasyon yapmayarak dinlenmesini ve rahatlamasını sağlayacaktır" diye konuştu.