Dalgalanma reel sektörü vurdu, talep daralıyor zamlar kapıda!
Dalgalanma reel sektörü vurdu, talep daralıyor zamlar kapıda!
Döviz kurlarındaki hızlı yükseliş ve Merkez Bankası'nın faizleri artırmasıyla başlayan piyasalardaki gerginlik, sektörleri belirsiz bir bekleyişe soktu. İnşaat, beyaz eşya, bilişim, ilaç, lojistik ve mobilyada talep daralması ilk sinyallerini verirken ihracatçı, fiyat veremez hale geldi. Memnun olan tek sektör turizm
Küresel ekonominin para piyasalarında yarattığı dalgalanma, reel sektörleri de vurmaya başladı. İnşaattan beyaz eşyaya, bilişimden lojistiğe kadar tüm sektörler, artan döviz kurları nedeniyle önlerini görmekte zorlanırken talepte daralma sinyalleri başladı, zam hazırlıkları da yapılıyor. Döviz artışından memnun olması gereken ihracatçılar dövizin gideceği yönü bilemediği için fiyat vermekte zorlanırken yabancı müşterilerinden de "fiyat kır" baskısıyla karşı karşıya. İlaç üreticileri kur nedeniyle ortaya çıkan farkı almak için Sağlık Bakanlığı'na başvurdu.
Şirketler belirsizlik döneminde yatırım planlarını donduruyor, tasarruf önlemleri ise yeniden gündemde. Uluslararası Nakliyeciler Derneği Başkanı Çetin Nuhoğlu, piyasada ciddi bir belirsizlik dönemi yaşandığını söylüyor. Bu dönemi aşmak için müşterileriyle uzlaşma arayışı içine girdiklerini söyleyen Nuhoğlu, "Aynı belirsizlik onlar için de söz konusu. Haklarımızı karşılıklı saklı tutarak taleplerimize devam ediyoruz. Farklı kurdan dolayı fatura kesemiyoruz. Maliyetlerimizin yüzde 70'i dövize bağlı. Böyle olunca da dövizdeki günlük değişim bile bizi çok etkiliyor" diyor ve ekliyor: "Belirsizlik devam edecek olursa müşteri ilişkilerimiz bozulacak." Beyaz Eşya Yan Sanayicileri Derneği Başkanı Murat Önay ise iç pazarda talep daralmasının başladığını ve yüzde 20'ye kadar daralma beklediklerini dile getiriyor. "İhracatı canlandırmak için döviz kurunda bir artış bekliyorduk. Ancak bu kadar sert bir çıkışın olmasını beklemiyorduk" diyen Önay, ani çıkışın piyasalardaki dengeleri altüst ettiğini söyleyerek şöyle konuşuyor:
"Dövizin sabit bir seyir izlemesi nedeniyle birçok kişi dövizle borçlandı. Dönem ortasında dövizin artması nedeniyle borcun dönem faizini ödemekte zorluk çekiliyor. Türkiye bence bir 6 ay kaybetti. Üreticisinden tüketicisine kadar herkes şu anda bekleme sürecine girdi. Talepler dondu. Mutlaka bir zam gelecek. Dövizin artması da kısa süre içinde asgari yüzde 20 zam olarak ürün fiyatlarına yansıyacaktır."
HANGİ SEKTÖR NE YAPACAK?
Beyaz Eşya: Sektörde talep daralması bekleniyor. Kurdaki artış fiyata yansıtılacak. Sıkıntı ihracatla aşılmaya çalışılacak.
Mobilya: Sektör dövizdeki hareketlilikten ciddi zarar görüyor. Malzeme fiyatları yükseldi, firmalar yüzde 10 zam hazırlığında.
Bilişim: Dalgalı kur, dövize endeksli satış sözkonusu olduğunda ticareti olumsuz etkiliyor. Bin doların üzeindeki ürünlere talep dondu.
Çimento: Konut kredi oranlarındaki yükseliş talepleri düşürüyor. Talepteki patlama frenlenir. Çimento üretiminde düşüş bekleniyor.
