KEY ödemesi Komisyon'da benimsendi

Konut Edindirme Yardımı (KEY) kesintilerinin hak sahiplerine ödenmesine ilişkin yasa tasarısı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi. Tasarı, 1987 ile 1995 yılları arasında KEY kesintisi yapılan hak sahiplerine, nakit veya hisse senedi olarak ödeme yapılmasına ilişkin usul ve esasları düzenliyor. Tasarı, emekliler ile hak sahiplerinin mirasçılarının da ödemeden yararlanmasını öngörüyor.

KEY hesaplarını tahakkuk ettirmek ve tasfiye halindeki Emlak Bankasına devretmekle yükümlü olup bankaya bilgi gönderen kurumlar dışındaki tüm kurum ve kuruluşlar, KEY kesintileri Emlak Bankası'na aktarılmış olan hak sahiplerinin isimleri ve yardım tutarlarının yer aldığı listeleri, KEY tutarı tahsil edilmiş, ancak Emlak Bankasına aktarılmamış olan hak sahiplerinin isimleri ile yardım tutarlarının yer aldığı listeleri, 6 ay içinde Bankaya teslim edecek. Bakanlar Kurulu, bu süreyi bir defaya mahsus olmak üzere 3 aya kadar uzatabilecek. Bu süre içinde, hak sahiplerine ilişkin listelerin bildirilmemesi, mükerrer veya yanlış bildirilmesi halinde hak sahiplerine karşı sorumluluk, ilgili kurum veya kuruluşlara ait olacak. Kurumlar, belirtilen listelerdeki tutarlar ile bu tutarların ilgili bankaya yatırıldığına ilişkin dekontların mutabakatını yapmak ve dekontları gerektiğinde ibraz etmek üzere muhafaza etmekle yükümlü olacak. Emlak Bankası tarafından başlatılan hak sahiplerinin belirlenmesi işlemleri, Banka tarafından ilgili kuruluşlarca gerekli mutabakatları sağlanarak gönderilen listeler esas alınarak tamamlanacak. Banka, hak sahiplerinin isim, kesinti ve nemalarını içeren listeleri, 3 ay içinde Emlak Konut Gayrı Menkul Yatırım Ortaklığına, (EKGYO) bildirecek. Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan, bu süreyi bir defaya mahsus olmak üzere 2 aya kadar uzatmaya yetkili olacak. Banka ile SSK, hak sahiplerinin belirlenmesi amacıyla yürütülecek işlemler için, ihtiyacı olan personel, mal ve hizmet alımı yapabilecek.

ALACAKLARIN NEMALANDIRILMASI VE ÖDEME-

Hak sahiplerinin konut edindirme yardımı ana para tutarlarının nemalandırılmasında; 1 Ocak 1987 ila 29 Aralık 1999 tarihleri arasındaki dönem için, bankanın 6 aylık vadeli mevduat faizi, bileşik usulde uygulanacak. 29 Aralık 1999 tarihinden sonraki dönem için, EKGYO'nun net aktif değerinin yüzde 60.96'sı, banka tarafından ayni sermaye olarak EKGYO'ya devredilen taşınmaz karşılığı, 395 milyon 751 bin 717 YTL'ye oranı esas alınarak nema hesaplanacak.

EGYO'nun net aktif değeri, SPK'nın gayrimenkul yatırım ortaklıklarına ilişkin düzenlemelerindeki usul ve esaslara göre belirlenecek. Hak sahiplerine, talep etmeleri halinde ödemeler, nemasıyla birlikte nakit veya payları oranında EKGYO hisse senedi verilerek yapılacak.

Her bir hak sahibinin, EKGYO'nun sermayesinin yüzde 60,96'sı içindeki payı; hak sahibinin konut edindirme yardımının 29 Aralık 1999 itibariyle nemalandırılmış toplam değerinin, tüm hak sahiplerinin KEY'in nemalandırılmış toplam değeri içindeki payı esas alınarak belirlenecek. Hak sahiplerine yapılacak ödemelerde kullanılmak üzere, gerektiğinde Hazine Müsteşarlığı tarafından EKGYO'ya, ikrazen devlet iç borçlanma senedi ihraç edilebilecek.

Hak sahiplerince talep edilmesi halinde, karşılığının Hazine tarafından EKGYO'ya aktarılmasını takiben, EKGYO tarafından nemasıyla birlikte nakit olarak ödeme yapılabilecek.

