Nükleer için 160 personel gerekiyor

Seval Ocak Adıyaman

Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK), Akkuyu ve Sinop'ta kurulacak nükleer güç santrallerinin denetim ve değerlendirme faaliyetleri için 2020'ye kadar 160 teknik personele ihtiyaç duyacağı öngörülüyor. Akkuyu NGS'nin inşaat lisansı başvurusunu değerlendirebilmek için teknik destek hizmeti alımı ihalesi açan Kurum, bu sayede mevcut ihtiyacı karşılamayı hedefliyor.

TAEK'in yayımladığı 2013 Yılı Faaliyet Raporu'nda nükleer çalışmalara yönelik öneri ve tedbirlere yer verildi.

Nükleer tesislerde nükleer güvenliğin sağlanmasının garanti altına alınması için gerekli düzenleme faaliyetlerinin (mevzuat hazırlama, değerlendirme ve lisanslama, denetimler ve yaptırımlar) etkin bir şekilde yerine getirilmesinin ancak planlı bir hazırlık, tutarlı ve eksiksiz mevzuat, yeterli ve etkin insan gücü ve yeterli mali güçle mümkün olabileceğine işaret edilen raporda, Akkuyu Nükleer Güç Santralinin lisanslama faaliyetlerinin gerektirdiği nükleer güvenlik altyapısının mevzuat, insan kaynakları, ekipman açısından değerlendirilmesi ve eksikliklerinin giderilmesinin önemli olduğu ifade edildi.

Özellikle Akkuyu ve Sinop'ta kurulacak nükleer güç santrallerinin lisanslama faaliyetleri göz önüne alınarak planlama yapılması gerektiğine yer verilen raporda, şunlar kaydedildi:

"Bu kapsamda yapılan ilk çalışmalar, sadece Akkuyu Nükleer Santralinin hayata geçirilmesi durumunda teknik personel ihtiyacının en fazla 2016 yılında olmak üzere toplam 120 kişi, Akkuyu ve Sinop Nükleer Santrallerinin öngörülen takvime uygun olarak hayata geçirilmesi durumunda en fazla 2020 yılında olmak üzere toplam 160 kişi olması beklenmektedir. Kurumun görevlerini yeterli ve etkin düzeyde yerine getirebilmesi amacıyla personel eksikliği görülen alanlarda istihdam edilmek üzere yeterli sayıda personel alımına gidilmesi, mevcut personelin ise uzmanlık gerektiren alanlardaki deneyim eksikliğinin gerek yurt içi/yurt dışı kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılarak, gerekse Kurum içi hizmet içi eğitim kursları ile bu eksikliklerinin giderilmesi yerinde olacaktır.

Bu eksiklikler giderilene kadar ihtiyaç duyulan uzmanlığın hizmet alımı yoluyla dışarıdan teknik destek sağlanması şeklinde giderilmesi gerekmektedir. Ancak uzun dönemli sürdürülebilir, etkin ve verimli bir nükleer güvenlik altyapısı kurulması için ihtiyaç duyulan sayıda ve nitelikte uzman personelin TAEK'e kazandırılması önem arz etmektedir."

Personelin hizmet içi eğitim programına tabi tutulması kapsamında başta Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı olmak üzere birçok uluslararası kurum ve kuruluşla işbirliğinin sürdürülmesi gerektiği belirtilen raporda, nükleer güvenlik alanında özellikle teknik konulardaki mevzuat eksikliğine gerekçe olarak Türkiye'de ilk defa bir nükleer santral kuruluyor olması ve bu santralin tipinin ve teknik özelliklerinin önceden bilinmiyor olması gösterildi.

"Nükleer teknolojiyle ilgili Ar-Ge projelerindeki ihtiyaçların önceden belirlenmesinde yaşanan zorluklarla proje bütçelerinin ve dolayısıyla yatırım programının oluşturulması ve uygulanması aşamasında ödenek yetersizliği sorunları, projelerin yürütülmesinde aksamalara neden olabilmektedir" değerlendirmesine yer verilen raporda, Kurumun Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun ilgili cetvelinde yer alan özel bütçeli bir kurum olduğu ancak TAEK Kanunu'nun ilgili hükmüyle Türkiye'de nükleer konularda düzenleme ve denetleme yetkisinin TAEK'e verildiği ifade edildi.

Düzenleyici ve denetleyici kurum vurgusu

TAEK'in düzenleyici ve denetleyici kurumlar arasında yer alması gerektiğini belirtilen raporda, şu görüşlere yer verildi:

"Bu nedenle Kurumumuzun 5018 Sayılı Kanunun III sayılı cetvelinde düzenleyici ve denetleyici kurumlar arasında yer alması gerektiği düşünülmektedir. Bu sebeple nükleer enerjinin ve iyonlaştırıcı radyasyonun barışçıl amaçlı kullanımına ilişkin faaliyetleri düzenlemek ve denetlemek üzere bir Nükleer Düzenleme Kurumu ile nükleer alanda araştırma, teknoloji geliştirme ve uygulama çalışmalarını yapmak üzere faaliyet gösterecek yeni bir kurumun kuruluş, görev yetki ve sorumluluklarına ilişkin esasları belirleyen Nükleer Enerji ve Radyasyon Kanun Tasarısı Taslağı 20 Mayıs 2013'te Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına sunulmuş olup taslak ile ilgili çalışmalar sürdürülmektedir."

İhale açıldı

Öte yandan, Kurum, Nükleer Güç Santrali inşaat lisansı başvurusunun değerlendirilmesinde teknik danışmanlık hizmeti alınması için "doğrudan temin" yöntemiyle ihale açtı. Firmaları bu alıma teklif vermeye davet edildiği "AkkuyuNükleer Santrali İnşaat Lisansı Başvuru Belgelerinin Değerlendirilmesine İlişkin Teknik Destek Hizmeti Alımı" ihalesinde en geç 6 Haziran 2014 Cuma günü mesai bitimine kadar teklif verilebilecek.