330 oya 'evet' diyen muhalefet daha sonra vazgeçti

Daha sonra CHP'liler fikir değiştirip düzenlemeye şerh koydu. MHP'liler ise “Akşam saatiydi, yorgunduk. Yanlış anlamışız” diyerek karşı çıktı

EBRU TOKTAR ÇEKİÇ / ANKARA

TBMM Uzlaşma Komisyonu, dün ilginç bir kriz yaşadı. Komisyonun AK Partili Mustafa Şentop, CHP'li Rıza Türmen, MHP'li Oktay Öztürk, BDP'li Bengi Yıldız'dan oluşan alt komisyonu, “Anayasa değişikliklerinin kaç oyla kabul edileceğini” düzenleyen maddeyi müzakere etti. Bu düzenlemede 330 oyla kabul edilen Anayasa değişikliklerinin “Cumhurbaşkanı tarafından onaylanması”, “referanduma sunulması” ya da “TBMM'ye iade edilmesi” yönünde üçlü seçenek ortaya kondu.

Yeni anayasanın TBMM'de 330 oyla kabul edilmesi halinde, Cumhurbaşkanı tarafından referanduma götürülmeksizin onaylanıp yürürlüğe girmesine olanak tanıyacak şekilde yapılan düzenlemede dört partinin üyeleri uzlaştı. AK Partili Şentop, CHP'li Türmen, MHP'li Öztürk ve BDP'li Yıldız, değişikliğe “olur” verdi. Uzlaşılan madde, mutabakata varıldığı için yeşile boyandı.

BATUM'DAN ŞERH

Ancak düzenleme daha sonra CHP ve MHP'de sarsıntı yarattı. Anayasa hukukçusu kurmaylar itiraz edince MHP ve CHP'li komisyon üyeleri “Bu düzenleme yanlış anlaşılmış” diyerek fikir değiştirdi.

CHP'li komisyon üyesi Süheyl Batum, metni gördükten sonra tartışmalı 2. Fıkra'ya şerh düştü. Batum, “CHP, yönetimiyle konuşmadan böyle bir düzenlemenin yapılmasına karşı çıkmaktadır. Maddenin yazımından 3 seçenek varmış görüntüsü çıkmaktadır. Oysa Cumhurbaşkanı'nın sadece 2 seçeneği olmalıdır: Geri göndermek ya da halkoylamasına sunmak. Bunun dışındaki bir düzenlemeye CHP rıza göstermemektedir” itirazında bulundu.

CHP'li diğer üye Atilla Kart da mutabakata varılan maddeye göre, “330 oyla kabul edilen anayasa değişikliğinin otomatik olarak halkoylamasına sunulacağını”, “Cumhurbaşkanı'nın bu noktada farklı inisiyatif almayacağını”, “367'nin üzerinde oyla kabul edilen değişikliğin ise Cumhurbaşkanı tarafından onaylanacağını” belirterek, “Biz buna olur verdik” dedi.

YANLIŞ ANLAMIŞIZ

MHP'li Komisyon üyesi Faruk Bal ise fikir değişikliğiyle ilgili “Bu maddede yanlış anlaşılma olmuş, biz mevcut anayasada olduğu gibi TBMM'de 330 ila 367 arasında kabul edilen Anayasa değişikliklerinin referanduma sunulmasını talep ediyoruz. 367'nin altında kalan anayasa ise Cumhurbaşkanı tarafından onaylanamaz. Buna geçit vermeyiz” dedi. MHP'nin düşüncesinin değişmeyeceğini kaydeden Bal, “Sayın Şentop ne derse desin fikrimiz değişmez. Bir yanlış anlaşılma olmuş, üst komisyonda değişiklik yaparız” diye konuştu.

AKŞAMDI, YORGUNDUK

MHP'li Oktay Öztürk de “Akşam saatinin sonuna gelinmişti, yorgunduk, dinç kafayla bu maddeyi gelecek hafta çarşamba günü tekrar görüşeceğiz” yorumunu yaptı. Oy sayısını 367'den 330'a çekmek gibi düşünceleri olmadığını vurgulayan Öztürk, “Ancak yanlış anlaşılmaya imkan verilecek bir düzenleme olabilir. Zaten bu kaygıyla, söz konusu maddeyi yeniden görüşmek üzere konsensusa vardık” dedi. 330 sayısında kriz yaratan bu durum, çarşamba günü yapılan Ana Komisyon toplantısında gündeme gelecek ve partilerin pozisyonu netleşecek.

KİMSE KIVIRMASIN

AK Parti'den, CHP ve MHP'deki bu fikir değişikliğine sert tepki geldi. Komisyonun AK Partili üyesi Mustafa Şentop, bu düzenlemeyle referanduma gitmeden 330 oyla TBMM'de anayasa değişikliğinin kabulü yönünde uzlaşmaya vardıklarını belirterek, şunları söyledi: Lamı cimi yok, bu düzenlemeyi çok açık bir şekilde uzun uzun müzakere ettik. Buna göre, 330'la TBMM'de kabul edilen anayasa değişikliği Cumhurbaşkanı tarafından onaylanırsa yürürlüğe girecek. Herkes kabul etti, mutabakat sağlandı. İlke kararı aldık, sorun yok, kimse sonradan kıvırmasın. Sadece 4. Ve 5. Fıkraları yeniden müzakere kararı aldık.

ÇALIŞMAYA DEVAM

TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu, çalışmasını da uzatma kararı aldı. Daha önce 30 Haziran'da komisyonun çalışmalarını tamamlaması görüşünü ortaya koyan AK Partili kurmaylar, Gezi Parkı eylemleriyle oluşan siyasi atmosfer üzerine çalışmaları biraz daha uzatma kararına vardı. Bundan sonraki toplantısını 3 Temmuz Çarşamba günü yapacak komisyon, taslak çalışmalarını temmuz ayında biraz daha sürdürme yönünde ilkesel karar aldı.

'FARK ETMEMİŞLERDİ'

Muhalefet milletvekilleri, askerlerin sivil mahkemelerde yargılanmasının yolunu açan yasa görüşmelerinde de benzer bir durum yaşamıştı. Tasarı, 26 Haziran 2009'da Meclis'ten gece yarısı geçmişti. CHP'lilerin çoğu gece 01.30'da yapılan bu oylamada da “durumu fark etmedikleri” için kabul oyu vermişti. AK Parti Milletvekili Haluk Özdalga ise “CHP'liler bilinçsizce oy verdiklerinde daha hayırlı olur” demişti.