Fazla mesailer aylık ücretinize dahil değildir
OKAN GÜRAY BÜLBÜL'ün yazısı...
Bazı işyerlerinde, sözleşmelerdeki 'fazla mesainin ücrete dahil olduğu' ifadesinin hukuken geçerliliği yok. Böyle bir anlaşmazlık dava açma hakkını doğurabilir.
SORU: Çalıştığım şirketle yaptığımız 2004 tarihli sözleşmede "Fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma ücreti aylık ücretin içindedir" hükmü var. Bu durumda bordroda fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma detaylarının gösterilmesi gerekmez mi? Bordromuzda başlıklar gayet detaylı olarak gösterilirken, fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma detayları gösterilmiyor. Bu durumda, yine de "yılda 90 gün ve 270 saate kadar fazla mesai ücrete dahildir" maddesi geçerli olur mu? Yoksa şöyle bir değerlendirme yapılabilir mi: "Sözleşmedeki madde geçerlidir. Ama bordroda gösterilmediği için uygulamada fazla çalışma karşılıklarının ödenmediği, sadece normal çalışma karşılığının ödendiği anlaşılmaktadır. Bu durumda 270 saatin altı da ayrıca talep edilebilir."
DAVA AÇMA HAKKINIZ VAR
CEVAP: İş Kanunu uyarınca bir işçiye yılda en fazla 270 saat fazla mesai yaptırılabilir. Bir çalışan eğer sözleşmesinde fazla mesai yapılmasını kabul ettiğine dair bir hüküm yoksa her yıl fazla mesaiye muvafakat vermesi gerekir. Çalışan muvafakat vermediği bir yıl fazla mesai yapmaya zorlanamaz. Diğer yandan 'mesaisini kendi belirleyebilen' personel dışında fazla mesainin ücrete dahil olduğu yönünde bir hüküm hukuken geçerli değildir. Örneğin bir bankada şube müdürünün mesai saatleri belli olmasına rağmen "Niçin sabah 09:00'da yerinde değildin" diye bir soru sorulamaz. Dolayısıyla bu durumdaki kişiler için fazla mesai durumunun denetlenmesi mümkün olmayacağı için fazla mesailerin ücrete dahil olduğu hükmü geçerlidir. Fakat bankada gişe hizmeti veren bir gişe görevlisinin mesai saatleri bellidir. Gişe görevlisi mesaisine banka dışında başlayamayacağı gibi banka dışında da çalışamaz. Bu nedenle gişe görevlisinin fazla mesaisinin ücrete dahil olduğu hükmü hukuken geçerli değildir. Sizin durumunuzda üst düzey personelin fazla mesai almaması iş sözleşmesindeki hüküm dolayısıyla makul değerlendirilebilir. Ancak aynı işi yaptığınız sendikalı çalışanlar fazla mesai alırken sizin fazla mesai alamamanız normal değildir. Fazla mesai alacaklarında zamanaşımı süresi 5 yıldır. Sonuçta dolayısıyla bu süreyi geçirmeden ilgili alacaklar hakkında dava açma hakkınız bulunmaktadır.