1580 sayılı Belediye Kanunu yürürlükten kaldıracak olan "Belediye Kanunu Tasarısı"nın tam metni

BELEDİYE KANUNU TASARISI

BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar

Amaç
Madde 1. Bu kanunun amacı, belediyenin ve mahalli idare birliklerinin kuruluşunu, organlarını, yönetimini, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir.

Kapsam
Madde 2. Bu kanun belediye ile mahalli idare birliklerini kapsar.

Tanımlar
Madde 3. Bu kanunun uygulanmasında;
a) Belediye: Beldenin ve belde sakinlerinin mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idari ve mali özerkliğe sahip kamu tüzel kişisini,

b) Belediyenin Organları: Belediye meclisini, belediye encümenini ve belediye başkanını,

c) Belde: Belde teşkilatına sahip yerleşim yerini,

d) Mahalle: Belediye sınırları içerisinde yer alan, ortak ihtiyaç ve öncelikleri benzer özellikler gösteren ve sakinleri arasında komşuluk ilişkisi bulunan insanların yaşadığı tüzel kişiliği bulunmayan idari birimi,

ifade eder.

Kuruluş
Madde 4. İl ve ilçe merkezlerinde belediye kurulması zorunludur.

Bir köy veya meskun sahaları arasında merkez kabul edilecek yerleşim yerinin merkezine azami 2500 metre mesafesi buluan köylerin veya muhtelif köy kısımlarının birleşerek belediye kurabilmeleri için nüfusları toplamının son nüfus sayımına göre 5000'den fazla olması gereklidir.

İçme ve kullanma suyu havzalarında, sit alanlarında ve kurulu bir belediyenin sınırlarına meskun sahaları 5000 metreden daha yakın olan yerleşim yerlerinde belediye kurulamaz.

Köy veya köyler, ihtiyar meclislerinin bir mazbata ile veya seçmenlerinin en az yarısından fazlasının yaczılı olarak mahallin en büyük mülki idare amirine müracaat etmesi ya da valinin re'sen buna gerek görmesi halinde, valinin ilgili seçmenlerin oylarının alınması hususundaki bildirimi üzerine mahalli seçim kurulları en az on beş gün içinde tayin ve ilan olunacak gün ve mahalde seçmenleri oy vermeye davet ederek belediye meclisiu üyeleri seçimindeki usu ve şartlar dairesinde köy veya kısımlarının ayrı ayrı oylarını alır ve sonucu bir tutanakla valiliğe bildirir.

İşlem dosyası valinin görüşüyle birlikte İçişleri Bakanlığına gönderilir. Danıştayın görüşü alınarak müşterek kararname ile o yerde belediye kurulur.

Yeniden iskan sebebiyle oluşturulan ve nüfusları 5000'den fazla olan yerleşim yerlerinde İçişleri bakanlığının teklifi üzeriöne müşterek kararnameyle belediye kurulur.

Belediye sınırlarının tespiti
Madde 5. Yeni kurulan bir belediyenin sınırları belediye mecili taraufından kuruluşu izleyen altı ay içinde aşağıdaki şekilde belirlenir:

a) Öteden beri beldeye ait sayılan tarla, bağ, bahçe, çayır, mer'a, otlak, yaylak, zeytinlik, palamutluk, fundalık gibi yerler ile kumsal ve plajlar sınır içine alınır.

b) Bir belediyenin sınırları içinde kalan ve öteden beri komşu belde veya köy halkınca ortaklaşa yararlanılan yayla, çayır, mer'a, koru, kaynak ve mesirelik gibi yerlerden geleneksel yararlanma hakları devam eder. Bu haklar için sınır kağıdına şerh verilir.

c) Belediye sınırlarını dere, tepe, yol gibi belirli ve sabit noktalardan geçirmek esastır. Bunun mümkün olmaması halinde, sınır düz olarak çizilir ve işaretlerle belirtilir.

d) Çizilen sınırların geçtiği yerlerin isimleri sınır kağıdına yazılır ve ayrıca yetkili fen elemanınca düzenlenen krokisi de bu sınır tespit tutanağına eklenir.

Sınırların tasdiki
Madde 6. Belediye sınırları belediye meclisinin kararı ve valinin onayı ile kesinleşir. İlçe içindeki belediyelerin sınırlarının tasdikinde kaymakamın görüşü alınır.

Kesinleşen sınırlar, valilikçe yerinde uygulanmak suretiyle taraflara gösterilir ve durum bir tutanakla tespit edilir. Kesinleşen sınır kararlarının ve dayanağı olan belgelerin birer örneği, belediyesine, mahalli tapu dairesine, il özel idaresine ve mahalli mülki idare amirine gönderilir.

Kesinleşen sınırlar ayrılma ve katılma halleri dışında zorunlu sebepler olmadıkça beş yıl süre ile değiştirilemez.

Belediye sınırları, belediyenin görev ve yetki alanını gösterir.

Sınır uyuşmazlıklarının çözümü
Madde 7. Uyuşmazlık, bir il içindeki belde ve köyler arasında ise kendilerine mahalli mülki idare amiri tarafından yazılı olarak yapılacak tebligat üzerine ilgili ihtiyar heyeti veya belediye meclisinin en çok otuz gün içinde bildirecekleri görüşleri de incelenmek şartıyla valinin onayı ile kararı bağlanır. Bunlardan ilçelere ait olanlar hakkında kaymakamın da görüşü alınır.

İl ve ilçe sınırlarının değiştirilmesini gerektirecek sınır uyuşmazlıklarında, 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu hükümleri uygulanır.

Birleşme ve ayrılmalar
Madde 8. Birleşme ve ayrılmalarda,

a) Bir beldenin tamamının diğer belde ile birleşmesi,

b) Bir beldenin bazı kısımlarının komşu bir beldenin yerleşim yeri ile birleşmesi,

c) Köylerin veya köy kısımlarının komşu bir beldenin yerleşim yeri ile birleşmesi,

hallerinde, iltihak olunacak belde sakinlerinin oylarına başvurulmaksızın, birleşmek isteyen köy veya belde kısmında yapılan oy verme sonucuna ait evrak, valilikçe iltihak olunacak belediyeye gönderilir. Belediye meclisi evrakın gelişinden itibaren otuz gün içerisinde istek hakkındaki kararını verir ve birleşme gerçekleşir. Birleşme talebinin belediye meclisince reddi halinde, kararın tebliğinden itibaren onbeş gün içinde talep sahiplerinin itirazı üzerine, valinin görüşüyle birlikte dosya, İçişleri Bakanlığınca Danıştaya gönderilir. Danıştayın görüşü üzerine 4 üncü maddedeki usule göre işlem tamamlanır.

Birinci fıkranın (b) bendindeki halde esas belde nüfusunun 5000'den aşağı düşmemesi şarttır.

Birinci fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerindeki hallerde bu idareler arasında,; personel, kadro, taşınır ve taşınmaz mal, hak ve borçların devrine ilişkin esaslar İçişleri bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte belirlenir.

Birleşme ve ayrılma işlemlerinde bu maddede düzenlenmeyen hususlarda 4 üncü madde hükmüne göre yapılır.

Mahalle ve yönetimi
Madde 9. Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.

Belediye sınırları içinde mahalle kurulması, kaldırılması, birleştirilmesi, adlarıyla sınırlarının tespiti ve değiştirilmesi, belediye meclisinin kararı ve valinin onayı ile olur. İlçe ve bağlı belediyelerinde kaymakamın görüşü alınır.

Muhtar, mahalle sakinlerinin gönüllü katılımıyla ortak ihtiyaçları belirlemek, mahallenin yaşam kalitesini geliştirmek, belediye veğ diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilişkilerini yürütmek, mahalle ile ilgili konularda görüş bildirmek ve işbirliği yapmak, kanunlarla verilen diğer görevleri yapmakla yükümlüdür.

Belediye, mahallenin ve muhtarlığın ihtiyaçları ve sorunlarının çözümü için gerekli yartım ve desteği sağlamak, kararlarında mahallenin taleplerini gözönünde bsulundurmak, hizmetlerini mahallenin ihtiyaçlarına uygun olarak yürütmek için çaba gösterir.

Belde adının değiştirilmesi
Madde 10. Bir beldenin adı, belediye meclis üye tam sayısının en az dörtte üç çoğunluğunun kararı ve valinin görüşü üzerine İçişleri Bakanlığının onayı ile değiştirilir. Bu karar Resmi Gazetede yayınlanır.

Belediye tüzel kişiliğinin sona erdirilmesi
Madde 11. İl ve ilçe merkez belediyeleri hariç diğer belediye veya köyler;

a) Bağlı olduğu il veya ilçe belediyesi ile nüfusu 50.000'in üzerinde olan bir belediyenin sınırına 5.000 metreden daha yakın hale gelenler, genel imar düzeni veya temel alt yapı hizmetlerinin gerekli kılması durumunda, İçişleri Bakanlığının teklifi üzerine müşterek kararname ile belediye veya köyün tüzel kişiliği kaldırılarak bu belediyeye katılır. Tüzel kişiliği kaldırılan belediyenin mahalleleri, katıldıkları belediyenin mahalleleri haline gelir ve bu belediyenin personel, kadro, taşınır ve taşınmaz mal, hak, alacak ve borçları katıldıkları belediye intikal eder.

b) Nüfusu 2000'in altına düşen belediyeler, İçişleri Bakanlığının teklifi üzerine müşterek kararname ile köy haline dönüştürülür. Tüzel kişiliği kaldırılan belediyenin tasfiyesi il özel idaresince yapılır. Bu belediyenin taşınır ve taşınmaz malları ile hak, alacak ve borçları ilgili köy tüzel kişiliğine intikal eder. İntikal eden borçların köy tüzel kişiliğince karşılanamayan kısımları il özel idaresince üstlenilir, memur ve kadrolu işileri, kadro şartına bağlı olmaksızın il özel idaresinin kadrolarına atanır.

Kurulma, katılma ve sona erdirme kararlarının uygulanması
Madde 12. 5 inci, 6 ıncı, 7 inci, 8 inci, 9 uncu ve 10 uncu maddelerde belirtilen kararlar kesinleşme tarihini takip eden yıın 1 Ocak gününden itiaren yürürlüğe girer.

Ancak 4 üncü maddedeki belediye kurulması, 9 uncu maddedeki mahalle kaldırılmaı ile 11 inci maddedeki belediye tüzel kişiliğinin kaldırılmasına ve köy kurulmasına dair kararlar ilk mahalli idareler seçimlerinde uygulanır ve seçimler bu yerlerin yeni durumuna göre yapılır.

