Sezer: Kamu Denetçiliği Kurumu Anayasa'ya aykırı
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Anayasal sistemin, TBMM'ye bağlı, "idare'nin eylem, işlem, tutum ve davranışlarını inceleyip, araştıran bir kurum oluşturulmasına olur vermediğini" belirtti.
Cumhurbaşkanı Ahmet Sezer, 5521 sayılı "Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu"nu, bazı maddelerinin bir kez daha görüşülmesi için TBMM'ye gönderdiği iade gerekçesinde, Anayasa'ya göre, egemenliği Türk ulusu adına kullanacak üç erkin, yasama, yürütme ve yargı olduğunu, bu erklerden her birinin ulus egemenliğini kendi görev alanı ile sınırlı biçimde kullanacaklarını vurguladı. Sezer, Anayasa'nın 7, 8 ve 9. maddelerinde yasama, yürütme ve yargı organlarının görev ve yetki alanının net olarak belirlendiğine işaret etti. Sezer, Anayasa koyucunun, erklerin, özellikle yasama ve yürütme erklerinin, Anayasa'da yer verilen işbirliği ve denetime ilişkin kurallar dışında, görev ve yetki yönünden kesin ayrılıklarını benimsediğini vurguladı.
Anayasa'nın "Yargı" bölümünde bulunan 125. maddesinde, "idare"nin her türlü eylem ve işlemlerinin yargı denetimine bağlı tutulduğuna dikkati çeken Sezer, "İdarenin eylem ve işlemlerinin yargısal denetim dışında incelenip araştırılması, ancak yürütmenin kendi içinde oluşturacağı denetim kurum ya da birimleriyle olanaklıdır" dedi. Sezer, 5521 sayılı yasanın 3, 4, 11, 13, 15, 22, 30, 33, geçici 1 ve 41. maddelerinin erkler ayrılığı ilkesi ile anayasal sisteme uygun düşmediğini kaydetti.
5521 sayılı Yasa'nın 9. maddesinin birinci fıkrasına göre, "idare"nin her türlü eylem ve işlemi ile tutum ve davranışına ilişkin yakınmaların, kurumun görev alanına girdiğini belirten Sezer, Anayasa incelendiğinde, merkezi yönetim ve yerinden yönetim örgütlerinden oluşan "idare"nin yürütme erki içinde, onun siyasal olmayan, kamu görevinin yürütülmesi için örgütlenen bölümünü oluşturduğunun görüldüğünü dile getirdi. Sezer, dolayısıyla, yasama ve yargı erklerinin işlem, eylem ve etkinliklerinin, hem "idare" kapsamında olmadığından, hem de anayasal sistem izin vermediğinden kurumun görev kapsamına girmediğini bildirdi.