İlaç:İlaç sanayii, Sağlık Bakanlığı'ndan kur farkını istiyor. Aksi takdirde tüketici artan ilaç fiyatları ile karşı karşıya kalacak.
Hazırgiyim: Kurlardaki kartış ihracatçıların elini güçlendirdi. Alıcıların fiyat indirim baskısına rağmen siparişler Türkiye'ye kaymaya başladı.
Tekstil: Dövizdeki yukarı tırmanış yüzünden alıcılar fiyat indirimi baskısı kurmaya başladı. Kur artışından avantaj sağlanmıyor.
Turizm:Kurlardaki artış turizm sektörüne yaradı. Turizmciler, geçmişteki kayıplarının telafi edildiğini, gelirlerinin arttığını söylüyor.
MARKETLERDE HANGİ ÜRÜNLER ZAMLANDI?
Dövizdeki yükseliş market raflarına yansımaya başladı. Cash and Carry Genel Müdürü Hakan Ergin, 'Haziran ayından itibaren zamlar başladı, ancak satışlarda durgunluk yok' dedi.
Dalgalanma reel sektörü vurdu, talep daralıyor zamlar kapıda!
Döviz kurlarındaki hızlı yükseliş ve Merkez Bankası'nın faizleri artırmasıyla başlayan piyasalardaki gerginlik, sektörleri belirsiz bir bekleyişe soktu. İnşaat, beyaz eşya, bilişim, ilaç, lojistik ve mobilyada talep daralması ilk sinyallerini verirken ihracatçı, fiyat veremez hale geldi. Memnun olan tek sektör turizm
Referans Gazetesi
Küresel ekonominin para piyasalarında yarattığı dalgalanma, reel sektörleri de vurmaya başladı. İnşaattan beyaz eşyaya, bilişimden lojistiğe kadar tüm sektörler, artan döviz kurları nedeniyle önlerini görmekte zorlanırken talepte daralma sinyalleri başladı, zam hazırlıkları da yapılıyor. Döviz artışından memnun olması gereken ihracatçılar dövizin gideceği yönü bilemediği için fiyat vermekte zorlanırken yabancı müşterilerinden de "fiyat kır" baskısıyla karşı karşıya. İlaç üreticileri kur nedeniyle ortaya çıkan farkı almak için Sağlık Bakanlığı'na başvurdu.
Şirketler belirsizlik döneminde yatırım planlarını donduruyor, tasarruf önlemleri ise yeniden gündemde. Uluslararası Nakliyeciler Derneği Başkanı Çetin Nuhoğlu, piyasada ciddi bir belirsizlik dönemi yaşandığını söylüyor. Bu dönemi aşmak için müşterileriyle uzlaşma arayışı içine girdiklerini söyleyen Nuhoğlu, "Aynı belirsizlik onlar için de söz konusu. Haklarımızı karşılıklı saklı tutarak taleplerimize devam ediyoruz. Farklı kurdan dolayı fatura kesemiyoruz. Maliyetlerimizin yüzde 70'i dövize bağlı. Böyle olunca da dövizdeki günlük değişim bile bizi çok etkiliyor" diyor ve ekliyor: "Belirsizlik devam edecek olursa müşteri ilişkilerimiz bozulacak." Beyaz Eşya Yan Sanayicileri Derneği Başkanı Murat Önay ise iç pazarda talep daralmasının başladığını ve yüzde 20'ye kadar daralma beklediklerini dile getiriyor. "İhracatı canlandırmak için döviz kurunda bir artış bekliyorduk. Ancak bu kadar sert bir çıkışın olmasını beklemiyorduk" diyen Önay, ani çıkışın piyasalardaki dengeleri altüst ettiğini söyleyerek şöyle konuşuyor:
"Dövizin sabit bir seyir izlemesi nedeniyle birçok kişi dövizle borçlandı. Dönem ortasında dövizin artması nedeniyle borcun dönem faizini ödemekte zorluk çekiliyor. Türkiye bence bir 6 ay kaybetti. Üreticisinden tüketicisine kadar herkes şu anda bekleme sürecine girdi. Talepler dondu. Mutlaka bir zam gelecek. Dövizin artması da kısa süre içinde asgari yüzde 20 zam olarak ürün fiyatlarına yansıyacaktır."