Madde 13. Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisidir. Hemşehrilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından faydalanma hakları vardır.

Belediye, çalışmalarında açıklık ve katılımı sağlamak, belde halkının ve sivil toplum kuruluşlarının bilgi edinme taleplerini yerine getirmekle yükümlüdür.

Belediye, hemşehrileri arasında sosyal ve külütrel ilişkierin geliştirilmesi ve kültürel değerlerin korunması konusunda gerekli çalışmaları yapar. Bu çalışmalarda uzman kişilerin ve sivil toplum kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının katılımını sağlayacak tedbirler alınır.

Belediye sınır içinde oturan bulunan veya ilişiği olan her şahıs, belediyenin, kanun, tüzük ve yönetmeliğe dayanan emirlerine ve duyurularına uymakla ve belediye vergi, resim, harç, ücret ve aidatlarını ödemekle yükümlüdür.

Bu madde ilgili bölüme taşınacak.

Belediyenin Görev, Yetki ve Sorumlulukları

Belediyenin görev, yetki ve sorumlukuları
Madde 14. Belediye, belediye sınırları içinde mahalli müşterek nitelikteki her türlü imar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel, altyapı; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, çevre ve ağaçlandırma; çevre sağlığı; park ve yeşil alanlar; gençlik ve spor; sosyal hizmet ve yardım; meslek ve beceri kazandırmak, konut, zabıta, itfaiye, acil yardım ve kurtarma, şehiriçi, trafik, temizlik ve katı atık, evlendirme, defin ve mezarlıklar, ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi, bunlarla ilişkili hizmetleri kararlaştırılması, yürütülmesi ve denetlenmesi konularında görevli ve yetkilidir.

Belediye, kanunlarla açıkça başka bir kamu kurum ve kuruluşuna verilmeyen mahalli müşterek nitelikteki her türlü görev ve hizmeti yapar.

Ayrıca, belediye, okul öncesi eğitim kurumları açabilir, eğitim ve öğretimle ilgili her derecedeki okul binalrının inşaatı ile yapılmış binaların bakım ve onarımını yapabilir; eğitim ve öğretim kurumlarının her türlü araç-gereç ve malzeme ihtiyaçlarını karşılayabilir.

Belediye, sağlıkla ilgili her türlü tesisi yapabilir ve işletebilir.

Hizmetler, yoksul, özürlü, yaşlı ve düşkünlerin hizmet almasını sağlayacak şekilde vatandaşlara en yakın yerlerde ve en uygun yöntemlerle sunulur.

Hizmetlerde öncelik sırası, belediyenin mali durumu ve hizmetin aciliyeti dikkate alınarak belirlenir.

Belediye, görev ve hizmetlerini Kamu Yönetimi Temel kanununda belirtilen amaç, ilke ve esaslara uygun olarak yürütür.

Belediyenin yetkileri ve imtiyazları
Madde 15. Belediyenin yetkileri ve imtiyazları şunlardır:

a) Kanunlarla verilen görev ve hizmetler ile belde sakinlerinin mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılayacak her türlü faaliyet ve teşebbüste bulunmak,

b) Beldenin ve belde halkının sağlık, esenlik ve refahını temin ve beldenin düzenini korumak amacıyla kanunların verdiği yetkiye dayanarak yönetelik çıkarmak, emir vermek ve belediye yasakları koymak ve uygulamak, aksine davranışta bulunanlara belediye cezaları vermek,

c) Gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ile ilgili olarak kanunlarda belirtilen izin veya ruhsatı vermek,

d) Özel kanunları gereğince belediyeye ait vergi, resim ve harçların tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak,

e) Müktesap haklar saklı kalmak üzere belediye sınırları ve mücavir alanlar içide, içme kullanma ve endüstri suyu temin etmek, kullanımış sular ile yağmur sularının uzaklaştırılmasını sağlamak, bunlar için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek ve işlettirmek.

f) Belediye sınırları içinde toplu taşıma yapmak. Bu amaçla otobüs, deniz ve su ulaşım araçları, tünel, raylı sistem dahil her türlü toplu taşıma sistemlerini kurmak, kurdurmak, işletmek ve işlettirmek.

g) Katı atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geri kazanımı, bertarafı ve depolanmasına ait bütün hizmetleri yapmak veya yaptırmak.

e), (f) ve (g) bentlerinde belirtilen hizmetler, münhasıran belediyenin hakkıdır. Bu hizmetlere ait hak ve itiyazların devri genel hükümlere göre yapılır. Belediye, toplu taşımaya ilişkin hizmetlere ait hakkını, kiralayabileceği gibi tekel oluşturmayacak şekilde ruhsat vermek suretiyle de kullanabilir.

h) Mahalli müşterek nitelikteki hizmetlerin ifası amacıyla, belediye sınırları ve mücavir alanlar içerisinde menkul ve gayrimenkul malları almak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, trampa etmek, bunlar üzerinde sınırlı ayni hak tesis etmek.

i) Borç almak, bağış kabul etmek,

j) Toptancı ve perakendeci halleri, otobüs terminali, fuar alanı ve marinalar kurmak, işletmek, işlettirmek, gerçek ve tüzel kişilerin belediye sınırları içinde açmalarına izin vermek,

k) Tahsili için yapılacak giderlerin alacaktan fazla olduğu durumlarda, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca alacağın terkinine karar vermek,

l) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı on milyar Türk Lirasının altında olan dava konusu işlerin anlaşmayla tasfiyesine karar vermek,

m) Sosyal yardımda bulunmak,

n) İkinci ve üçüncü sınıf gayrisafi müesseseleri ruhsatlandırmak,

o) İçkili yerlerle ilgili düzenlemeler yapmak ve ruhsat vermek,

p) İlk yardım ve ambulans hizmetleri vermek,

r) Motorlu taşıt muayene ve emisyon ölçümü yapmak,

Belediye, hizmetleri ile ilgili olarak, belde sakinlerinin görüş ve düşüncelerini tespit etmek amacıyla kamuoyu araştırması yapabilir.

Belediye mallarına karşı suç işleyenler Devlet malına karşı suç uşlemiş sayılır.

Personel alacakları dışında belediyenin vergi, resim ve harç gelirleri ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları haczedilemez.

Belediye, görevli olduğu hizmetleri satınalma veya kiralama yoluyla da yerine getirmeye yetkilidir.

Belediyenin muafiyetleri
Madde 16. Belediyenin;

a) Kamu hizmetine tahsis edilen veya kamunun faydalanmasına açık, gelir getirmeyen taşınmaz malları her türlü vergi, resim ve harçlardan,

b) Kamu hizmetlerinde kullanılmak üzere ithal edeceği araç ve malztemeler ithalde alınan vergi, resim ve harçlar ile damga vergisinden istisnadır.

İKİNCİ KISIM
Belediyenin Organları

BİRİNCİ BÖLÜM
Belediye Meclisi

Belediye Meclisi
Madde 17. Belediye meclisi, belediyenin karar organıdır ve ilgili kanunda gösterilen esas ve usullere göre seçilmiş üyelerden oluşur.

Mahalle muhtarlarının, her yıl kendi aralarından belediye meclis üye tam sayısının beşte biri oranında seçeceği temsilci, belediye meclisinin fahri üyesidir. Fahri üyeler, meclis ve ihtisas komisyonu toplantılarına katılarak, görüşlerini belirtebilir, ancak oy kullanamazlar.

Ayrıca, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, üniversite ve sendikalar ile gündemdeki konularda uzmanlaşmış sivil toplum örgütlerinin temsilcileri, oy hakkı olmaksızın meclis ve ihtisas komisyonu toplantılarına katılailir ve görüş bildirebilir.

Katılıma ilişkin esas ve usuller belediye meclisince çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

Meclis üyelerinin ödenekleri ve diğer sosyal hakları
Madde 19. Belediye meclisinin görev ve yetkileri şunlardır:

a) Stratejik plan ve çalışma programını kabul etmek, yatırım kararları vermek,

b) Bütçe ve kesin hesabı kabul etmek, bütçenin bölüm ve programları arasında aktarmak yapmak,

c) Belediyenin imar, yatırım ve çalışma plan ve programlarını görüşmek ve kabul etmek,

d) Borçlanmaya, mali yıl içinde geri ödenmek şartıyla avans alınmasına karar vermek,

e) Taşınmaz mal alımına, satımına, trampasına, üç yıldan fazla kuralanmasına ve süresi yirmibeş yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı ayni hak tesisine karar vermek,

f) Şartlı bağışları kabul etmek,

g) Kanunlarda vergi, resim, harç ve katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak belediyenin yapacağı her türlü hizmet için uygulanacak ücret tarifesini belirlemek,

h) Miktarı iki milyardan on milyar Türk Lirasına kadar ve dava konusu olan elidiye alacaklarının sulhen halline karar vermek,

i) Kamu hizmetlerine tahsisli belediye taşınmazlarının tahsis şeklini değiştirmek, diğer kamu kurumlarına tahsis etmek veya akar haline getirmek,

j) Bütçe içi işletmeler ile Türk Ticaret Kanununa tabi ortaklıklar kurulmasına, kurulmuş veya kurulacak ortaklıklara katılmaya veya ayrılmaya, sermaye artışına ve gayrimenkul yatırım ortaklığı kurulmasına karar vermek,

k) Belediye adına imtiyaz verilmesine ve elediye yatırımlarının yap-işlet veya yap-işlet-devret modeli ile yapılmasına, belediyeye ait şirket, işletme ve iştiraklerin özelleştirilmesine karar vermek,

l) Meclis ihtisas komisyon üyelerini seçmek,

(l Meclis ihtisas komisyon üyelerini ve encümen üyelerini seçmek.)

m) İçişleri Bakanlığınca belirlenecek norm kadro çerçevesinde belediyenin ve bağlı kuruluşların kadrolarının ihdas, iptal ve değiştirilmesine karar vermek,

n) Belediye tarafından çıkarılacak yönetmelikleri kabul etmek,

o) Meydan, cadde, sokak ve parklara isim vermek,

p) Diğer mahalli idarelerle birlik kurulmasına, kurulmuş birliklere katılmaya veya ayrılmaya karar vermek,

r) Yurtdışındaki ve yurtiçindeki belediyeler ve mahalli idare birlikleriyle karşılıklı işbirliği yapılmasına ve kardeş kent ilişkileri kurulmasına karar vermek,

s) Ulusal ve uluslararası alanda işbirliği yapılan kentler arasında ekonomik ve sosyal ilişkileri geliştirmek amacıyla arsa, bina ve benzeri tesisleri yapma, yaptırmak, kiralama veya takas edilmesine karar vermek,

t) Fahri hemşirelik payesi ve beratı verek,

u) Belediye başkanıyla encümen arasındaki anlaşmazlıkları karara bağlamak.

