Çocuğunuz TALASEMİ olmasın

BERDA ÖZDİKTAŞ

Genetik olarak geçen talaseminin erken evrede teşhis edilmesi hayati önem taşıyor. Evlenmeden önce kansızlık oranlarına bakılması doğacak olan çocukta olası bir vakayı önlüyor.

Talasemi yani halk arasında bilinen Akdeniz Anemisi taşıyıcısı olan bireyler, Marmara, Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde sıklıkla görülüyor. Bu bölgelerde, taşıyıcı dediğimiz ve hafif kansızlıkları dışında normal olan bireyler, her iki cinsten olabilir. Bu bölgelerde, genellikle toplumun her yüz bireyinden 3 ila 10'unu oluşturuyor. Bir toplumda, taşıyıcı sıklığı ne kadar yüksekse, iki taşıyıcının evlenme olasılığı da o kadar yükseliyor. Ülkemizde resmi kayıtlara göre 6 bin kadar hasta bulunuyor. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yeşim Aydınok, "Talasemi ailesel bir kansızlıktır. Bizim ülkemiz gibi Akdeniz ülkelerinde, Ortadoğu, Asya ve Uzak Doğu coğrafyalarında yaygın bir halk sağlığı sorunu" diye konuştu.

AİLEDE VARSA KAÇINILMAZ

Aydınok "Hafif solukluk ve kan sayımlarında hafif bir kansızlık dışında tamamen normal görünen anne ve baba, tıpkı ten rengi veya göz rengi gibi, bu özelliğini çocuklarına kalıtım yoluyla aktarır. Anne veya babadan sadece birinde bu özellik varsa çocukları için ciddi bir risk bulunmazken, anne ve babanın her ikisi de aynı kansızlık özelliğine sahipse çocuklarının ağır kansızlık hastalığı ile doğma riski vardır. Hafif kansızlık özelliği bulunan anne ve baba taşıyıcı ancak her ikisinin bu özelliğini alan çocukları Talasemi hastasıdır" dedi.

1 YAŞINDAN SONRA BELİRTİ VERİYOR

Talasemi hastaları normal bir bebek olarak doğarlar ve ilk aylarda normal büyüme ve gelişme gösteriyorlar. İlk yaşlarda, giderek soluklaşırlar, kilo almaları durur, beslenme isteksizliği ve halsizlik belirir. Dalakları büyür ve yaşamaları için ayda bir kan nakline gereksinim olur ve bu ömür boyu sürer.

ANNE KARNINDA TEŞHİS EDİLİYOR

Bebeğin anne karnında, gebeliğin ilk aylarında yapılacak tetkikle hasta olup olmadığı belirlenebiliyor. Bebek hasta ise tıbbi düşük ile hasta doğum önlenebilir. Annenin sağlıklı bebeğe hamile olduğu belirlenirse, gebelik devam ettirilir. Böylece, talasemi taşıyıcısı çiftler normal bebek sahibi olabilir.

KAN SAYIMIYLA HAYATINI KURTARIN

Talasemi taşıyıcıları, kan sayımı ile kolayca belirlenebiliyor. Evlilik öncesi çiftlerin talasemi taraması ile taşıyıcı olup olmadıklarının saptanması ve hasta doğumların önlenmesi programı başarıyla uygulanıyor. Ülkemizde de Sağlık Bakanlığı tarafından 2002'den beri ulusal bir programla başarıyla yürütülüyor.