Meclis'te istihbarat komisyonu kuruldu

Meclis'te Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu kurulmasını, komisyon üye sayısının 17 olmasını ve üye dağılımının siyasi partilerin sandalye sayısına göre belirlenmesini içeren önerge, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.

TBMM bünyesinde Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu kurulacak.

Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, TBMM Genel Kurulu'nda görüşülen Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Kanunu'nda değişiklik yapan teklife yeni madde ihdas edilmesine ilişkin önerge verdi.

Kabul edilen önergeye göre, belirtilen görevleri yerine getirmek üzere, TBMM bünyesinde Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu kurulacak.

MİT Müsteşarlığı tarafından yürütülen devlet istihbarat hizmetleri ile Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından görevleri gereği yürütülen güvenlik faaliyetlerine ve istihbari nitelikteki faaliyetlere ilişkin olarak İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve MİT Müsteşarlığı'nca hazırlanacak yıllık raporlar Başbakanlık'a gönderilecek.

Başbakanlık'ça bu raporlar üzerinde hazırlanacak yıllık rapor, mart ayı içinde Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu'na sunulacak. Komisyon, incelemelerini ve görüşmelerini raporun kendisine intikalinden itibaren 90 gün içinde tamamlayacak ve hazırlayacağı raporu bu süre içinde TBMM Başkanlığı'na sunacak.

Komisyonun üye sayısı 17 olacak; üye dağılımı, siyasi parti gruplarının, parti grupları toplam sayısı içindeki yüzde oranına göre yapılacak. Komisyonun görevleri şöyle:

"Milli güvenliğe ilişkin konularda görüş ve öneriler sunmak, güvenlik ve istihbarat konularında uluslararası alanda kabul gören gelişmeleri izlemek. Kendi faaliyetlerine ilişkin rapor hazırlamak. Güvenlik ve istihbarat hizmetleri sırasında elde edilen kişisel verilerin güvenliğini, bireyin hak ve özgürlüklerini koruyucu öneriler geliştirmek."

- Komisyon görüşmeleri kapalı oturumda yapılacak

Komisyon görüşmeleri kapalı oturumda yapılacak. Kapalı oturumda komisyon üyeleri, ilgili bakanlar, görevli hükümet temsilcileri ve komisyonda görev yapan yasama uzmanları ile stenograflardan başkası bulunamayacak.

Komisyon çalışmalarına ilişkin bilgi ve belgelerin saklanmasında ve korunmasında gizlilik esas olacak. Komisyon görüşmelerine katılan ve bu görüşmelere herhangi bir şekilde vakıf olanlar, komisyon çalışmaları ve görüşülen konular hakkında hiç bir açıklama yapamayacak, bunları sır olacak saklayacak.

Komisyon tarafından hazırlanan raporları ve bunların eklerini taşıyan, çoğaltan ve teslim alanlar da dahil olmak üzere tüm görevliler, bu raporların ve eklerinin korunması için gereken dikkat ve özeni gösterecek. İlgili kurumlar ve Başbakanlık'ça hazırlanacak raporlarda, komisyon raporlarında ve bunların ekleri ile komisyon tutanaklarında, devlet sırrı niteliğindeki bilgi ve belgelere yer verilmeyecek.

Komisyonun çalışma usul ve esaslarına ilişkin olarak, bu maddede hüküm bulunmayan hallerde TBMM İçtüzüğü hükümleri uygulanacak. İlgili kurumlar ve Başbakanlık'ça hazırlanacak raporların hazırlanmasına ve kapsamına ilişkin usul ve esaslar, Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulacak yönetmelikle belirlenecek.

AK Parti Grup Başkanvekili Mahir Ünal, Meclis kulisinde gazetecilerin sorularını yanıtlarken, TBMM Genel Kurulu'nda görüşmeleri devam eden MİT Yasa Teklifi'nde yeni bir madde ihdası yapılacağını, önergenin Hükümet adına Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay imzasıyla verileceğini ifade etti.

Meclis'te "Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu" adı altında yeni bir ihtisas komisyonu kurulacağını belirten Ünal, komisyonun 17 kişiden oluşacağını, toplantılarını kapalı oturum halinde yapacağını kaydetti.

"Bu, aslında devrim niteliğinde bir uygulama... TBMM'ni, siyaset kurumunu güçlendiren ve Türkiye'deki istihbarat örgütlerini Meclis denetimine açan çok ciddi bir demokratikleşme adımlarından biridir" diyen Ünal, Meclis bünyesinde kurulacak "Güvenlik ve istihbarat Komisyonu"nun hem MİT, hem Jandarma istihbarat, hem Emniyet istihbarat hem de MASAK'ı, raporlar ışığında denetleyeceğini anlattı. Bu yolla siyasetin güçlendirilmesi, TBMM'nin istihbarat kurumlarını ve onarın faaliyetlerini komisyonla incelemesi açısından "devrim niteliğinde" değişiklik olacağını kaydeden Ünal, şöyle konuştu:

"Tıpkı KİT Komisyonu'nda olduğu gibi, Başbakanlık bünyesindeki kurumlar ilgili raporlarını hazırlayacak. Hazırlanacak raporlar, bu komisyona gelecek. Komisyon sadece bu raporları yılda bir defa incelemekle yetinmeyecek. Komisyon, yıl içinde de güvenlik ve istihbarat alanlarında çalışmalar yapacak. Öneriler ve görüşler sunacak, diğer taraftan yurt dışında bu konuda yapılan çalışmaları inceleyecek. Bu açıdan da oldukça önemlidir."

Ünal, "Raporlarda bir ölçü olacak mı?" sorusuna, "O raporlarda bir ölçü olacak. Devlet sırrı niteliği, gizliliği yüksek bilgiler o raporlarda olmayacak. Bu tür istihbarat kurumların şeffaflığı ve hesap verilebilirliği açısından siyaset kurumu ve millet iradesinin tecelligahı olduğu için millete hesap verilebilirliği açısından bu komisyon önemli bir işlevi yerine getirecek. TBMM, bunun nasıl yapılacağı konusunda komisyon kendi gündemine hakimdir. Dolayısıyla komisyon kapalı oturumla yapacağı toplantılarını, TBMM Başkanlığı'na bir rapor olarak sunacak. Bu raporlar da gerek görüldüğü zaman incelemeye açık olacak. Gerek görülürse Genel Kurul'a da iner. Burada önemli olan bu faaliyetlerin TBMM'deki bir komisyon tarafından denetleniyor olmasıdır. Budur devrim niteliğinde olan. TBMM'de tecelli eden irade, bütün kesimleriyle muttali olacak. Tabii ki bu istihbarat örgütlerinin faaliyetlerinin TBMM tarafından açık şekilde görülmesi... Türkiye'de cereyan eden herhangi bir şey, TBMM'nin iradesinin dışında kalabilir mi? Tabii ki kalamaz" dedi.

MASAK'ın olmasının nedenin sorulması üzerine Ünal, "MASAK, mali suçları araştırması itibarıyla MİT, Emniyet ve Jandarma istihbaratın yanına eklenmesi gerekiyor" karşılığını verdi.

Ünal, kurulacak komisyonun daha sonra TBMM İçtüzüğü'ne de ekleneceğini söyledi.