Meclis Başkanlığı

Başkanlık divanı
Madde 20. Belediye meclisi, seçim sonuçlarının ilanını takip eden beşinci gün kendiliğinden toplanır. Bu toplantıda meclise en yaşlı üye başkanlık eder. Meclis, ilk iki yıl için görev yapmak üzere, üyeleri arasından meclis başkanını, meclis birinci ve ikinci başkan vekillerini, katip üyeleri ve ihtisas komisyonu üyelerini seçer. İkinci devre için seçilen başkanlık divanı ve ihtisas komisoynu üyeleri seçimlere kadar görev yapar.

Meclis başkanlık divanı seçimi beş gün içinde tamamlanır.

Meclis başkanlığı ve başkanlık divanında boşalma halinde kalan süreyi tamamlamak üzere yenisi seçilir.

Belediye meclisine meclis başkanı bulunmaması halinde meclis birinci başkan vekili onun da bulunmaması halinde ikinci başkan vekili başkanlık eder.

Meclis başkanı, meclis çalışmalarında düzeni sağlamakla yükümlüdür.

Belediye meclisinin çalışmalarına ilişkin esas ve usuller İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Belediye Meclisi, seçim sonuçlarının ilanını takip eden bişinci gün kendiliğinden toplanır. Meclis bu toplantıda, ilk iki yıl için görev yapmak üzere, kendi üyeleri arasından ve gizli oyla meclis birinci ve ikinci başkan vekillerini, katip üyeleri ve ihtisas komisyonlarının üyelerini seçir. İkinci devre için seçilen başkanlık divanı ve ihtisas komisyonu üyeleri seçimlere kadar görev yapar.

(Belediye meclisine, belediye başkanı, bulunmaması halinde meclis birinci başkan vekili onun da bulunmaması halinde ikinci başkan vekili onun da bulunmaması halinde ikinci başkan vekili başkanlık eder. Ancak yıllık faaliyet raporunun görüşüldüğü meclis toplantısı meclis başkan vekilinin başkanlığında yapılır.

Başkanlık divanında boşalma olması halinde kalan süreyi tamamlamak üzere yenisi seçilir.

Meclis başkanı, meclis çalışmalarında düzeni sağlamakla yükümlüdür.

Belediye meclisinin çalışmalarına ilişkin esas ve usuller İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.)

Meclis toplantısı
Madde 21. Belediye meclisi, her ayın ilk haftası önceden meclis tarafından belirlenen günde mutad toplantı yerinde toplanır. Ekim ayı toplantısı dönem başı toplantısıdır.

Bütçe görüşmesine rastlayan toplantı süresi en çok yirmi gün, diğer toplantıların süresi en çok beş gündür.

Mutad toplantı yeri dışında toplanılmasının zorunlu olduğu durumdca üyelere va mahallin mülki amirine önceden bilgi vermek kaydıyla meclis başkanının belirlediği yerde toplantı yapılır. Ayrıca, toplantının yeri ve zamanı mutad usullerle belde halkına duyurulur.

Açık ve gizli toplantılar
Madde 22. Belediye meclisi toplantıları alenidir. Meclis başkanı veya üyelerden herhangi birinin gerekçeli teklifi üzerine, tophlanıtyakatılanların çüçte iki çoğunluğuyla toplantının gizli yapılmasına karar verilebilir.

Belediye meclis görüşmeleri katiplerce kaydedilir ve tutanağa bağlanır ayrıca başkanla birlikte imzalanır.

Meclisin kararıyla, toplantılar sesli veya görüntülü cihazlarla da kayıt edilebilir.

Belediye meclisi karar suretleri toplantıyı izleyen en geç yedi gün içinde çeşitli yollarla halka duyurulur.

Gündem
Madde 23. Toplantıların gündemi, belediye başkanının görüşü alınarak belediye meclis başkanı tarafından belirlenir. Belediye Başkanının teklif ettiği hususlar öncelikle gündeme alınır. Gündem meclis üyelerine en az üç gün önceden bildirilir. Ayrıca çeşitli yollarla da ilan edilir.

(Toplantı gündemi belediye başkanınca belirlenir ve üyelere en az üç gün önceden bildirilir. Ayrıca çeşitli yollarla ilan edilir.

Belediye meclis üyeleri de belediyeye ait işlerle ilgili konuların gündeme alınmasını teklif edebilirler. Teklif, toplantıya katılanların çoğunluğuyla kabul edildiği takdirde gündeme alınmış olur.

Toplantı ve karar yeter sayısı
Madde 24. Belediye meclisi, üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır ve katılanların çoğunluğuyla karar verir. Ancak, karar yeter sayısı, üye tam sayısının dörtte birinden az olamaz. Oylamada eşitlik çıkması halinde meclis başkanının bulunduğu taraf çoğunluk sayılır. Gizli oylamada eşitlik çıkması halinde oylama tekrarlanır, eşitliğin bozulmaması halinde meclis başkanınca kura çekilir.

Meclisin toplanmasında, üye tamsayısının salt çoğunluğu sağlanamadığı takdirde, başkan, gün ve saatini tespit ederek en geç üç gün içinde toplanmak üzere meclisi tatil eder. Gelecek toplantı, hazır bulunan üyelerle yapılır.

Görüşmeler sırasında başkan veya üyelerden birinin talebi üzerine yaplacak yoklamada salt çoğunluğun bulunmadığı anlaşılırsa, ikinci fıkradaki hükümler uygulanır.

Üyeler oylarını bizzat kullanır. Gizli oy kullanmaya fiziki bakımdan engelli üyeler, tayin edecekleri kişi eliyle oy kullanabilir.

Oy verme gizli, işaretle veya ad okunarak yapılır.

Kararlar, meclis başkanı ve katip üyelerce imzalanır ve gelecek toplantıda okunarak üyelerin bilgisine sunulur.

Meclis kararlarının kesinleşmesi
Madde 25. Belediye meclisince alınan kararların tam metni, en geç yedi gün içinde belediye başkanına gönderilir. Belediye başkanı, yedi gün içinde hukuka aykırı gördüğü kararların gerekçesini de belirterek, belediye meclisinde tekrar görüşülmesi istenilmeyen kararlar ile tekrar görüşülmesi istenilmeyen kararlar ile tekrar görüşülmesi istenip de belediye meclisi üye tam sayısının salt çoğunluğuyla ısrar edilen kararlar kesinleşir. Belediye başkanı, bu şekilde kesinleşen kararların iptalini ve yürütülmesinin durdurulmasını on gün içinde idari yargı mercilerinden talep edebilir.

Kararlar kesinleştiği tarihten itibaren en geç yedi gün içinde mahallin en büyük mülki idare amirine gönderilir.

Mülki idare amiri hukuka aykırı gördüğü kararlar aleyhine on gün içinde idari yargıya başvruabilir.

Belediye meclis karar suretleri toplantıyı izleyen en geç yedi gün içinde çeşitli yollarla halka duyurulur.

Gerçek veya tüzel kişiler, belediye meclislerince alınan kararların birer örneklerini bedeli karşılığında isteme hakkına sahiptir. Bu taleplerin en geç yedi gün içinde yerine getirilmesi zorunludur.

İhtisas komisyonları
Madde 26. Belediye meclisi, her dönem başı toplantısında, kendi üyeleri arasından en az üç en fazla yedi kişiden oluşmak üzere ihtisas komisyonları oluşturabilir.

Bu komisyonların çalışma süreleri meclisin toplantı süresiyle sınırlıdır.

İhtisas komisyonları, her siyasi parti grubunun ve bağımsız üyelerin belediye meclisindeki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşturulur. Büyükşehir belediyesi ile nüfusu 50.000'i aşan belediyelerde plan ve bütçe ile imar komisyonlarının kurulması zorunludur. İmar komisyonunun çalışmaları süreye tabi değildir. İmar komisyonları kendilerine havale edilen işleri bir ay içinde sonuçlandırır.

Komisyonlar, kendilerine havale edilen işlerle ilgili raporu, havale gününden itibaren, ertesi ayın ilk toplantısına kadar meclise sunarlar. Bu sürenin bitiminde komisyon, raporunu vermez ise, konu meclis başkanlığınca doğrudan meclis gündemine alınır.

Komisyonlar, çalışmalarında uzman kişilerden de faydalanabilir.

İhtisas komisyonlarının görev alınnan giren işler bu komisyonlarda görüşüldükten sonra belediye meclisinde karara bağlanır.

Komisyon raporları alenidir. Çeşitli yollarla halka duyurulur ve isteyenlere belediye meclisince tespit edilecek bedel karşılığında verilir.

Denetim ve komisyonu
Madde 27. Nüfusu 10.000'in üzerindeki belediyelerde, belediye meclisi, her dönem başı toplantısında bir yıllığına görev yapmak üzere belediye hesap ve işlemlerinin denetimi için kendi üyeleri arasından gizli oyla, üye sayısı üçten az olmamak üzere, denetim komisyonu oluşturur. Komisyon, her siyasi parti grubunun ve bağımsız üyelerin belediye meclisindeki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşur.

Komisyon belediye binası içinde belediye başkanı tarafından tayin edilen yerde çalışır ve çalışmalarında, uzman kişi ve kuruluşlardan yararlanabileceği gibi kamu kuruluşları personelinden de faydalanabilir. Komisyonca istenen bilgi ve belgelerin iade edilmek üzere verilmesi zorunludur.

Komisyon, denetime ilişkin raporunu üç ay içinde başkanlığınca yetkili mercilere suç duyurusunda bulunulur.

Denetim komisyonunun kurulacağı belediyeler, yararlanacağı uzman kişi veya kuruluşların nitelikleri ile görevlendirilme usulleri İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Bu kişi veya kuruluşlara ödenecek ücret, belediye meclisi tarafından kararlaştırılır.

Meclisinm bilgi edinme ve denetim yolları
Madde 28. Belediye meclisi, soru, genel görüşme, gensoru ve yıllık faaliyet raporunu değerlendirme yollarıyla bilgi edinme ve denetim yetkisini kullanır.

