Cep telefonunuz çalınırsa

Doç. Dr. Neva Çiftçioğlu Bannes

HER şey yolunda giderken bir anda gelebilecek negatif değişikliklere hazır olmak, hayatı çok daha kolay ve yaşanabilir kılıyor. Her ne kadar yaşamımıza adım attığından bu yana çoğumuzu bağımlı "telefonkeş"lere dönüştürdüyse de ve bundan kaynaklanan şikayetlerimizi bizzat kendimiz dile getiriyorsak da cep telefonsuz olamaz hale geldik. Artık sadece telefon değil de ceplerimizde taşıdığımız sekreterlere dönüşen bu el büyüklüğündeki akıllı aletin beklenmedik bir anda yok olduğunu düşü-nebiliyor musunuz? Hele de kötü niyetli binlerinin eline geçtiğini... İçerisinde sadece tanıdıklarınızın telefon numara-ları olsa neyse... Kırk türlü kişisel bilgi de kayıtlı mutlaka. Birde bilgisayarınızda bu bilgileri yedeklemediyseniz eyvah eyvah... Banka ve TC kimlik numaranız, şifreleriniz, sosyal medya hesaplarınız, yazışmalarınız, aile fotoğraflarınız, özel anlarınız birilerinin elinde...

Geçen hafta eşim aradı. telefonum çalındı!" Mesleği gereği son derece kritik bilgilerin taşındığı bir telefonun kaybı karşısındaki sakinliğine şaşırdım. "Eskimişti zaten" dedi. "Ya bilgiler?" diye sordum. "İptal ettirdim 1 dakika içerisinde" dedi. "Nasıl yani?" diye sorunca bu konuda hiçbir tecrübem olmadığını anlayıp anlatmaya başladı.

Daha sonra bana anlattıklarını bilgileri olsun diye arkadaşlarıma aktarırken çoğunluğun benzer durum karşısında yapılacaklardan bihaber olduğunu fark ettim. Bu haftaki yazım, benim gibi ve onlar gibi olanlar için... Yani tavsiyelerim cep telefonu bir şekilde kaybolduğunda paniğe kapılarak zaman kaybedebileceklere, ne yapacağını bilmeyenlere...

Çalınma, yağmalanma, kaybolma veya her ne suretle olursa olsun, mobil cihazların sahibinin rızası dışında elden çıkması durumlarında tüketiciler, cihaz-larının elektronik haberleşme şebeke-sinden hizmet almasını engellemek için Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kuru- mu'nun (BTK) Bilgi ve İhbar Merkezi'ni "0312 294 94 94" numaralı telefondan aramak suretiyle haftanın 7 günü, günün 24 saatinde ihbarda bulunabiliyorlar. İhbarın yapılması akabinde GSM işletmecisi tarafından "Yasal uyarı: IMEI numaralı cihaz çalıntıdır, en yakın karakola teslim ediniz" şeklinde bir mesaj gönderilmekte. İhbarda bulu-nulduktan sonra cihaza ait IMEI numa-rası "https://www.turkiye.gov.tr/ imei-sorgulama" adresinden sorgulan-dığında "çalıntı ihbarı yapılmış cihaz" olarak görülmekte. Bilgi ve ihbar Mer-kezi'ni arayarak ihbar sonucunu öğren-mek de mümkün. Telefonun öbür ucunda son derece nazik ve size yar-dımcı bir personelle konuşmak ise güven duygusu oluşturuyor.

Peki çalınan telefonu bulmak müm-kün mü? Bu aşamada BTK'nın sorum-luluğu bitiyor. Savcılığa başvurmanız gerekiyor. Telefonunuz en yakın baz istasyonuna sinyal verdiği için önce bulunduğu alan daraltılıyor ve kullanıcı bir şekilde tespit edilerek karakola ifade vermek üzere davet ediliyor. Ne yazık ki piyasaya sürülmüş çok sayıda çalınmış cep telefonu var. Bu yüzden ikinci el telefon alanların satıcıdan mutlaka "TC kimlik numarası" alması tavsiye ediliyor. Cihazınızın bulunması durumunda haberleşmeye açtırmak için de ihbarda bulunduğunuz kuruma tekrar başvurmanız gerekiyor.

Tabii ki yapılacak en akıllı şey bir an evvel telefon bilgilerinizi yedeklemek ve telefonu şifreyle açılır konuma getirmek. En azından "hırsız" bilgilerinize ulaşmaya çabalarken vakit kazanmak için... Başka pratik önerileriniz varsa yorumlar kısmında bekliyorum...