HANGİ SEKTÖR NE YAPACAK?
Beyaz Eşya: Sektörde talep daralması bekleniyor. Kurdaki artış fiyata yansıtılacak. Sıkıntı ihracatla aşılmaya çalışılacak.
Mobilya: Sektör dövizdeki hareketlilikten ciddi zarar görüyor. Malzeme fiyatları yükseldi, firmalar yüzde 10 zam hazırlığında.
Bilişim: Dalgalı kur, dövize endeksli satış sözkonusu olduğunda ticareti olumsuz etkiliyor. Bin doların üzeindeki ürünlere talep dondu.
Çimento: Konut kredi oranlarındaki yükseliş talepleri düşürüyor. Talepteki patlama frenlenir. Çimento üretiminde düşüş bekleniyor.
İlaç:İlaç sanayii, Sağlık Bakanlığı'ndan kur farkını istiyor. Aksi takdirde tüketici artan ilaç fiyatları ile karşı karşıya kalacak.
Hazırgiyim: Kurlardaki kartış ihracatçıların elini güçlendirdi. Alıcıların fiyat indirim baskısına rağmen siparişler Türkiye'ye kaymaya başladı.
Tekstil: Dövizdeki yukarı tırmanış yüzünden alıcılar fiyat indirimi baskısı kurmaya başladı. Kur artışından avantaj sağlanmıyor.
Turizm:Kurlardaki artış turizm sektörüne yaradı. Turizmciler, geçmişteki kayıplarının telafi edildiğini, gelirlerinin arttığını söylüyor.
MARKETLERDE HANGİ ÜRÜNLER ZAMLANDI?
Dövizdeki yükseliş market raflarına yansımaya başladı. Cash and Carry Genel Müdürü Hakan Ergin, 'Haziran ayından itibaren zamlar başladı, ancak satışlarda durgunluk yok' dedi.
| Ürün | Artış (%) |
| Deterjan | 10 |
| Kağıt ürünleri | 5 |
| Plastk tabak vb. | 15 |
| Ayçiçekyağı | 15 |
| Pirinç ithal | 10 |
| Su | 10 |
| Çay | 7 |
| Şampuan | 10 |
| Çocuk bezi | 5 |
| Margarin | 8 |
| Peynir | 15 |
| Şarap | 10-25 |
GÖRÜŞLER...
Malzeme fiyatları yüzde 15 ile 25 arasında arttı / Mobilya Sanayicileri Derneği Başkanı Ali Özkan
Piyasadaki dalgalanma sektörümüzün lehine değil, ciddi anlamda zarar görüyoruz. Döviz iniş-çıkış gösterdiğinde ne yazık ki hiç istemediğimiz durumlar ortaya çıkıyor. Dolayısıyla bu dalgalanma tüketicinin alışveriş ile ilgili düşüncelerini silmesine neden oluyor. Dövizdeki yükseliş sürdüğü takdirde mobilya sektöründe zamlar yapılacaktır. Sektör olarak bekleyişteyiz ama bu dalgalanmanın durulacağına inanıyoruz. Mobilya malzemelerinde yüzde 15 ile 25 arasında fiyat artışı yaşandı. Bu artış da mobilya fiyatlarına yüzde 10 oranında yansıyacaktır.
Konutta süren patlamayı frenleyecek / Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği Başkanı Adnan İğnebekçili
Dalgalanma etkisini en çok konut kredilerinde göstermeye başladı. Kredi taleplerinde ciddi düşmeler var. Bu da konutta süren 6 aylık patlamayı önemli ölçüde frenleyecek. Devam eden inşaat projelerinin ihtiyaçları nedeniyle yurtiçi çimento tüketimi 2006'da devam eder, ilk 6 aydaki gibi olmasa bile 2007 yılında da bu büyüme trendini sürdürür. Ama ekonomik şartlarda çok ciddi değişmeler olmazsa önümüzdeki bir yıllık dönemin sonucunda çimento tüketiminde sadece duraklama değil düşme yaşanır. İthalat yapan fabrikaların üretim maliyetlerinde çok ciddi artışlar oldu. Bunlar fiyata yansır.