Meclis üyeleri, meclis başkanlığına önerge vererek belediye işleriyle ilgili bir konuda sözlü veya yazılı soru sorabilir. Soru, belediye başkanı veya görevlendireceği kişi tarafından sözlü veya yazılı olarak cevaplandırılır.

Belediye meclis üyelerinin en az üçte biri, belediye meclis başkanlığına talepte bulunarak, belediyenin işleriyle ilgili bir konuda mecliste genel görüşme açılmasını isteyebilir. Bu talep, meclis tarafından kabul edildiği takdirde gündeme alınır.

Belediye Başkanı, Şubat ayı toplantısında bir önceki yıla ait mali durumuna, performansına ve meclis kararlarının uygulanmasına ilişkin faaliyet raporunu meclise sunar.

Faaliyet raporundaki açıklamalar, meclis üye tamsayısının dörtte üç çoğunluğuyla yeterli görülmezse, yetersizlik kararıyla görüşmeleri kapsayan tutanak, meclis başkanı tarafından mahallin mülki idare amirine gönderilir.

Vali, bu dosyayı, il merkezi olmayan yerlerde kaymakamın, il merkezi veya büyükşehir olan yerde kendisinin gerekçeli görüşüyle Danıştaya sunar.

Yetersizlik kararı, Danıştayca uygun görüldüğü takdirde belediye başkanı, başkanlıktan düşer.

Meclis üye tam sayısının en az üçte biri oranındaki üyenin imzasıyla belediye başkanı hakkında gensoru önergesi verilebilir. Gensoru önergesi mecliste görüşülerek gündeme alınıp alınmamasına karar verilir.

Gensoru önergesi hakkında da yukarıdaki hükümler uygulanır.

Başkan ve meclis üyelerinin görüşmelere katılamayacağı haller
Madde 29. Belediye başkanı ve meclis üyeleri, kendileriyle veya üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarıyla ilgili işlerin görüşüldüğü meclis toplantılarına katılamazlar.

Belediye başkanı ve meclis üyelerinin yükümlülükleri
Madde 30. Belediye başkanı ve belediye meclis üyeleri, görevleri süresince ve görevlerinin sona ermesinden itibaren üç yıl süreyle belediye ve bağlı kuruluşlarından doğrudan doğruya veya dolaylı olarak taahhüde giremez, komisyonculuk ve temsilcilik yapamaz.

Meclis üyeliğinin sona ermesi
Madde 31. Belediye meclis üyeliği, ölüm ve istifa halinde kendiliğinden sona erer.

Meclis çalışmalarına özürsüz veya izinsiz olarak arka arkaya üç birleşim günü veya bir yıl içinde yapılan toplantıların yarısına katılmayan üyenin üyeliğinin düşmesine, meclis tarafından savunması alındıktan sonra üye tam sayısının çoğunluğuyla karar verilir.

Belediye meclis üyeliğine seçilme yeterliliğinin kaybedilmesi halinde, valinin bildirmesi üzerine Danıştay tarafından üyeliğin düşmesine karar verilir.

Meclisin feshi
Madde 32. Belediye meclisi;

a) Kanunen kendisine verilen görevleri süresi içinde yapmaktan çekinirse,

b) Belediyeye verilen görevlerle ilgisi olmayan siyasi konuları görüşür ve karar alırsa,

İçişleri Bakanlığının bildirisi üzerine Danıştayın kararı ile feshedilir.

İçişleri Bakanlığı gerekli gördüğü takdirde meclisin feshine dair bildiri ile birlikte karar verilinceye kadar meclis toplantılarının tehirini de ister. Danıştay, bu hususu en geç bir ay içinde karara bağlar.

Bu şekilde feshedilen meclisin yerine seçilen meclis, kalan süreyi tamamlar.

Boşalan meclis görevinin yerine getirilmesi
Madde 33. Belediye meclisinin,

a) Danıştay tarafından feshi veya meclis toplantılarının ertelenmesi,

b) Yedek üyelerin getirilmesinden sonr ada meclis üye tam sayısının yarısından aşağı düşmesi,

c) İçişleri Bakanınca geçici olarak görevden uzaklaştırılması,

d) Meclis üye tam sayısının yarıdan fazlasının tutuklanması,

hallerinde, meclis görev dönünceye veya yeni meclis seçimi yapılıncaya kadar, belediye meclisi görevi belediye encümeni tarafından yürütülür.

İKİNCİ BÖLÜM
Belediye Encümeni

Belediye encümeni
Madde 34. Belediye encümeni, belediye başkanı veya encümen üyeleri arasından görevlendireceği kişinin başkanlığında hesap, yazı ve fen işleri ile varsa hukuk, insan kaynakları ve imar birim amirlerinden oluşur. (Memurlar.NET)

Nüfusu 50.000 in üzerindeki belediyelerde encümen üyelerine, 10.000 gösterge rakamının Devlet memurları için belirlenen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık brüt ödenek verilir. Kadro karşılığı sözleşmeli çalışan encümen üyelerine bu ödenek ödenmez.

Belediye encümeni, belediye başkanı veya encümen üyeleri arasından görevlendireceği kişinin başkanlığında hesap, yazı ve fen işleri ile varsa hukuk, insan kaynakları ve imar birim amirleri ile bunların yarısını geçmemek üzere meclis içinden seçilecek üyelerden oluşur.

Encümenin görev ve yetkileri
Madde 35. Encümenin görev ve yetkileri şunlardır:

a) Stratejik plan ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve kesin hesabı inceleyip belediye meclisine görüş bildirmek,

b) Yıllık çalışma programına alınan işlerle ilgili kamulaştırma kararlarını almak ve uygulamak,

c) Öngörülmeyen giderler ödeneneğinin harcama yerlerini belirlemek,

d) Bütçede alt programlar arasında aktarma yapmak,

e) Kanunlarda öngörülen cezaları vermek,

f) İki milyar Türk Lirasına kadar olan davaların sulhen halline karar vermek,

g) Belediyeye ait taşınır mallarının satımına ve belediye hizmetlerinde kullanılacak taşınır ve taşınmaz malların alımına karar vermek,

h) Umuma açık yerlerin açılış kapanış saatlerini belirlemek.

Encümen toplantısı
Madde 36. Encümen haftada birden az olmamak üzere önceden belirlenen gün ve saatte toplanır. Başkan acil durumlarda encümeni toplantıya çağırabilir.

Encümen üye tam sayısının çoğunluğuyla toplanır ve katılanların çoğunluğuyla karar verir. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır. Çekinser oy kullanılamaz.

Encümen gündemi belediye başkanı tarafından hazırlanır. Belediye başkanı tarafından havale edilmeyen konular hakkında encümen karar veremez.

Encümene havale edilen konular bir hafta içinde görüşülerek karara bağlanır.

Alınan kararlar başkan ve toplantıya katılan üyelerce imzalanır. Karar muhalif kalanlar gerekçesini de açıklar.

Seçilmiş encümen üyelerinin izinli ve raporlu oldukları durumlarda yedek üyeler sırasıyla göreve çağrılır.

Encümen başkan ve üyeleri, kendileriyle üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarıyla ilgili işlerin görüşüldüğü encümen toplantılarına katılamazlar.

Kesin hesap cetvelleri
Madde 37. Belediye encümeni, kesin hesap cetvellerini mali yılın sonundan itibaren en geç iki ay içinde inceleyerek meclisin onayına sunar.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Belediye Başkanı

Belediye Başkanı
Madde 38. Belediye başkanı, belediye idaresinin başı ve tüzeli kişiliğinin temsilcisidir. Belediye başkanı, ilgili kanunda gösterilen esas ve usullere göre seçilir.

Yıllık çalışma raporu yeterli görülmediği için belediye başkanlığından düşürülenler, takip eden ilk mahalli idareler genel ve ara seç imlerinde belediye başkanlığına aday olamaz.

Belediye Başkanı, görevininin devamı süresince, siyasi partilerin merkez, il, ilçe ve belde teşkilatlarının yürütme organlarında görev alamaz; profesyonel spor klüplerinde başkanlık veya yöneticilik yapamaz.

Başkanın görev ve yetkileri
Madde 39. Belediye başkanının görev ve yetkileri şunlardır:

a) Belediye teşkilatının en üst amiri olarak belediye teşkilatını sevk ve idare etmek belediyenin hak ve menfaatlerini korumak,

b) Belediye meclisince belirlenecek stratejik plana uygun olarak belediyeyi yönetmek. Belediye idaresinin kurumsal stratejilerini oluşturmak, bu stratejilere uygun olarak bütçeyi hazırlamak ve uygulamak, belediye faaliyetlerinin ve yöneticilerinin performans kriterlerini belirlemek, izlemek ve değerlendirmek, bunlarla ilgili raporları meclise sunmak.

c) Devlet dairelerinde ve yargı yerlerinde belediyeyi, davacı veya davalı olarak temsil etmek veya vekil tayin etmek, törenlerde belediyeyi temsil etmek,

d) Belediye meclisi ve belediye encümenine başkanlık etmek,

e) Belediyenin taşınır ve taşınmaz mallarını idare etmek,

f) Belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek,

g) Yetkili organların kararını almak şartıyla sözleşme yapmak,

h) Belediye meclisi ve encümen kararlarını uygulamak,

i) Bütçeyi uygulamak ve bütçenin birinci derece ita amirliği görevini yapmak,

j) Belediye personelini atamak, belediye ve bağlı kuruluşlarını denetlemek,

k) Şartsız bağışları kabul etmek,

l) Belde halkının huzur, esenlik, sağlık ve mutluluğu için gereken önlemleri almak,

m) Bütçede fakir ve muhtaçlar için ayrılan ödeneğin dağıtımına karar vermek,

n) Kanunlarla belediyeye verien ve belediye meclisi veya belediye encümeni kararını gerektirmeyen görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak.

Belediye başkanının özlük hakları
Madde 40. Belediye başkanına son resmi nüfus sayımına veya tespitene göre nüfusu,

a) 5.000'e kadar olan beldelerde 30.000,

b) 5.001'den 10.000'e kadar olan beldelerde 50.000,

c) 10.001'den 50.000'e kadar olan beldelerde 70.000,

d) 50.001'den 100.000'e kadar olan beldelerde 90.000,

e) 100.001'den 250.000'e kadar olan beldelerde yüzde 110.000,

f) 250.001'den 500.000'e kadar olan beldelerde 130.000,

g) 500.001'den 1.000.000'e kadar olan beldelerde 150.000,

h) 1.000.001'den 2.000.000'e kadar olan beldelerde 170.000,

i) 2.000.001'den fazla olan beldelerde 200.000,

gösterge rakamının Devlet memurları için belirlenen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık brüt ödenek ödenir.

