Dolar faiz desteğiyle güçlendi

MURAT BİRİNCİ - BEKİR GÜRDAMAR - Küresel piyasalarda dolar, ABD Merkez Bankası (Fed) kararlarının ardından tahvil faizlerindeki artıştan aldığı destekle güçlendi.

Fed dün akşam, daha önce faiz artırım sürecine başlamak için eşik değer olarak belirlediği yüzde 6,5 işsizlik söyleminden vazgeçerken, üyelerin faiz artırımına ilişkin takvimle ilgili beklentilerinde 2015 yılı ikinci çeyreğinin öne çıkması küresel piyasalarda faizlerin yükselmesine ve dolara olan talebin artmasına neden oldu.

Fed kararları ve Başkan Janet Yellen'in açıklamalarının ardından yüzde 2,66 seviyelerinden yüzde 2,79'a yükselen ABD 10 yıl vadeli tahvil faizleri, küresel piyasalarda dolara olan talebi artırdı. Şubat ayı başından beri düşüş trendinde hareket eden dolar endeksi dünkü açıklamaların ardından hızlı bir şekilde yükselişe geçerek 79.30 seviyelerinden başladığı günü 80 seviyesinin üzerinde tamamladı. Dolar endeksinde ağırlığı yüksek avro/dolar paritesi de Fed öncesinde son 2,5 yılın zirvesi olan 1,40 seviyelerine doğru tırmanışını devam ettirirken, kararlar sonrası düşüşe geçerek 1,38 sınırına kadar geriledi.

Küresel piyasalarda dolara olan talebi artması gelişen ülke para birimlerinde de satış baskısı oluşturdu. Türkiye'nin de içinde bulunduğu ve yüksek cari açıkları nedeniyle kırılgan beşli olarak adlandırılan Brezilya, Hindistan, Endonezya, Türkiye ve Güney Afrika (BIITS) para birimleri dolar karşısında değer kaybederken, bu kayıpların şimdilik yüzde 1 ile sınırlı kalması dikkati çekiyor.

Analistler, faiz artırım sürecinin önceki tahminlere göre erkene çekilse de en erken 2015'in ikinci çeyreğinde başlayabileceğinin tahmin edildiğini bunun da risk iştahının zayıf olmadığı bir ortamda fiyatlamaların sert ve ani olmasını engellediğini kaydediyor. Dolar/TL, Fed kararlarının ardından uluslararası piyasada 2,22 seviyelerinden en yüksek 2,2445'e kadar yükseldikten sonra şu dakikalarda bankalararası piyasada 2,2340 - 2,2420 aralığında dengelendi.

- "Dolar/TL'de seçime kadar 2,25'i üstü kalıcı değil"

ING Bank Döviz Masası Müdürü Burçin Metin, dün akşam piyasaların Fed'den faizlerin beklenenden önce artırılacağına yönelik bir açıklama beklemediği için açıklamaların piyasada şok etkisi yarattığını ve dolar/TL'nin kısa sürede 2,24'ün üzerine çıktığını ifade etti.

Fed'in piyasalarda yarattığı bu rahatsızlığın çok uzun sürmeyeceğini düşünen Metin, gelişmekte olan ülkelerin bu durumu birkaç gün için fiyatlayacağını, ancak asıl fiyatlamanın yılın ikinci yarısında olacağına işaret etti.

Gelişmekte olan ülke para birimlerinin dolar karşısındaki değer kaybının bugün ve yarın devam edebileceğini kaydeden Metin, "Dolar/TL 2,24 - 2,25 bandını görebilir. Ancak bunun üstünün kalıcı olacağını düşünmüyorum. Seçime kadar dolar/TL'de 2,2150 - 2,25 aralığında hareket edeceğini öngörüyorum" dedi.

Metin, Fed Başkanı Yellen'in sadece dünkü açıklamalarından sonra doların gelişmekte olan ülke para birimlerine karşı daha güçlü olacağı görüşüne katılmadığını, piyasaların normalleşeceğini ve piyasanın yılın ikinci yarısından sonra Fed'in faizi artırıp artırmayacağına bakacağını söyledi.

- "ECB panzehir olabilecek mi?"

Saxo Capital Strateji Uzmanı Cüneyt Paksoy, Fed Başkanı Yellen'in ilk defa faizler konusunda rota vermesi, sonbaharda parasal genişlemeyi sonlandırmayı hedeflemesi ve bundan 6 ay sonra da faiz artışını gündeme getirebilecekleri yönündeki açıklamalarının piyasalara birincil olarak şok yaşattığını söyledi.

Sadece gelişen değil gelişmiş para birimlerine karşı doların değer kazandığını belirten Paksoy, ama bunun topyekün bir dolarizasyona dönüşmesi için Fed'in bu ayki toplantı tutanaklarının beklenmesi gerektiğini, daha sonra da gelecek bir-iki Fed toplantısından çıkacak kararlara bakılması gerektiğine dikkati çekti.

Bunun çok bir denklem olduğunu ve bu nedenle hemen dolarizasyon başlar demenin çok erken olduğunu ifade eden Paksoy, "Artık gözler her zamankinden daha fazla olarak Avrupa Merkez Bankası'nda (ECB) olacak. ECB'ye piyasa panzehir olarak bakıyor. Piyasa ECB'den hem kendi bankacılık sistemi için hem de sorunlu ülkelerin ayakta durabilmesi için parasal gelişme bekliyor. ABD'nin olası faiz artırımından ya da dolarizasyondan doğal olarak en fazla İspanya ve İtalya etkilenecek. AB'deki büyümeyi artırmak için hem parasal genişleme hem de faizde indirim gerekiyor. Bundan sonra ECB'nin toplantıları her zamankinden daha da önemli oldu" dedi.

Piyasaların ilk etapta satış yönündetepki verse de sonra dengelenme içine girebileceğini öngören Paksoy, dolar/TL'nin yurtdışındaki gelişmelere paralel olarak yönünü arayacağını, teknik olarak 2,18 - 2,20'nin destek olacağını ve yukarı yönlü hareketlerde 2,25 - 2,27 aralığının takip edileceğini belirtti.

Gelişen piyasalarda bu hafta gelecek hafta içinde olağanüstü gelişmeler olmadığı sürece 2,18 - 2,27 geniş bandında hareket edeceğini tahmin eden Paksoy, ayrıca kısa vadede yerel seçimlerin kurun yönü konusunda önemli olacağına dikkati çekti.

Paksoy, siyasi istikrar ve demokratikleşme anlamında hükümetin daha aktif rol almasına yönelik bir seçim sonucunun çıkması durumunda bunun piyasalar tarafından pozitif algılanacağını vurgularken, dolar/TL'de kritik seviyenin 2,26 - 2,27 olduğunu ve bu seviyenin üzerinde kalıcı olunması durumunda Merkez Bankası'nın proaktif davranacağını söyledi.