KEY hesaplarını tahakkuk ettirmek ve bankaya devretmekle yükümlü kurum ve kuruluşlar nezdinde bulunan ve bankaya aktarılmamış olan KEY tutarlarının tamamı, fer'ilerinin tahsili beklenilmeksizin, Hazine Müsteşarlığının Merkez Bankası nezdindeki hesabına aktarılacak. Bu kişilere ait KEY tutarları, gecikme zamlarıyla birlikte, ilgili kurumlarca tahsil edilmesinin ardından, tahsilatın yapıldığı tarihi izleyen ayın sonuna kadar, Hazine Müsteşarlığının Merkez Bankası nezdindeki hesabına aktarılacak.

Hak sahiplerine yapılacak nakit ödemeler, EKGYO tarafından belirlenecek ödeme planı ve süresine göre yapılacak. Nakit ödemeler için EKGYO ile Ziraat Bankası arasında protokol düzenlenecek.

HAK SAHİPLERİ, RESMİ GAZETEDE İLAN EDİLECEK

Hak sahiplerine ilişkin olarak Bankaca EKGYO'ya bildirilen listeler, hak sahipliğinin tespitine esas olmak üzere Resmi Gazete'de ilan edilecek.

İletilen listelerde isimleri yer almadığı halde, kendisinden kesinti yapıldığını ileri sürenlerin, ilanın yapıldığı tarihten itibaren 3 ay içinde KEY hesaplarını tahakkuk ettirmek ve ilgili bankaya devretmekle yükümlü olan kurum ve kuruluşlara başvurmaları halinde, adlarına kesinti yapıldığının anlaşılması halinde, KEY tutarları hesaplanarak, başvuruyu izleyen 2 ay içinde Bankaya bildirilecek.

Belirtilen başvuru süresi geçirildikten sonra yapılan talepler, ilgili kurum ve kuruluşlarca dikkate alınmayacak. İlan tarihinden itibaren 5 yıl içinde talep edilmeyen alacaklar, Hazineye gelir kaydedilecek.

EKGYO'ya ayni sermaye olarak devredilen gayrimenkullar karşılığı 395 milyon 751 bin 717 YTL tutarındaki sermayeden, hak sahiplerine nakit ödeme yapılan tutar, sermaye azaltımı yoluna gidilerek EKGYO bilançosuna işlenecek. EKGYO'nun faaliyetlerine, vergi muafiyet ve istisnaları öngören hükümleri hariç sermaye piyasası mevzuatı, 5 yıl süreyle uygulanmayacak. EGYO'nun sermaye değişimiyle ilgili işlemleri ve bu düzenleme gereğince yapacağı tüm işlemler, her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olacak. Düzenleme uyarınca hak sahiplerine ödeme yapılması ve hisse senedi verilmesi işlemleri tamamlanıncaya kadar, hak sahiplerinin EKGYO'daki hissedarlığından doğan mali ve yönetimsel hakları, TOKİ tarafından temsil edilecek. Düzenlemenin uygulanmasına ilişkin yönetmelikler, TOKİ ve Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu bakanlıklar tarafından ortaklaşa hazırlanarak yürürlüğe konulacak. Yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar mevcut düzenlemeler geçerli olacak.

"9 İLA 14 AYDA ÖDENECEK"

Devlet Bakanı Ali Babacan, Komisyonda yaptığı konuşmada, KEY hesaplarında biriken tutarlardan çok az sayıda çalışanın yararlandığını belirterek, hak sahipleri adına yatırılan paraların, Emlak Bankasınca 6 ay vadeli mevduata uygulanan oranda faiz tahakkuk ettirilerek nemalandırıldığını hatırlattı.

Emlak Bankasının tasfiye sürecine girmesiyle birlikte, KEY hesaplarında birikmiş olan tutarın 1999 yılı Aralık ayında EKGYO Anonim Şirketine ayni sermaye olarak aktarıldığını anlatan Babacan, böylece hak sahiplerinin, adlarına yatırılan yardım ve nemaları karşılığında EKGYO hissedarı durumuna geldiğini kaydetti.

Babacan, hak sahiplerinin belirlenerek hakedişlerin geri ödenmesiyle ilgili çalışma başlatıldığını, ancak ilgili kuruluşların, hak sahiplerine ilişkin bilgileri verilen sürede göndermemeleri sonucunda hak sahiplerinin sağlıklı biçimde belirlenemediğini anlattı.