Belediye başkanının hastalık durumunda veya görevli ve izinli ayrılışlarında ödenek kesilmez.

Belediye başkanı yılda en fazla 30 gün izin kullanır.

Belediye Başkanı, izinli veya görevli olarak görevinden ayrılış ve başlayışlarında mahalli mülki idare amirine bilgi verir.

Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emekli olmadan belediye başkanlığına seçilenler, daha önceki durumlarına bakılmaksızın T.C. Emekli Sandığı ile ilişkilendirilir ve emeklilik işlemleri belediye başkanlığı dönemindeki durumuna göre yapılır.

Emekli iken belediye başkanlığına seçilenlerin istekleri dışında emekli aylıkları kesilmez. İstekleri üzerine aylıkları kesilenler, mevcut hükümlere göre T.C. Emekli Sandığı ile ilişkilendirilir.

Belediye başkanı iken veya daha sonra memuriyete dönenlerin belediye başkanlığında geçen süreleri memuriyete geçmiş sayılır.

Belediye başkanı ile bakmakla yükümlü olduğu kimseler emeklilik, sağlık, cenaze giderleri ve diğer sosyal yardımlardan devlet memurları gibi yararlanır.

Başkan vekili
Madde 41. Belediye başkanı, izin, hastalık veya görevli olarak görevden ayrılması hallerinde bu süre içinde kendisine vekalet etmek üzere belediye meclisi üyeleri arasından birini başkan vekili olarak görevlendirir.

Başkan vekili, başkanın yetkilerine sahiptir.

Başkan vekiline, görev süresince başkana ödenen aylın net ödeneğin gün hesabı üzerinden ödenek ödenir.

Stratejik plan ve çalışma programı

Madde 42. Belediye başkanı, mahalli idareler genel seçimlerden itibaren altı ay içerisinde, ulusal ve bölgesel planlara uygun olarak, altyapı, ulaşım, çevre, imar, katı atık, doğal afetler, kültürel mirasın korunması ve diğer hizmetlere ilişkin orta veya uzun vadeli stratejik plan ve bu planın yıllık dilimlerini oluşturmak üzere çalışma proğramını hazırlar.b

Stratejik plan ve yıllık çalışma programı, konuyla ilgili sivil toplum kuruluşlarının, meslek odalarının, varsa üniversitelerin ve sendikaların görüşleri alınarak hazırlanır ve belediye meclisinde aynen veya tadilen kabul edildikten sonra yürürlüğe girer.

İl belediyeleri ile nüfusu 50.000'in üzerinde olan diğer belediyelerde stratejik plan yapılması zorunludur.

Yıllık çalışma programı, bütçenin hazırlanmasına esas teşkil eder ve belediye meclisinde bütçeyle birlikte görüşülerek kabul edilir.

Yetki devri
Madde 43. Belediye başkanı, kendi görev ve yetkilerinden uygun gördüklerini belediye başkan yardımcılarına veya daha alt kademedeki görevlilere devredebilir.

Belediye ile belediye başkanının davalı olması
Madde 44. Belediye başkanının, belediye tüzel kişiliğiyle davalı olması durumunda, belediyeyi, meclis birinci başkan vekili, bulunmadığı takdirde ikinci başkan vekili, onun da bulunmaması halinde belediye meclisince belirlenecek meclis üyesi veya bunların vekalet vereceği avukat temsil eder.

Belediye başkanlığının sona ermesi
Madde 45. Belediye başkanlığı, ölüm ve istifa hallerinde kendiliğinden sona erer.

Belediye başkanının,

a) Mazeretsiz ve kesintisiz olarak yirmi günden fazla görevini terk etmesi ve bu durumun mahalli mülki idare amirince tespit edilmesi,

b) Seçilme yeterliğini kaybetmesi,

c) Görevini sürdürmesine engel bir hastalık veya maluliyet durumunun yetkili sağlık kuruluşu raporuyla belgelenmesi,

hallerinden birinin meydana gelmesi durumunda İçişleri Bakanlığının duyurusu üzerine Danıştay kararıyla başkanlık sıfatı sona erer.

Belediye başkanlığının boşalması
Madde 46. Belediye başkanlığının herhangi bir sebeple boşalması halinde, vali tarafından belediye meclisinin on gün içinde toplanması sağlanır. Meclis, birinci başkanvekilinin, onun bulunmaması halinde ikinci başkan vekilinin, onun da bulunmaması halinde enyaşlı üyenin başkanlığında toplanarak;

a) Belediye başkanlığının boşalması veya seçim dönemini aşacak şekilde kamu hizmetinden yasaklanma cezasının verimiş olması halinde bir bakan,

b) Başkanın görevden uzaklaştırılması, tutuklanması veya seçim dönemini aşmayacak şekilde kamu hizmetinden yasaklama cezası alması halinde bir başkan vekili,

seçer.

Belediye bakanı veya başkan vekili belediye meclis üyeleri arasından ve gizli oyla seçilir. İlk iki oylamada üye tamsayısının üçte iki ve üçüncü oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğu aranır. Üçüncü oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oy alan üye, başkan veyabaşkan vekili seilmiş olur. Oyların eşitiği halinde kura çekilir.

Birinci fıkranın (b) bendi uyarınca bakan vekili seçildikten sonra, belediye başkanlığının (a) bendinde belirtilen sebeplerle boşalması halinde bu maddeye göre belediye başkanı seçilir.

Yeni seçilen başkanın görev süresi, yerine seçildiği başkanın görev süresi ile sınırlıdır. Başkan vekili, yeni başkan seçilinceye veya görevden uzaklaştırılmış ya da tutuklanmış olan başkan göreve dönünceye kadar görev yapar.

Başkan veya başkan vekili seçilinceye kadar belediye başkanlığı görevi, meclis birinci başkan vekili, bulunmaması halinde ikinci başkan vekili, onun da bulunmaması halinde vali tarafından görevlendirilecek bir kamu görevlisi tarafından yürütülür.

Belediye başkanı veya başkan vekili seçimi en geç onbeş gün içinde tamamlanmadığı takdirde belediye meclisinin feshine ilişkin hükümler uygulanır.

Belediye başkanı görevlendirilmesi
Madde 47. Belediye başkanlığının herhangi bir sebeple boşalması ve yeni belediye başkanı veya başkanvekili seçiminin yapılamaması durumunda, seçim yapılıncaya kadar, büyükşehir ve il belediyelerinde İçişleri Bakanı, diğer belediyelerde, vali tarafından belediye başkanı görevlendirilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Organlara İlişkin Ortak Hükümler

Görevden uzaklaştırma
Madde 48. Görevleriyle ilgili bir suç sebebiyle hakkında soruşturma veya kovuşturma açılan belediye organlarnı veya bu organların üyelerini, İçişeri Bakanı, geçici bir tedbir olarak kesin hükme kadar görevden uzaklaştırabilir.

Görevden uzaklaştırma tedbiri üç ayda bir gözden geçirilir. Devamında kamu yararı bakımından fayda görülmeyen görevden uzaklaştırma tedbiri kaldırılır.

Soruşturma veya kovuşturma sonunda 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinen Yargılanması Hakkında Kanuna göre soruşturma izni verilmemesi, eraat edilmesi, cezanın genel af ile ortadan kaldırılması veya görevden düşürülmeyi gerektirmeyen bir suçla mahkum olması durumunda görevden uzaklaştırma tedbiri kaldırılır.

Görevden uzaklaştırılan belediye başkanına, görevden uzak kaldığğı sürece aylık ödeneğinin üçte ikisi ödenir ve bu süre içinde diğer sosyal hak ve yardımlardan faydalanmaya devam eder (bu madde kaldırılabilir)

ÜÇÜNCÜ KISIM
Belediye Teşkilatı

BİRİNCİ BÖLÜM
Belediye Teşkilatı ve Personeli

Belediye teşkilatı
Madde 49. Belediye idaresi, beldenin nüfusu, fiziki ve coğrafi yapısı, ekonomik, sosyal, kültürel özellikleri ile gelişme potansiyeline göre İçişleri bakanlığınca elirlenecek norm kadro sistemine uygun olarak yazı işleri, hesap işleri, fen işleri, zabıta ile gerektiğinde, sağlık, itfaiye, imar, insan kaynakları, hukuk işleri birimleri ile diğer birimlerden oluşur.

Birimlerin kurulması, kaldırılması veya birleştirilmesi belediye meclisinin kararıyla olur.

Personel istihdamı
Madde 50. Belediye hizmetleri, memurlar, diğer kamu görevlileri ve işçiler eliyle yürütülür.

Belediye başkan yardımcısı ve müstakil birim müdürleri, kadroları karşılık gösterilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılabilir.

Belediyede, ihtiyaç halinde çevre, sağlık, teknik, hukuk, sosyal ve ekonomi, kültür ve sanat, bilişim ve iletişim, planlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında sözleşmeli personel çalıştırılabilir.

Kadro karşılığı sözleşmeliler ile diğer sözleşmeli olarak çalıştırılacakların ücret miktararı ve her çeşit ödemeleri, Bakanlar Kurulunca belirlenen sınırlar içinde belediye meclisi tarafından kararlaştırılır. Sözleşmede süre, performans ölçütleri, performans değerlendirmesine dayalı ödüllendirme ve diğer hususlar yer alır.

Kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen memurlar, istekleri ve kurumlarının muvafakatiyle asıl görevlerinden izinli sayılmak suretiyle ve süreleri seçim döneminin bitiminden sonraki otuzuncu günü geçmemek üzere yukarıda sayılan kadrolarda görevlendirileilir. Bu şekildeki görevlendirmelerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68 inci maddesinin (B) fıkrasında öngörülen atamaya ilişkin şartlar dikkate alınır. Görevlendirilen memurların asıl kadrolarıyla ilişkileri devam eder.
Görevlendirildikleri kadroda geçen hizmetleri asıl kadrolarında geçmiş gibi değerlendirilerek intibakları yapılır. Bunlar, görevlendirildikleri kadronun mali ve sosyal haklırndan yararlandırılır. Bu şekilde görevlendirilenler, görevlendirme süresinin sona ermesinden itibaren en geç bir ay içerisinde herhangi bir işleme gerek kalmaksızın asli kadrolarındaki görevlerine başlatılır.

