İzne çıkarken avans ödeme zorunluluğu

Okan Güray Bülbül

Yıllık izinle ilgili bilinmeyen bir uygulama da izne çıkarken avans ödeme zorunluluğu. Patron, işçisine yola çıkmadan önce yıllık izin dönemine dair ücreti avans olarak ödemeli...

Yaz ayları yaklaşınca bütün işyerlerinde tatlı bir tatil telaşı başladı. Çalışanlar tatillerini nerede ve nasıl geçireceklerine dair planlarını şu sıralar işyerlerinde yapıyorlar. Yıllık ücretli izin, işçilerin bir tam yıl aynı işverene bağlı olarak çalışmaları karşılığı elde ettikleri bir haktır. Buna göre, aynı işverene bağlı olarak bir yıl çalışan işçi, 14 gün yıllık ücretli izne hak kazanır. Bazı şirketler, yaz ayları geldiğinde, çalışanın henüz bir yıllık kıdemi dolmasa da, yıllık ücretli izni kullandırabiliyor. Bu durum Kanuna aykırı değil ve işverenlerin inisiyatifinde.

YILLIK İZİN KIDEM ARTTIKÇA ARTAR

Yıllık ücretli izin hakkı, işçinin kıdemi arttıkça artar. 1-5 yıl arası aynı işyerinde çalışmış olanlar 14 günden, 5-15 yıl çalışmış olanlara 20 günden, 15 yıldan daha fazla çalışanlara ise 26 günden az yıllık ücretli izin verilemez.

İŞÇİLER YILLIK İZİN AVANSI ALIR

Yıllık izinle ilgili çok bilinmeyen bir uygulama da yıllık izne çıkarken avans ödemesi zorunluluğu. Buna göre, yıllık izne çıkacak bir işçiye işveren, izne çıkmadan önce işçisine yıllık izin dönemine dair ücretini ödemek zorunda. Yani 14 gün yıllık izne çıkacak işçiye 14 günlük ücreti, yıllık izne çıkmadan önce peşin olarak ödenmek zorunda. Ayrıca eğer işçi ayın 15'inde maaş ödemesi yapılan bir işyerinde çalışıyorsa ve yıllık ücretli izin hakkını da ayın 25'inde kullanacaksa o ayki ücretinin 10 günlük kısmı da işçiye avans olarak ödenir. Bu şekilde yıllık ücretli izin süresince işçinin parasının cebinde olması sağlanmaya çalışılıyor.

PARA BİRİKTİRMELERİ ZOR

İşçilere tanınmış bu hakkın arkasında yatan gerekçe, yıllık izin süresince işçilerin para sıkıntısı yaşamaması. Çünkü işçiler memurlara göre farklı bir maaş ödeme sistemine tabiler. Memurlar maaşlarını çalışacakları ayın başında alıyorlar. Yani peşin olarak bir sonraki ayın maaşını alarak aya başlıyorlar. İşçilerde ise ücret ödemesi ilgili ayın sonunda yapılıyor. Yani işçi çalıştığı ayın ücretini o ayın sonunda alıyor. Böyle olunca da işçinin cebinde tatile çıkmadan para olamayabiliyor.

İŞÇİ LEHİNE TEK TARAFLI FESİH NEDENİ

Bu uygulama yıllık izin yönetmeliğinde bir zorunluluk olarak ifade edildiği için işçinin yıllık izne gitmeden önceki ödeme isteğine olumsuz yanıt alması halinde kıdem tazminatını alarak işyerinden ayrılması mümkün. Ancak burada işverenin ödeme aczinde olmaması ve işçinin de bu hakkı kötüye kullanmaması esas. Aksi durumda mahkemelerin taktiri aksi yönde olacaktır ve işçi işinden olabilir.