Bin doların üzerindeki alımlar dondu / HP Türkiye Genel Müdürü Şahin Tulga
Dalgalı kur, dövize endeksli satış söz konusu olduğunda ticareti olumsuz etkiliyor. Mutlak değer açısından, kur farklarının etkisi, sektörümüzde bin dolar ile ikiye ayrılmaktadır. Bu bedelin altındaki ürün ve hizmetler durumdan pek etkilenmese de üzerindeki alımlar etkilendi. Plazma TV, dizüstü bilgisayar gibi ürünler kurun düşük değerini gözlüyor. Servis ve eğitim gibi hizmetlerde de benzer etkilenmeler söz konusu. Kurun yeni bir aralıkta dengede tutulması, yeni değeri sindirme döneminden sonra da taksit, kredi gibi kolaylıklarla ticari hayatın normale dönmesini bekliyoruz.
Bakanlıktan düzeltme talep ettikAraştırmacı İlaç Firmaları Derneği Genel Sekreteri Engin Güner
Piyasalardaki dalgalanma bizi çok olumsuz etkiledi. Zaten İhraç Kararnamesi'nde böyle bir madde var, 30 gün süreyle yüzde 5'i aşan oranda bir kur değişikliği olduğunda geri ödeme komisyonu bunu dikkate almak zorunda olduğuna ilişkin bir hüküm var. Bu bakımdan bizim de ilaç sanayii olarak böyle bir talebimiz oldu. Bu düzenlemenin bir an önce yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Aksi takdirde ilaç sanayii çok güç durumda kalacaktır. Tüketici de artan ilaç fiyatları ile karşı karşıya kalacaktır. Sağlık Bakanlığı'ndan yanıt gelmesini bekliyoruz.
Fiyat indirimi baskısı altındayız / İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Başkanı İsmail Gülle
Dövizdeki yukarı tırmanış yüzünden alıcılar fiyat indirimi baskısı kurmaya başladı. Artış sayesinde imalatçı adına oluşan bir avantaj var ancak bu baskı yüzünden aradaki fark da yok oluyor. Yani kurdaki yüzde 30'luk artış, kumaş üreticilerine yüzde 30'luk fark olarak yansımadı. Kurdan gelen avantajı ne alım ofisleri ne de alıcılar bizlere bırakıyor. Kurun bu şekilde olması yüzünden biz de önümüzü göremiyoruz. Hangi kurdan işlem yapacağımızı bilmiyoruz.
Beyaz eşyada talep daralır / Vestel İcra Kurulu Başkanı Ömer Yüngül
Beyaz eşya sektöründe fiyatların artmaması için biraz daha direniriz ama iç piyasadaki talep mutlaka daralacaktır. Bence biraz güven sarsıldığı için insanlar korkak alışveriş yapacaktır. Fiyatlara 9 Mayıs'tan itibaren zam yapılmadı. Dövizde yüzde 25 artış olduğunu göz önünde bulundurursak, bu farkı fiyatlara mutlaka yansıtmak zorunda kalacağız. Yansıtmazsak külliyen zarar edeceğiz. Mutlaka dalgalı kurda bu tip hareketlenmeler olacaktır ama hızlı olması hiç iyi değil. Biz de ihracata yüklenerek bu süreci kendi yöntemlerimizle aşmaya çalışıyoruz.
MEMNUN OLANLAR
Dengelerin değişmesi turizme yaradı / Türkiye Otelciler Federasyonu Başkanı Ahmet Barut
2003 yılından bu yana döviz geri gidiyor, YTL aşırı değerleniyordu. Turizm sektörü bu nedenle inanılmaz kâr kaybı yaşamıştı. Bu nedenle dövizin biraz yükselmesi ve YTL'nin geri çekilmesini olumlu karşıladık. Ama iki şeyi unutmamak lazım. Kimse kriz çıkmasını istemez. Tabii ki döviz artışının enflasyon olarak geri dönüşü var. Bir aylık dönüşüm olduğu için henüz büyük bir değişiklik hissetmiyoruz. Kısa dönemde sektör için olumlu olduğunu düşünüyorum. Ama yan etkilerini görmek için bekleyeceğiz. Dövizin bir miktar artması tabii ki bizim arzumuzdu, gelirlerimiz de buna bağlı olarak arttı.