Gerekli görülen hallerde, belediye başkanı tarafından, belediye meclis üyeleri arasından, belediye meclisinin görev süresini aşmamak üzere boş başkan yardımcısı kadrolarına görevlendirme yapılabilir. Bu şekilde görevlendirilen başkan yardımcılarına başkana verilen ödeneğin yarısını aşmamak üzere belediye meclisi tarafından belirlenecek aylık ödenek verilir.

Belediyenin yıllık toplam personel giderleri, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin Vergi Usul Kanununda beirlenen yeniden değereme katsayısı ile çarpımı sonucu ulunacakmiktarın yüzde 30'unu aşamaz. Nüfusu 10.000'in altında olan belediyelerde bu oran yüzde 40 olarak uygulanır.

Personelin her türlü alacakları zamanında ve öncelikle ödenir.

Kadro karşılığı sözleşmeli, sözleşmeli ve işçi statüsünde çalışanlar hariç belediye memurlarına, başarı durumlarına göre toplam memur sayısının yüzde 10'unu ve devlet memurlarına uygulanan aylık katsayının 20.000 gösterge rakamı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere encümen kararıyla yılda en fazla iki defa ikramiye ödenebilir.

İKİNCİ BÖLÜM
Belediye Zabıtası ve İtfaiye

Zabıtanın görev ve yetkileri
Madde 51. Belediyede norm kadro esaslarına uygun olarak belediye zabıtası oluşturulur.

Belediye zabıtası, beldede esenlik, huzur, sağlık ve düzenin sağlanmasıyla görevli olup bu amaçla, belediye karar organlarınca alınan ve belediye zabıtasınca yerine getirilmesi gereken emir ve yasaklarla bunlara uymayanlar hakkında mevzuatta öngörülen ceza ve diğer yaptırımları uygular.

Görevini yaparken zabıtaya karşı gelenler, Devlet memuruna karşı gelmiş gibi cezalandırılır.

Belediye zabıta teşkilatının çalışma usul ve esasları, çalışanların görev ve yetkileri ile nitelikleri İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Belediye bu yönetmeliğe aykırı olmamak üzere ek düzenlemeler yapabilirler.

İtfaiye
Madde 52. Norm kadro esaslarına uygun olarak belediyede itfaiye teşkilatı oluşturulur.

İtfaiye teşkilatında çalışanların, görev ve yetkileri, memurluğa alınması için taşımaları gereken nitelikler, alacakları meslek içi eğitim, görevde yükselme, meslekten çıkarılma, giyecekleri kıyafet ve savunma amaçlı olarak kullanacakları aletler ile itfaiye teşkilatında hizmet gereklerine göre oluşturulacak birimler, İçişleri Bakanlığınca çıkarılarak yönetmelikle düzenlenir. Belediye bu yönetmeliğe aykırı olmamak üzere ek düzenlemeler yapabilirler.

Belediye zabıta ve itfaiye teşkilatında fiilen çalışanlara fazla mesai karşılığı olarak her yıl Bütçe Kanununda belirtilen üst sınırı aşmamak kaydıyla belediye meclisi kararıyla fazla çalışma ücreti ödenebilir.

Acil durum planlaması
Madde 53. Belediye, yangın, sanayi kazaları, deprem ve diğer doğal afetlerden korunmak veya bunların zararlarını azaltmak amacıyla beldenin özelliklerini de dikkate alarak gerekli afet ve acil durum planlarını yapar, ekip ve donanımı hazırlar.

Afet planların hazırlanmasında varsa il ölçeğindeki diğer afet planlarıyla da koordinasyon sağlanır ve ilgili bakanlık, kamu kuruluşları, meslek teşekkülleriyle üniversitelerin ve diğer mahalli idarelerin görüşleri alınır.

Planlar doğrultusunda halkın eğitimi için gerekli tedbirler alınır. Bu konuda kamu kuruluşları, üniversiteler ve ilgili meslek teşekkülleriyle ortak programlar uygulanır.

Belediye, belediye sınırları dışında yangın ve doğal afetler meydana gelmesi durumunda, bu bölgelere gerekli yardım ve destek sağlayabilir.

DÖRDÜNCÜ KISIM
Mali Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM
Belediye Gelirleri ve Giderleri

Belediyenin gelirleri
Madde 54. Belediyenin gelirleri şunlardır:

a) Kanunlarla gösterilen belediye vergi, resim, harç ve katılma payları,

b) Genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan pay ile il sınırları içinde toplanan genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan pay,

c) Genel ve özel bütçeli idarelerden aktarılacak ödenekler,

d) Taşınır ve tacşınmaz mallarınkira, satış ve başka suretle değerlendirilmesinden elde edilecek gelirler,

e) Belediye meclisi tarafından belirlenecek tarifelere göre tahsil edilecek hizmet karşılığı ücretler,

f) Kira, faiz ve ceza gelirler,

g) Bağışlar,

h) Her türlü teşebbüs, iştirak ve faaliyetler karşılığı sağlanacak gelirler,

i) Diğer gelirler.

Belediyenin giderleri
Madde 55. Belediyenin giderleri şunlardır:

a) Belediye hizmet binaları ve tesislerinin temini, bakımı ve onarımı için yapılan giderler,

b) Belediye personeline ve belediyenin seçilmiş organlarının üyelerine ödenen maaş, ücret, ödenek, huzur hakkı, yolluklar, hizmete ilişkin eğitim ile diğer giderler,

c) Her türlü alt yapı, yapım, onarım ve bakım giderleri,

d) Belediye zabıta ve itfaiye hizmetleri ile diğer görev ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılacak giderler,

e) Vergi, resim, harç, katılma payı, hizmet karşılığı alınacak ücretler ve diğer gelirlerin takip ve tahsili için yapılacak giderler,

f) Belediyenin kuruluşuna katıldığı şirket, kuruluş ve birliklerle ilgili ortaklık payı, üyelik aidatı giderleri,

g) Mezarlıkların tesisi, korunması ve bakımına ilişkin giderler,

h) Faiz ve sigorta giderleri,

i) Fakir, muhtaç ve kimsesizler ile özürlülere yapılacak sosyal yardımlar,

j) Dava takip ve icra giderleri,

k) Temsil, tören ağırlama ve tanıtım giderleri,

l) Avukatlık, müşavirlik ve denetim ücretleri,

m) Yurtiçi ve yurt dışı kamu ve özel kesim ile sivil toplam örgütleriyle birlikte yapılan ortak hizmetler ve diğer proje giderleri,

n) Sosyo/kültürel ve bilimsel etkinlikler için yapılan giderler,

o) Belediye hizmetleriyle ilgili olarak yapılan kamuoyu yüoklaması ve araştırması giderleri,

p) Kanunla verilen görevler ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılan diğer giderler.

İKİNCİ BÖLÜM
Belediye Bütçesi

Belediye bütçesi
Madde 56. Belediyenin orta ve uzun vadeli stratejik planına uygun olarak hazırlanan bütçe, belediyenin mali yıl içindeki gelir ve gider tahminlerini gösterir, gelirlerin toplanmasına ve harcamalarına yapılmasına izin verir.

İta amirleri, bütçe ödeneklerinin verimli, tutumlu ve yerinde harcanmasından sorumludur.

Bütçe dışı harcama yapılamaz.

Bütçe yılı Devlet mali yılı ile aynıdır.

Bütçenin hazırlanması
Madde 57. Belediye başkanı tarafından hazırlanan belediye bütçe tasarısı, Eylül ayı başında, büyükşehir belediyelerinde Ekim ayı başında belediye encümenine sunulur. Encümen, bütçeyi inceleyerek görüşüyle birlikte Kasım ayının birinci gününden önce belediye meclisine sunar.

Belediye meclisi bütçe tasarısını aynen veya tadilen kabul eder. Ancak, meclis bütçe denkliğini bozacak şekilde gider arttırıcı ve gelir azaltıcı değişiklikler yapamaz.

Bütçenin kesinleşmesi
Madde 58. Bütçenin kesinleşmesinde belediye meclisi kararlarının kesinleşmesine dair hükümler uygulanır.

İta Amiri
Madde 59. Belediye başkanı, belediye bütçesinin ita amiridir. Belediye başkanı, ita amirliği yetkisini belediye başkan yardımcılarına veya birim amirlerine, büyükşehir belediyelerinde ise genel sekretere veya diğer birim amirlerine devredebilir.

Kesin hesap
Madde 60. Her yıl bütçesinin kesin hesabı, belediye başkanı tarafından hesap döneminin bitiminden sonra gelen Mart ayı içinde encümene sunulur. Kesin hesap belediye meclisinin Mayıs ayı toplantısında görüşülerek karara bağlanır.

Kesin hesabın görüşülmesi ve kesinleşmesinde, bütçeye ilişkin hükümler uygulanır.

Bütçe ve muhasebe usulü
Madde 61. Belediyenin bütçe ve muhasebe iş ve işlemlerine ilişkin usul ve esaslar İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Geçmiş yıl bütçesinin devamı
Madde 62. Herhangi bir sebeple yeni yıl bütçesi kesinleşmemiş ise yeni bütçenin kesinleşmesine kadar geçen yıl bütçesi uygulanır.

Bütçenin kabulüne kadar yapılan işlemler yeni yıl bütçesine göre yapılmış sayılır.

Belediyenin mali denetimi
Madde 63. Belediyenin, bunlara bağlı kuruluş ve işletmeler ile mahalli idare birliklerinin gelir ve giderleri ile mallarının denetimi Sayıştay tarafından yapılır veya yaptırılır, sorumluların hesap ve işlemleri kesin hükme bağlanır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Borçlanma ve İktisadi Girişimler

Borçlanma
Madde 64. Belediye, görev ve hizmetlerinin gerektirdiği giderleri karşılamak amacıyla aşaıda belirtilen usul ve esaslara göre borçlanma yapabilir.

a) Dış borçlanma, 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde sadece yatırım programında yer alan projelerin finansmanı amacyıla yapılabilir.

b) Belediye, en son kesinleşmiş bütçe gelirlerinin, Vergi Usul Kanununda belirlenen yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarının yüzde 10'unu geçmeyen hallerde belediye meclisinin kararı; yüzde 10'u geçen miktarlar için belediye meclisi üye tam sayısının üçte iki çoğunluğunun kararı ve İçişleri Bakanlığının onayı ile iç borçlanma yapabilir.

c) Oluşacak toplam iç ve dış borç stokunun yıllık ana para ve faiz ödemesi toplamının, en son kesinleşmiş bütçe gelirlerinin Vergi Usul Kanununda belirlenen yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarının yüzde 25'ini aşan hallerde, yeni borçlanma yapılamaz.

d) İller Bankasından yatırım kredisi ile nakit kredi kullanan belediye, ödeme planını bu bankaya sunmak zorundadır. İller Bankası hazırlanan geri ödeme planını yeterli görmediği belediyenin kredi taleplerini reddeder.

e) Belediye bağlı kuruluşları, yetkili organlarının kararı ile yukarıda belirlenen esaslar çerçevesinde borçlanabilir.

