İklim kongresinde zorlu mutabakat

Peru'nun başkenti Lima'da düzenlenen BM İklim Değişikliği Konferansı COP20'de (Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nin Taraflar Konferansları -Conference of Parties), yeni bir küresel iklim paktına zemin hazırlayan anlaşma kabul edildi. Bir önceki taslak bundan kısa bir süre önce reddedilmişti. Zira gelişmekte olan ülkeler, gelişmiş ülkeleri küresel ısınmayla mücadele sorumluluklarını yerine getirmekten kaçınmakla suçluyor, mutabakat sağlanamıyordu.

Konferansta sunulan dördüncü ve nihai metin olan Lima Anlaşması'nda, gelişmekte olan ülkelerin endişeleri sürüyordu. Ta ki ülkelerin küresel ısınmayla mücadelede "ortak ancak farklılaşmış sorumlulukları" bulunduğu ifadesine yer verilene dek.

Anlaşmaya göre, ülkelerin küresel ısınmayla mücadele taahhütleri, iklim değişikliğine ortak etkinin değerlendirilmesi için gelecek yıl Paris'te yapılacak zirveden bir ay önce gözden geçirilecek.

Kerry'nin telkinleri işe yaradı

Konferansta yeni bir küresel ısınma anlaşması için yapılan görüşmeler, uzlaşmazlıkların giderilememesi nedeniyle hafta sonuna sarkmıştı. Amerikan Dışişleri Bakanı görüşmelerin uzaması üzerine uyarıda bulunmak zorunda hissederek, "Hala trajediye giden yoldayız" dedi: "Anlaşma bir tercih değil, bir zorunluluk".

Bir sonraki zirve 2015'te Paris'te yapılacak. İşte üzerinde gecikmeyle uzlaşılan taslak anlaşma metninin önündeki en önemli sorunlardan biri, ülkelerin Paris'teki zirveye kadar açıklaması gereken iklim eylem planlarının içeriğiydi. Konferansa katılan 200'e yakın ülkeden heyetler, 2015 yılında Paris'te tüm ülkeler tarafından kabul edilecek ve 2020'de Kyoto Anlaşması'nın yerini alacak taslak bir anlaşma üzerinde çalışıyordu. Taslak anlaşma metninin, konferansın son günü olarak belirlenen cuma günü çıkması planlanıyordu.

Türkiye 2009'dan bu yana taraf

Tarihte en fazla karbondioksit kirliliğine Batılı ülkeler neden olurken, şu anda ekonomileri büyüyen gelişmekte olan ülkeler bu konuda zirveye oturmuş durumda.

Bilimsel raporların ortaya koyduğu verilere göre, iklim değişikliğinin etkileri halihazırda deniz suyu seviyelerinin yükselmesi, sıcak hava dalgalarının şiddetlenmesi, bazı bölgelerde sellere, bazılarında ise kuraklığa yol açan hava durumundaki değişimler dahil olmak üzere çeşitli biçimlerde kendini gösteriyor.

İklim Değişikliği Çerçeve sözleşmesi, 1992 de Rio'da imzaya açılmıştı. 1997 de Kyoto'da yapılan 3'üncü taraflar (parties) toplantısında ise, sözleşmenin eki olan Kyoto protokolü hazırlandı ama yeterli sayıda ülke imzalamadığı için ancak 2005'de yürürlüğe girebildi. Türkiye, Kyoto Sözleşmesi'ne 2009 yılının Şubat ayında, "2013 yılına kadar Ek 2 ülkeleri içinde yer almak ve karbon salım azaltımına bu tarihe kadar gitmemek" kaydı ile taraf olmuştu.