Türk edebiyatında dışa açılıma 13 milyon lira destek

ANKARA- Şenay Ünal / Tuğba Özgür Durmaz

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türk edebiyat eserlerini yabancı dillere tercüme ederek dünya okurlarıyla buluşturmak amacıyla 2005'ten bugüne 13 milyon lira kaynak tahsis etti.

Hükümetin 2015 yılı programında yer alan bilgilere göre, Türk Edebiyatının Dışa Açılımı (TEDA) Programı kapsamında, 2005 yılında 39 esere mali destek sağlanırken, 2014'te bu sayı toplamda bin 251'e ulaştı. Ayrıca geçen yıl toplam 229 eser yabancı dillere çevrilerek 44 farklı ülkede yayınlandı.

Turk kultur, sanat ve edebiyatının yurt dısında tanıtılması ve Turkce'nin yazı dili birikiminin dunya dillerine kazandırılması amacıyla Kultur ve Turizm Bakanlıgınca TEDA Projesi çerçevesinde desteklenerek yayınlanan eser sayısı 2014 yılı eylul sonu itibarıyla bin 251'e çıktı. Sadece 2014'ün ilk döneminde destek verilen eser sayısı da 100'ü aştı.

Bakanlık, projeye 9 yılda yaklasık 13 milyon lira kaynak aktardı. Bunun yanı sıra Turk edebiyatının gelisimine katkı saglayacak ozgun edebiyat eserlerinin nitelik ve nicelik olarak cogalması amacıyla da bu yıl ilk kez Edebiyat Eserlerinin Desteklenmesi Projesi baslatıldı.

Çince'den Lehçe'ye her dilde çeviri

TEDA programı kapsamında, Türk edebiyatının seçkin eserleri İngilizce, Almanca, Portekizce, İspanyolca, Hollandaca, İtalyanca, Macarca, Sırpça, Slovakça, Yunanca, Boşnakça, Çince, Fransızca, Korece, Rumence, Bulgarca, Fince, Farsça, Kazakça, İtalyanca, Rusça, Arapça, Arnavutça, Estonca, Lehçe başta olmak üzere çok sayıda dile çevrildi.

Son yıllarda sağlanan desteklerle, programın sınırları Türkiye'nin sosyal ve kültürel etkileşime öncelik verdiği coğrafyalara doğru genişledi. Dünya dillerine kazandırılan eserler incelendiğinde, içerik ve tür bakımından da Türkiye'nin tarihi ve kültürel birikimini ön plana çıkaran eserlerde önemli bir artış olduğu görülüyor.

En çok destek verilen ülkeler

Programın ilk gününden bu yana en çok destek verilen ülkeler sıralamasında 231 destekle Almanya ilk sırada yer aldı. Almanya'yı 231 destekle Bulgaristan, 113 destekle Makedonya, 80 destekle İran takip etti.

Orhan Kemal'in Avare Yıllar ve Baba Evi, Orhan Pamuk'un Benim Adım Kırmızı, Pınar Kür'ün Bir Deli Ağaç, Elif Şafak'ın Bit Palas, Tuna Kiremitçi'nin Bu İşte Bir Yalnızlık Var, Zülfü Livaneli'nin Engereğin Gözündeki Kamaşma, Sadık Yalsızuçanlar'ın Gezgin, Perihan Mağden'in İki Genç Kızın Romanı, Elif Şafak'ın Mahrem, Nazım Hikmet'in Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim, Sait Faik Abasıyanık'ın Seçme Hikayeler ve Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Huzur adlı eserleri başta olmak üzere çok sayıda esere TEDA desteği verildi.

Süreli yayın sayısında artış

Diger yandan 2013 yılında yayın basım sayısında da artış kaydedildi. ISBN verilen yayın sayısı geçen yıl 47 bin 352, ISSN verilen sureli yayın sayısı ise 721 oldu.

Bir onceki ISBN ve ISSN verilerinin sırasıyla 42 bin 626 ve 741 oldugu dikkate alındıgında, agırlıklı olarak kitap olmak uzere surekli yayın sayısında kayda deger bir artıs gozlenirken, sureli yayınlarda bir miktar azalma oldugu gorulüyor.

Bes yılda ISBN verilen eser sayısındaki artıs egilimi, Türkiye'deki yayımcılık ve bilgi uretimi faaliyetlerinin gelisimi acısından da onemli bir gosterge olarak değerlendiriliyor.

28 ülkede 35 kültür merkezi

Öte yandan ortak tarihi gecmisimiz bulunan ulkeler basta olmak uzere dunya ulkeleriyle kulturel iliskilerin gelistirilmesine yonelik onemli adımlar da atılıyor. 2009 yılında faaliyetlerine baslayan Yunus Emre Enstitusu, 2014 yılı itibariyle 28 ulkede 35 kultur merkeziyle hizmet veriyor.

Bu merkezlerde Turkce ogretiminin yanı sıra Turk muzigi, Turk mutfagı ve klasik sanatlarımıza yonelik açılan kursların yanında konferans, sergi, film gosterimleri gibi faaliyetlerle Turk kultur ve sanatı tanıtılıyor.