Yukarıda belirtilen usul ve esaslara aykırı olarak borçlanan sorumluları hakkında Türk Ceza Kanununun 240 ıncı maddesi hükümleri uygulanır.

Belediye, borçlanmayla ilgili olarak Hazine Müsteşarlığınca istenen bilgileri düzenli olarak göndermekle yükümlüdür.

Arsa ve konut üretimi
Madde 65. Belediye (Büyükşehir belediyesi dahil), düzenli kentleşmeyi sağlamak, beldenin konut, sanayi ve ticaret alanı ihtiyacını karşıamak amacyıla özel kanunlarına göre korunması gerekli yerler ile tarım arazileri dışındaki alanlarda imarlı ve alt yapılır arsalar üretmek, konut, toplu konut yapmak, satmak, kiralamak ve bu amaçlarla arazi satın almak, kamulaştırma yapmak, bu arsaları bireylere ve kooperatiflere satmak, takas etmek, bu konuda ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları ve bankalarla işbirliği yapmak ve gerektiğinde onlarla ortak projeler gerçekleştirmek yetkisine sahiptir.

Belediye, bu amaçla bütçelerinden gerekli paraları ayırmak suretiyle döner sermaye işletmesi tesis edebilir, kurulmuş veya kurulacak yapı ortaklıklarına katılabilir.

Üretilen arsa ve konutların satışı, açıklık ve rekabet ilkesine uygun olarak yapılır. Ancak, o belediye ve mücavir alan sınırları içinde kendisine, eşine veya 18 yaşından küçük çocuklarına ait konutu olmayan dar gelirli kişilere, özürlülere, afete maruz kalanlara, sanayi bölgelerinden nakledileceklere ve üyelerinin tamamı bu durumda olan kooperatiflere, bedeli 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerince oluşturulan takdir komisyonu taraufından elirlenecek tutardan aşağı olmamak üzere asatahsisiyapılabilir 775 sayılı Gecekondu Kanununun 25 inci maddesine uyan kimselere de bu madde içinde arsa ve konut sağlanabilir.

Bu maddenin uygulama esasları, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığınca müştereken hazırlanacak çerçeve yönetmeliğe uygun olarak belediye meclislerince çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

İşletme tesisi
Madde 66. Belediye, özel gelir ve gideri bulunan hizmetlerini İçişleri Bakanlığının izniyle bütçe içinde işletme kurarak yapabilir.

Bu işletmelerin denetimi belediyenin tabi olduğu usule tabidir.

Borç ve alacakların mahsubu
Madde 67. Belediyenin, diğer mahalli idarelerden veya merkezi idare kuruluşlarından olan özel hukuk ve kamu hukukuna tabi alacak ve borçları mahsup edilir.

Bu madde gereğince yapılacak mahsup işlemlerine ilişkin esas ve usuller, İçişleri Bakanlığının olumlu görüşü alınarak, Maliye Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

ALTINCI KISIM
Mahalli İdare Birlikleri

BİRİNCİ BÖLÜM
Kuruluş Görev ve Yetkiler

Birlik kuruluşu
Madde 68. İl özel idareleri, belediye ve köyler, kanunlarla kendilerine verilen görev ve hizmetlerden bir veya bir kaçını ortaklaşa yerine getirmek amacıyla Bakanlar Kurulunun izniyle birlik kurabilirler.

Kurulmuş olan birliğe katılım, birlik meclisinin kararıyla olur, ayrıca Bakanlar Kurulu izni aranmaz.

Su, atık su, katı atık ve benzeri altyapı hizmetleriyle plan yapılması, çevre ve ekolojik dengenin korunması konularında uygulanacak projelerin zorunlu kılması durumunda, Bakanlar Kurulunca mahalli idarelerin kurulmuş veya kurulacak birliklere katımaına karar verilebilir. Bu birliklerden çıkmada da aynı usul uygulanır.

Genel amaçlı veya mahalli idarelerin bütün görevlerini kapsayıcı nitelikte birlik kurulamaz.

Mahalli idare birlikleri, kamu tüzel kişiliğine sahiptir.

Birlik tüzüğü
Madde 69. Birlik tüzüğü, birliğe, kurucu üye olacak mahalli idarelerin genel karar organlarınca, köylerde ihtiya heyetince; üye tamsayısının üçte iki salt çoğunluğuyla kabul edildikten sonra; birlik, bir il içinde ise valinin,birden fazla ili kapsıyorsa İçişleri Bakanlığının onayı ile kesinleşir.

Birlik tüzüğünde aşağıdaki konular düzenlenir.

a) Birliğin adı ve amacı,

b) Birliğin merkezi,

c) Birliğin faaliyet alanı,

d) Birliğin görev süresi, sona ermesi ve tasfiyesi,

e) Birlik üyesi mahalli idarelerin adları,

f) Birlik üyesi olan mahalli idarelerin görev ve yetkilerinden hangierinin birliğe devredildiği,

g) Birlik organlarının görev ve yetkileri,

h) Birlik üyesi mahalli idarelerin her birinin birlik meclisinde kaç üye ile temsil edileceği,

i) Birlik üyelerinin, birliğin kuruluş ve faaliyet giderlerine katılma payları ve bu payların tespit yöntemi,

j) Birliğin gelirleri, giderleri, bütçe ve çalışma programlarına ilişkin hususlar,

k) Birlik üyesi mahalli idarelerin ve bu idarelerin hizmet alanında yaşayanların birlik tesislerinden faydalanma biçimleri,

l) Tüzük değişikliğinin nasıl yapılacağı,

m) Birliğin kuruluş ve faaliyetine ilişkin diğer konular.

Birliklerin görev ve yetkileri
Madde 70. Mahalli idare birlikleri, birlik tüzüğüyle devredilen görevlerin yerine getirilmesinde, bu görevlerle sınırlı olmak üzere üye mahalli idarelerin sahip oldukları hak ve yetkilere sahiptir. Birlikler, ayrıca görev alarlarıyla ilgili olarak;

a) Üye mahalli idarelerin personeline eğitim hizmeti verebilir,

b) Üyelerine teknik yardım sağlayabilir,

c) Üyelerin hak ve çıkarlarını gözetir.

İKİNCİ BÖLÜM
Mahalli İdare Birliklerinin Organları

Birliklerin organları
Madde 71. Birlik meclisi, birlik üyesi mahalli idarelerin kendi meclis üyeleri arasından seçecekleri üyelerden oluşur. Asıl üyenin yarısıkadar yedek üye seçilir.

Birliğe üye mahalli idarelerin, valisi, belediye başkanı ve köy muhtarı birlik meclisinin doğal üyesidir. Meclis üye tam sayısına doğal üyeler de dahildir. Vali kendisini temsilen il özel idaresi genel sekreterini görevlendirebilir.

Üye mahalli idarelerden herhangi birinin asıl üyeliklerinde boşalma olursa, birlik meclis başkanınca o mahalli idarenin yedek üyeleri görev çağrılır. Yedek üyelerin bitmesinden sonra da boşalma olduğu takdirde kalan süreyi tamamlamak üzere ilgili idarece asıl ve yedek üye seçimi yapılır.

Mahalli idare genel seçimleri yenilendiği takdirde, yeni birlik organları seçilinceye kadar mevcut organlar görevlerine devam eder.

Birlik tüzüğüyle, mahalli idarelerin birlik meclisinde nüfus veya katılım payı oranına göre temsil edilmesine dair esas getirilebilir.

Birlik başkanı aynı zamanda birlik meclisinin de başkanıdır.

Birlik meclisinin çalışma usulü
Madde 73. Birlik meclisi olağan toplantıları, üye mahalli idarelerin kanunlarda belirtilen toplantı dönemleri dikkate alınarak yılda ikiden az olmamak üzere birlik tüzüğünde gösterilen zamanlarda yapılır. Yılın ilk toplantısı dönem başı toplantısıdır.

Birlik meclisi, birlik tüzüğünün kesinleşmesinden itibaren en fazla iki ay içinde birlik merkezinin bulunduğu yer mahalli mülki idare amiri tarafından birlik merkezinde toplantıya davet edilir. Mahalli mülki idare amiri tarafından yapılan açılışı müteakip birlik başkanı ve meclis katipleri seçilir.

Birlik encümeni
Madde 74. Birlik meclisi her dönem başı toplantısında, kendi üyeleri arasından, bir yıllığına görev yapmak üzere gizli oyla beş kişiyi encümen üyesi olarak seçer. Asıl üye sayısı kadar yedek üye seçilir. Birlik genel sekreteri encümene dahildir.

Üye sayısı dört veya daha fazla olan mahalli idare birliklerinde, encümen üyelerinin ayrı mahalli idarelerden olması zorunludur.

Encümen başkanlığı birlik başkanınca yürütülür.

Birlik başkanı
Madde 75. Birlik başkanı, birlik meclisince, üye tam sayısının salt çoğunluğuyla en fazla üç yıl için seçilir. Birlik başkanının görev süresi, mahalli idarelerin seçim dönemini aşamaz.

Birlik, birlik başkanınca temsil edilir.

Başkan birliğin ita amiridir ve bu yetkisini genel sekretere devredebilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Mahalli İdare Birlikleriyle İlgili Çeşitli Hükümler

Birlik meclisi, birlik encümeni ve birlik başkanı hakkında ortak hükümler
Madde 76. Birlik tüzüğü ile birliğe devredilen görev ve yetkilerle sınırlı olmak üzere, bu kanunda belirtilen görev ve yetkilerden, belediye meclisine ait olanlar birlik meclisince, belediye encümenine ait olanlar birlik encümenince, belediye başkanına ait olanlar birlik başkanınca kullanılır ve yerine getirilir.

Birlikler, görev, yetki ve çalışma esas ve usulleri bakımından belediye hakkındaki hükümlere tabidir.

Birliklerin denetimi
Madde 77. Mahalli idare birlikleri, belediyenin tabi olduğu denetim usulüne tabidir.

Üyelerinin tamamı köylerden oluşan birlikler hakkında özel hükümleri uygulanır.