Daha fazla sipariş alabilir hale geldik / İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanvekili Yaşar Acar
Döviz artışı sonrası alım ofisleri ve müşteriler fiyat indirmemiz için imada bulunuyor ama ciddi bir baskı yok. Zaten artışla birlikte son yıllarda zam yapmayan konfeksiyon yan sanayiciler de zam yaptı. Dolayısıyla 5 dolarlık bir tişörtte 1.6 dolarlık bir kazancımız olsa da farkı yan sanayiye ödemeye başladık. Lehimize olan durum şu: Fiyat tutturma şansımız artınca, otomatikman daha çok sipariş alabilir hale geldik. Birkaç ay öncesinde Uzakdoğu'ya göre fiyatlarda yüzde 40'lık bir fark vardı. Şu anda bu fark yüzde 20'lere düştü. Siparişleri yavaş yavaş bize kaydırmaya başladılar.
GÖRÜŞLER...
Malzeme fiyatları yüzde 15 ile 25 arasında arttı / Mobilya Sanayicileri Derneği Başkanı Ali Özkan
Piyasadaki dalgalanma sektörümüzün lehine değil, ciddi anlamda zarar görüyoruz. Döviz iniş-çıkış gösterdiğinde ne yazık ki hiç istemediğimiz durumlar ortaya çıkıyor. Dolayısıyla bu dalgalanma tüketicinin alışveriş ile ilgili düşüncelerini silmesine neden oluyor. Dövizdeki yükseliş sürdüğü takdirde mobilya sektöründe zamlar yapılacaktır. Sektör olarak bekleyişteyiz ama bu dalgalanmanın durulacağına inanıyoruz. Mobilya malzemelerinde yüzde 15 ile 25 arasında fiyat artışı yaşandı. Bu artış da mobilya fiyatlarına yüzde 10 oranında yansıyacaktır.
Konutta süren patlamayı frenleyecek / Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği Başkanı Adnan İğnebekçili
Dalgalanma etkisini en çok konut kredilerinde göstermeye başladı. Kredi taleplerinde ciddi düşmeler var. Bu da konutta süren 6 aylık patlamayı önemli ölçüde frenleyecek. Devam eden inşaat projelerinin ihtiyaçları nedeniyle yurtiçi çimento tüketimi 2006'da devam eder, ilk 6 aydaki gibi olmasa bile 2007 yılında da bu büyüme trendini sürdürür. Ama ekonomik şartlarda çok ciddi değişmeler olmazsa önümüzdeki bir yıllık dönemin sonucunda çimento tüketiminde sadece duraklama değil düşme yaşanır. İthalat yapan fabrikaların üretim maliyetlerinde çok ciddi artışlar oldu. Bunlar fiyata yansır.
Bin doların üzerindeki alımlar dondu / HP Türkiye Genel Müdürü Şahin Tulga
Dalgalı kur, dövize endeksli satış söz konusu olduğunda ticareti olumsuz etkiliyor. Mutlak değer açısından, kur farklarının etkisi, sektörümüzde bin dolar ile ikiye ayrılmaktadır. Bu bedelin altındaki ürün ve hizmetler durumdan pek etkilenmese de üzerindeki alımlar etkilendi. Plazma TV, dizüstü bilgisayar gibi ürünler kurun düşük değerini gözlüyor. Servis ve eğitim gibi hizmetlerde de benzer etkilenmeler söz konusu. Kurun yeni bir aralıkta dengede tutulması, yeni değeri sindirme döneminden sonra da taksit, kredi gibi kolaylıklarla ticari hayatın normale dönmesini bekliyoruz.
