Vergi iadesi kalkıyor, çocuk indirimi geliyor

Gelir Vergisi Kanunu yeniden yazılıyor. Yeni kanunda ücretlilerin vergi iadesinin yerini aile ve çocuk indirimleri alacak. Düşük gelir beyan edilenlere, hayat tarzlarına göre matrah belirlenecek

Gelir Vergisi Kanunu'nda köklü değişiklikler yapılması öngörülüyor. Gelir vergisine tabi gelirler, "çalışma, faaliyet ve sermaye gelirleri" olarak yeniden tanımlanıyor. Çalışanların vergi iadesinin yerini 'özel indirim' alıyor.

Kurumlar vergisinin ardından gelir vergisinin de yeniden yazımı için kolları sıvayan Vergi Konseyi, bir "ara rapor" taslağı hazırladı.
Yeni Gelir Vergisi Kanunu'nun da temelini oluşturacak olan rapor taslağı, Konsey Başkanı Mustafa Uysal ve diğer ilgililerin son değerlendirmelerinin ardından kamu ve özel sektörün görüşüne sunulacak.

OECD genelinde 2000-2005 arasında ücretlerin vergi yükünde yüzde 8 dolayında bir düşüş olduğu kaydedilen taslakta, Türkiye'deki vergi tabanının çok dar ve beyannameli mükellef sayısının yetersiz olduğu belirtildi. Rapor taslağında yeni sistemin ana hatları da şu şekilde ortaya kondu:

Vergi cennetleriyle mücadele

Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları, Gelir Vergileri Kanunu olarak birleştiriliyor. Vergiye tabi kazanç ve iratlar, çalışma, faaliyet ve sermaye gelirleri adı altında üç kategoride toplanacak.

Yabancı şirketlerle ilgili güvenlik hükümleri, transfer fiyatlandırması, kazanç karinesi (belirti) -gider bildirimi esası, hizmet işletmelerinde ortalama asgari hasılat kontrolü ve vergi cennetleri ile mücadele gibi müesseseler de sisteme girecek.
Yurtdışı şirketlerde kontrolü sağlamaya yetecek oranda hissesi bulunan gerçek kişilerin yurtdışından elde ettikleri kâr payları, fiilen dağıtılmasa bile Türkiye'de gelir vergisine tabi tutulacak.

Sporcular serbest meslek erbabı

Sporcuların transfer ücretlerinin de serbest meslek kazancı olarak değerlendirilmesi üzerinde duruluyor. Ödemeler, bir yandan kulüplerce stopaja tabi tutulacak, diğer yandan da sporcular tarafından beyana konu edilecek.

Özel işlem vergisi ile binek otolar için ödenen vergiler, ticari kazançlardan indirilebilecek. Kıdem tazminatı karşılıkları da gider yazılabilecek.

Lüks yaşayan çok öder kuralı

Vergi idaresi, hayat tarzına ve sahip olduğu kaynaklara nazaran düşük gelir beyan eden mükellefler için, asgari bir matrah takdir edebilecek. Buradaki ölçütler, ikâmet edilen konut, evde eleman çalıştırılması, sahip olunan taşıt, at, özel kulüp üyelikleri ve turistik yurtdışı seyahatler olacak.

Basit usulde vergileme terk edilecek. Bu rejime tabi mükellefler, işletme hesabı rejimine geçirilecek ve ayrı bir oto kontrol müessesesi ile desteklenecek.

Köylü ve çiftçi birbirinden ayrılacak. İşletme büyüklüğü ölçüsüne, satış tutarı ölçüsü de eklenecek. Böylece çiftçilerin gerçek usulde değil de tevkifat (kesinti) usulunde vergilendirilebilmesi için hem işletme büyüklüğü, hem de satış tutarı ölçüsünü aşmaması gerekecek.

Serbest meslek kazancına ilişkin istisnalar, üç yıllık geçiş dönemi sonunda kaldırılacak. Serbest meslek faaliyeti ile uğraşanlar, fikri ve bedeni amortisman karşılığı olmak üzere hasılatlarının yüzde 10'una kadar götürü gider yazabilecek.

Herkese asgari geçim indirimi

Ücretler üzerinden stopaj uygulamasına devam edilirken, isteğe bağlı olarak ücretlilere de ayrıca yıllık beyanname verme hakkı tanınacak. Böylece beyanname üzerinden yapılacak indirimlere imkan sağlanacak.

Özel gider indirimi kaldırılacak ve sadece ücretlere mahsus bazı indirimler, beyan şartıyla devreye girecek. Bu çerçevede özel indirim ile aile ve çocuk indirimi uygulamaya konulacak.

Tüm mükellefler için de asgari geçim indirimi planlanıyor.

Kira gelirlerinin vergilendirilmesinde götürü gider oranı en az yüzde 30 olacak.

Elden çıkarma kazançlarında vergilenecek gelirin saptanmasında, kıymetlerin elde tutulma süreleri belirleyici olacak. Elde tutulan her yıl için satış kazancının yüzde 10'luk bölümü, vergi dışı bırakılacak.

Borsadan alınan hisse senetlerini bir yıldan daha uzun süre elinde tuttuktan sonra satanların kazançları vergi dışı olacak.
Ortaklık hakları ve hisseleri için de iki yıllık elde tutulma süresi getirilecek.

milliyet