Birlik üyelerinin yükümlülükleri
Madde 78. Birliğe karşı mali yükümlülüklerini yerine getirmeyen mahalli idarelerin, ödemeleri gerekli miktar, İller Bankasınca, bu idarelerin genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı içinde yer alan paylarından kesilir.

Ülke düzeyinde birlik kurulması
Madde 79. Mahalli idarelerin menfaatlerinin korunması, gelişmelerine yardımcı olunması, personelinin eğitilmesi, mahalli idarelerle ilgili kanun hazırlıklarına görüş bildirilmesi amacıyla il özel idarelerini, belediyeleri ve köyleri temsil etmek üzere ülke düzeyinde birer birlik kurulabilir.

BEŞİNCİ KISIM
Çeşitli ve Son Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler

Yurtdışı ilişkileri
Madde 80. Belediye, belediye meclisinin kararına bağlı olarak görev alanıyla ilgili konularda faaliyet gösteren uluslararası teşekkül ve organizasyonlara, İçişleri Bakanlığının izniyle kurucu üye veya üye olabilir.

Belediye, bu teşekküller, organizasyonlar ve yabancı mahalli idarelerle ortak faaliyet ve hizmet projeleri gerçekleştirebilir veya kardeş şehir ilişkisi kurabilir.

İkinci fıkra gereğince yapılacak faaliyetlerin, dış politikaya ve uluslararası anlaşmalara uygun olarak yürütülmesi ve önceden İçişleri Bakanlığına bildirilmesi zorunludur.

Diğer kuruluşlarla ilişkiler
Madde 81. Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda,

a) Diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait yapım, bakım, onarım ve taşıma işlerini bedelli veya bedelsiz üstlenebilir veya bu kuruluşlar ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir ve bu amaçla gerekli kaynak aktarımında bulunabilir. Bu takdirde iş, işin yapımını üstlenen kuruluşun tabi olduğu mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır.

b) Merkezi idareye ait hizmetlerin görülmesi amacıyla gerekli bina ve tesisler ile arsa ve ayni ihtiyaçları karşılayabilir, geçici olarak araç ve personel görevlendirebilir.

c) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler, vakıflar ve 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir.

d) Kendilerine ait taşınmaz malları, hizmetlerinde kullanmak ve süresi 25 yılı geçmemek üzere bedelli veya bedelsiz olarak diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edebilir. Tahsis edilen taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması halinde, tahsis işlemi iptal edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür.

Kent konseyi
Madde 82. İllerde belediyenin desteğiyle, belediye meclisi ve il genel meclisi üyelerinin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, sendika temsilcilerinin, varsa üniversite temsilcilerinin, mahalle muhtarlarının, ilgili sivil toplum kuruluş temsilcileriyle kamu kurum ve kuruluşları temsilcilerinin katılımıyla kent konseyi oluşturulur.

Kent konseyi, kent yaşamında; insan hak ve hukukunun korunması, sürdürülebilir kalkınma, çevreye duyarlılık, sosyal dayanışma, saydamlık, hesap sorma ve hesap verme, katılım ve yerinden yönetim ilkelerini geliştirmeye çalışır.

Kent konseyinde oluşturulan görüşler belediye meclisinin ilk olağan toplantısında gündeme alınarak değerlendirilir.

Belediye hizmetlerine gönüllü katılım
Madde 83. Belediye, sağlık, eğitim, spor, çevre, sosyal yardım, kütüphane, park, trafik ve kültür hizmetleriyle, yaşlılara, kadın ve çocuklara, özürlülere, yoksul ve düşkünlere yönelik hizmetlerin yapılmasında beldede dayanışma ve katılımı sağlamak, hizmetlerde etkinlik, tasarruf ve verimliliği artırmak amacıyla gönüllü kişilerin katılımına yönelik programlar uygular.

Gönüllülerin niteliği ve çalıştırılmalarına ilişkin usul ve esaslar İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Yazışma
Madde 84. Belediye, kamu kurum ve kuruluşlarıyla doğrudan yazışabilir.

Belediye sınırları içindeki yerler
Madde 85. Diğer kanunlarla getirilen hükümler saklı kalmak üzere, mezarlıklar ile belediye sınırları içinde bulunan ve sahipsiz arazi niteliğinde olan sayrangah, harman yeri, koruluk, dinlenme yerleri, meydanlar, bataklık, çöp döküm sahaları, belediye tarafından deniz, nehir ve gölden doldurma suretiyle kazanılan alanlar, yıkılmış kale ve kulelerin boş arsaları ve enkazı ve benzeri yerler belediyenin tasarrufundadır.

Şehirlerarası özel otobüs terminali işletmesi
Madde 86. Belediyece (büyükşehirlerde büyükşehir belediyesince); Belediye sınırları ve mücavir alanları içerisinde, karayolu ile yalcu taşıması hakkına sahip gerçek ve tüzel kişilerin şehirlerarası otobüs terminali kurmalarına ve işletmelerine varsa nazım imar planı ve şehrin ana ulaşım planına uygun olmak kaydıyla izin verilebilir.

İsim verilmesi, tanıtıcı amblem ve flama
Madde 87. Cadde, sokak, meydan, park tesis ve benzerlerine isim verilmesi belediye meclisinin kararı ile olur. Ancak, isimlerin değiştirilmesi ile beldeyi tanıtıcı amblem, flama ve benzerlerinin tespitine ilişkin kararlarda üçte iki çoğunluk aranır.

Gelecek yıllara sari yüklenmeler
Madde 88. Belediye ile bunlara bağlı kurum ve kuruluşlar, hizmetlerin etkin biçimde yürütülmesi ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak amacıyla temizlik, park, bahçe, havuz, araç kiralama, kontrollük hizmetleri, araç, bilgisayar, faks, fotokopi ile benzeri teknik hizmet isteyen diğer teknolojik ürünlerin bakım ve onarım işleri, yemek hizmetleri, süresi ilk mahalli idareler genel seçimlerini izleyen üçüncü ayın sonunu geçmemek üzere ihale yoluyla üçüncü şahıslara gördürebilir.

Avukatlık ücretinin dağıtımı
Madde 89. Bir kadroya bağlı olarak aylık veya yücreti belediye veya bağlı kuruluşları bütçesinden verilen avukatların takip ettikleri dava ve işlerde, belediye veya bağlı kuruluşları lehine takdir edilen avukatlık ücreti, hazine avukatlarının tabi olduğu usule göre dağıtılır.

Yeniden değerleme oranının uygulanması
Madde 90. Bu kanunda belirtilen parasal miktarlar her yıl 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme oranına göre artırılır.

Uygulanmayacak hükümler
Madde 91. Bu kanunla, belediyenin sorumlu ve yetkili kılındığı görev v e hizmetlerle ilgili olarak, 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu, 4/7/1934 tarihli ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyetleri Hakkında Kanun, 10/6/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu, 12/3/1982 tarih ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, 3/10/193 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, 4/6/1989 tarihli ve 3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun, 24/6/1995 tarihli ve 560 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararname ile 10/7/2003 tarih ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununda bu Kanun hükümlerine aykırılık bulunması halinde bu kanun hükümleri uygulanır.

Yürürlükten kaldırılan hükümler
Madde 92. 3/4/1930 tarihli ve 1580 sayılı Belediye Kanunu ile bu Kanunun ek ve değişiklikleri, 13/61945 tarihli ve 4759 sayılı İller Bankası Kanununun (14/10/1983 tarih ve 2921 sayılı kanunun 1 inci maddesiyle değişik) 3 üncü maddesinin (A), (B) ve (C) fıkraları, 10/06/1983 tarihli ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 18 inci maddesindeki "aday olmak isteyen belediye başkanları ve" ibaresi ile belediye meclis üyeleri, il genel meclis üyeleri" iaresi, 13/12/193 tarihli 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 inci maddesininr (b) fıkrası, 5 inci maddesi ve 11 inci maddesinin (c) fıkrasındaki "il özel idareleri ve belediye ile bunların kurdukları birlik ve müesseselerde sürekli işçi çalıştırılması Devlet Personel Başkanlığının görüşüne dayalı İçişleri Bakanlığının vizesine tabidir. Bu kuruluşlarda yeni kurulan birimler ile yeniden satın alınacak iş araç ve makineleri ve toplu taşım araçları için ihtiyaç duyulacaklar dışında sürekli işçi kadrosu istenemez ve vize yapılamaz." ibaresi, 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununun 18 inci maddesinin (ı) ve (j) bentleri, 21/5/1986 tarihli ve 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununun 8 inci maddesinin (b) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.

İKİNCİ BÖLÜM
Geçici Hükümler

Hazine Arazilerinin Devri
Geçici Madde 1. 6831 sayılı Orman Kanunu hükümleri gereğince orman sınırları dışına çıkarılan yerler ile 17/10/1983 tarihli ve 2924 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Hakkında Kanun hükümlerine tabi olarak Orman Bakanlığı emrine geçen yerler ile mera, yaylak ve kışlak olarak hayvancılıkta kullanılabilecek yerler, kamu hizmetlerinde kullanılan veya özel mevzuatı gereğince gerçek ve kamu veya özel hukuk tüzel kişilerine tahsisli yerler hariç, hazine arazi ve arsaları; belediye ve mücavir alan sınırları içindebelediyeye (büyükşehirlerde 10.000 metrekare üzerinde olanlar, büyükşehir belediyesine) bedelsiz devredilir.

Bu arazi ve arsalar öncelikle toplu konut ve şehircilik hizmetlerinde kullanılır. Bunların satılması halinde elde edilecek gelirin 1/3'ü hazineye aktarılır.

Geçici madde 2. Belediye, bu kanunun 53 üncümaddesinde, yıllık toplam personel giderlerine ilişkin olarak öngörülen oranlara ininceye kadar İçişleri Bakanlığının izni dışında yeni personel istihdam edemezler.

Geçici madde 3. Norm kadro uygulamasına geçinceye kadar belediyenin, bağlı kuruluşlarının ve mahalli idare birliklerinin memur ve sürekli işçi kadro ihdas ve iptalleri, İçişleri Bakanlığınca yapılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler

Yürürlük
Madde 93. Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme
Madde 94. Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Emekli Sandığı Kanununda değişiklik yapılarak Büyükşehir Belediye Başkanı Bakanlık Müsteşarı (7600), il belediye başkanları Bakanlık Genel Müdürü (6400), ilçe belediye başkanları Bakanlık daire başkanları (3600), diğer belediye başkanları ise (3000) ile denk ek gösterge ve emeklilik hakkına kavuşturulmalı.