Hak sahiplerinin en kısa sürede belirlenerek yardım tutarlarının adil bir şekilde nemalandırılması amacıyla ilgili kurumlarca yürütülen çalışma sonucunda bir taslak hazırlandığını kaydeden Babacan, "9 ila 14 ay içerisinde hak sahiplerine ödemeler başlanabilecektir" dedi.

Ali Babacan, nemalandırmada temel ilkenin, yardımların geçmişten bugüne kadar kullanıldığı yatırım araçlarının getirileri yansıtması ve böylece kişilerin hakkının en adil şekilde verilmesi olduğuna işaret ederek, nema tutarlarının, daha önce kanun ve kararnamelerde düzenlendiği gibi mevduat faizi ve EKGYO hisselerindeki değer artışı esas alınarak hesaplanacağını bildirdi.

"KAYITLARIN DÜZGÜN OLMAMASININ SIKINTISINI YAŞIYORUZ"

Hak sahiplerine yapılacak ödemelerin nakit veya talep halinde ayni tutarda EKGYO A.Ş hissesi verilerek yapılacağını belirten Babacan, yasanın yürürlüğe girmesiyle, 1987-1995 yılları arasında adına KEY yatırılmış yaklaşık 6 milyon çalışana ödeme yapılacağını ifade etti.

Babacan, hak sahiplerine ne kadar ödeme yapılacağının, EKGYO'nun elindeki gayrimenkulların değer tespiti yapıldıktan sora belli olacağını belirterek, hak sahiplerine "Paranı al, hissedarlıktan çık" denilemeyeceğini, herkese bir opsiyon sunulacağını söyledi.

KEY kesintilerinin ödenmesinin, zorunlu tasarruf ödemelerine göre rakamsal olarak daha düşük ama işlem açısından daha karmaşık olduğuna işaret eden Babacan, yaşanan en büyük sıkıntının, kayıtların sağlıklı tutulmamasından kaynaklandığını, öncelikle bunun elektronik ortama taşınması gerektiğini anlattı. Bu işlemin her hak sahibi için tek tek yapılacağını belirten Babacan, "Uzun bir süreç gerekiyor. Kolay bir konu değil. Bunun için aylarca çalıştık. Zamanında kayıtların düzgün tutulmamasının sıkıntısını yaşıyoruz" dedi.

Babacan, KEY hesaplarının nerede kullanıldığı sorusuna, kamu finansmanında kullanılmış olabileceğini söyledi.

CHP'NİN ELEŞTİRİSİ

CHP İstanbul Milletvekili Kemal Kılıçdaroğlu, Türkiye'de hükümetlerin, çalışandan yapılan kesintiler konusunda sicilinin düzgün olmadığını, kesintilerin gerektiği gibi nemalandırılmadığını, buna karşılık çalışanların ve sendikaların ise haklarını aramadığını ifada etti.

CHP İstanbul Milletvekili Birgen Keleş de çalışanların huzursuz olduğu ve ücretlerinden şikayetçi olduğu ortamda böyle bir uygulamaya gidildiğini, ücret taleplerini karşılayamayan hükümetin, çalışanlara 'Bak işte konut sahili olacaksın" dediğini belirterek, "Bu, hüzün verici bir durum. Şimdi çalışanlar adına kesintilerin işverenler tarafından yatırılmamış olması bile söz konusu... İşverenin çalışanları kandırmasına, hükümet de alet oldu. Çalışanlar mağdur oldu" diye konuştu.

"HÜKÜMETE YARDIMCI OLMAYA HAZIRIM"

CHP Trabzon Milletvekili Akif Hamzaçebi, konuşmasında, bugün açıklanan finansal araçların vergilemesiyle ilgili mali sistemde yapılması planlanan değişikliklere işaret ederek, bu önlemlerin, içinde bulunulan krizden çıkmak için yeterli olmayacağını savundu.

"Ne değişti de yatırım araçlarındaki vergi değişti?" diyen Hamzaçebi, Hükümetin piyasa karşısında mağlup olduğunu, yatırımcının piyasalara güven duymadığını ileri sürdü. Hamzaçebi, "Hükümet bu tutarsız politikalardan vazgeçsin, gerçekleri görsün. Hükümete, bilgi ve tecrübelerimle yardımcı olmaya hazırım. Söylediklerime muhalefet olarak bakılmasın, kulak verilsin" dedi.

Babacan, Hamzaçebi'nin sözlerinin tasarıyla ilgili olmadığını belirterek, alınan önlemlerle ilgili düzenlemenin TBMM'ye geleceğini ve kendisinin ya da Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın konu hakkında konuşacağını söyledi.