Göç İdaresi kuruldu, Yabancılar Dairesi tarih oldu

FATİH ÇAKMAK/SERDAR AÇIL- Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, yurt dışında 85, yurt içinde 81 ilde ve 148 ilçede teşkilatını kurarak faaliyete başladı. Sığınmacı, mülteci, göçmen gibi yabancıların ikamet, çalışma izni gibi konularda çalışmalar yürütecek Kurumun faaliyete geçmesiyle Emniyet Genel Müdürlüğü Yabancılar Dairesi de tarih oldu.

Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, İçişleri Bakanlığının, Emniyet Genel Müdürlüğü, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığından sonra 4. bağlı kuruluşu olarak sivil bir yapıda hizmet veriyor. İçişleri Bakanlığı, ilk defa bu kurum ile yurt dışında 85 ateşe, 15 müşavir kadrosuyla teşkilatlanmış oluyor.

Kurum yurt içinde de 81 ilde, 148 ilçede teşkilatını kurarak tam kapasiteyle faaliyete başladı. Bakanlığın sivil kuruluşu olarak genel müdürlük çerçevesinde sığınmacı, mülteci, göçmen gibi yabancıların ikamet, çalışma izni ve diğer bütün konularında çalışmalar yürütecek kurumun, faaliyete geçmesiyle Emniyet Genel Müdürlüğü Yabancılar Dairesi de tarihe karıştı.

-Yeni kanun ve yeni göç sistemi

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 11 Nisan'da yürürlüğe girmesiyle yabancılar ile ilgili vize, ikamet izni, uyum, sınır dışı edilme işlemleri, sığınmacı ve mültecilerin iş ve işlemleri için yeni bir sistem geliştirildi. Yabancıların Türkiye'de yaşamalarını düzenleyen ikamet sistemi, Türkiye'ye girişlerini sağlayan vize sistemi, iltica sistemi, sığınmacı ve mültecilerin hak ve yükümlülükleri bu kanunla yeniden dizayn edildi.

Ülkelerinde meydana gelen olaylar nedeniyle; ırkı, dini, milliyeti, grubu veya siyasi düşüncelerinden dolayı zulme uğrama korkusu ve durumu nedeniyle ülkesinden ayrılmış ve vatansız kalmış kişi mülteci olarak tanımlanıyor. Mülteci statüsüne kavuşuncaya kadar geçen süreçte bulunan kişilere sığınmacı statüsü veriliyor.

-"Geçici koruma"

Suriye'deki iç savaş sonrası Türkiye'ye son 3 yılda 1 milyona yakın Suriyeli sığınmacının geldiği belirtilirken, Türkiye bu kişilere "geçici koruma" sağlıyor. Türkiye'de 10 ilde 22 geçici barınma merkezinde 200 binden fazla Suriyeli sığınmacı kalıyor, geçici barınma merkezleri dışında da yaklaşık 500 bin Suriyeli sığınmacıya sağlık, eğitim ve gıda yardımı veriliyor.

Türkiye'ye gelen Suriyeli sığınmacıların yaklaşık yüzde 36'sı 10 kentte bulunan 20 kampa yerleştirilirken, yüzde 64'ü ise çeşitli kentlerde kamplar dışında yaşıyor. Geçici korumayla ilgili işlemleri de bu kurum yürütüyor.

-Göç hareketleri

Uluslararası bir nitelik kazanan göç hareketleri, sadece göç alan devletlerde değil, küreselleşmeyle tüm coğrafyalarda siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel boyutlarıyla ele alınıyor. Bir yılda Türkiye'ye giriş çıkış yapan yabancı sayısının 30 milyona, ikamet izniyle kalan yabancı sayısının ise yaklaşık 500 bine ulaştığı kaydedildi.

Son yıllarda Almanların, İngilizlerin, Rusların, İskandinavların Ege ve Akdeniz kıyılarına yerleşmekte olduğu, farklı sektörlerde çalışmak için dünyanın her tarafından yabancıların geldiği, yabancı öğrencilerin üniversitelerde okumaya, yabancı akademisyenlerin de üniversitelerde çalışmaya geldiği belirtildi. Göç hareketleri açısından Türkiye'nin "geçiş ülkesi" konumunun değişerek "hedef ülke" konumuna geçtiği kaydedildi.

Türkiye'deki sığınmacılar için öncelikle Kurumun kurduğu "Geri Gönderme Merkezleri"nde Türkiye Kızılay'ı tarafından bir müddet barınma yardımı yapıldıktan sonra mümkünse ülkelerine geri gönderileceği belirtildi.

-Mülteciler

Türkiye'de Avrupa ülkeleri dışından gelen yabancılar için mülteci konumuna geçen bulunmuyor ancak Rusya'dan gelen Türk kökenli mültecilerin bulunduğu kaydedildi. Türkiye'de Afganistan, İran, Irak, Bangladeş, Afrika gibi birçok ülkeden yaklaşık 80 bin sığınmacı bulunuyor.

ABD, Kanada, Avustralya ya da Avrupa ülkelerine sığınma umuduyla bekleyen şartlı mültecilerin, ülkelerinde zulüm gördükleri iddiaları doğrulanırsa mülteci konumuna geçtikleri, bunlardan geçen yıl sadece 7 bin kişinin BM kararıyla belirlenen 3. ülkelere yerleştirildikleri belirtildi.

İnsan ticareti mağdurlarının korunmasıyla ilgili işlemlere de bakacak Kurum, bu hizmetleri 3 bin kişilik personel ile veriyor.