Bakanlıktan düzeltme talep ettikAraştırmacı İlaç Firmaları Derneği Genel Sekreteri Engin Güner
Piyasalardaki dalgalanma bizi çok olumsuz etkiledi. Zaten İhraç Kararnamesi'nde böyle bir madde var, 30 gün süreyle yüzde 5'i aşan oranda bir kur değişikliği olduğunda geri ödeme komisyonu bunu dikkate almak zorunda olduğuna ilişkin bir hüküm var. Bu bakımdan bizim de ilaç sanayii olarak böyle bir talebimiz oldu. Bu düzenlemenin bir an önce yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Aksi takdirde ilaç sanayii çok güç durumda kalacaktır. Tüketici de artan ilaç fiyatları ile karşı karşıya kalacaktır. Sağlık Bakanlığı'ndan yanıt gelmesini bekliyoruz.
Fiyat indirimi baskısı altındayız / İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Başkanı İsmail Gülle
Dövizdeki yukarı tırmanış yüzünden alıcılar fiyat indirimi baskısı kurmaya başladı. Artış sayesinde imalatçı adına oluşan bir avantaj var ancak bu baskı yüzünden aradaki fark da yok oluyor. Yani kurdaki yüzde 30'luk artış, kumaş üreticilerine yüzde 30'luk fark olarak yansımadı. Kurdan gelen avantajı ne alım ofisleri ne de alıcılar bizlere bırakıyor. Kurun bu şekilde olması yüzünden biz de önümüzü göremiyoruz. Hangi kurdan işlem yapacağımızı bilmiyoruz.
Beyaz eşyada talep daralır / Vestel İcra Kurulu Başkanı Ömer Yüngül
Beyaz eşya sektöründe fiyatların artmaması için biraz daha direniriz ama iç piyasadaki talep mutlaka daralacaktır. Bence biraz güven sarsıldığı için insanlar korkak alışveriş yapacaktır. Fiyatlara 9 Mayıs'tan itibaren zam yapılmadı. Dövizde yüzde 25 artış olduğunu göz önünde bulundurursak, bu farkı fiyatlara mutlaka yansıtmak zorunda kalacağız. Yansıtmazsak külliyen zarar edeceğiz. Mutlaka dalgalı kurda bu tip hareketlenmeler olacaktır ama hızlı olması hiç iyi değil. Biz de ihracata yüklenerek bu süreci kendi yöntemlerimizle aşmaya çalışıyoruz.
MEMNUN OLANLAR
Dengelerin değişmesi turizme yaradı / Türkiye Otelciler Federasyonu Başkanı Ahmet Barut
2003 yılından bu yana döviz geri gidiyor, YTL aşırı değerleniyordu. Turizm sektörü bu nedenle inanılmaz kâr kaybı yaşamıştı. Bu nedenle dövizin biraz yükselmesi ve YTL'nin geri çekilmesini olumlu karşıladık. Ama iki şeyi unutmamak lazım. Kimse kriz çıkmasını istemez. Tabii ki döviz artışının enflasyon olarak geri dönüşü var. Bir aylık dönüşüm olduğu için henüz büyük bir değişiklik hissetmiyoruz. Kısa dönemde sektör için olumlu olduğunu düşünüyorum. Ama yan etkilerini görmek için bekleyeceğiz. Dövizin bir miktar artması tabii ki bizim arzumuzdu, gelirlerimiz de buna bağlı olarak arttı.
Daha fazla sipariş alabilir hale geldik / İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanvekili Yaşar Acar
Döviz artışı sonrası alım ofisleri ve müşteriler fiyat indirmemiz için imada bulunuyor ama ciddi bir baskı yok. Zaten artışla birlikte son yıllarda zam yapmayan konfeksiyon yan sanayiciler de zam yaptı. Dolayısıyla 5 dolarlık bir tişörtte 1.6 dolarlık bir kazancımız olsa da farkı yan sanayiye ödemeye başladık. Lehimize olan durum şu: Fiyat tutturma şansımız artınca, otomatikman daha çok sipariş alabilir hale geldik. Birkaç ay öncesinde Uzakdoğu'ya göre fiyatlarda yüzde 40'lık bir fark vardı. Şu anda bu fark yüzde 20'lere düştü. Siparişleri yavaş yavaş bize kaydırmaya başladılar.
Referans Gazetesi