E-nabız'la cepten organ bağışı bile mümkün

Mithat Yurdakul

Sağlık Bakanlığı'nın, Türk Telekom ile birlikte geliştirdiği sağlık takip sistemi "e-nabız", hayata geçti. "Dijital Sağlık Karnesi" olarak tanımlanan sayesinde muayanenin yanı sıra reçete bilgileri, hasta ve doktor tarafından görüntülenebilecek, cep telefonundan yüz, kalp ve diğer organlar bağışlanabilecek. Kriptolu sistem, yargı kararları aksini emretmedikçe ya da farklı bir yasal düzenleme yapılmadıkça, hasta bilgilerinin 3. kişilerin eline geçmesini önleyecek.

Hayata geçirilen "e-nabız" sistemi yardımıyla insanların tedavi geçmişi, reçeteler, test ve tetkikler görüntülenebilecek, bu veriler doktorların erişimine açılabilecek. İnternet sitesi üzerinden girilebilecek sistem, iOS ve Android tabanlı telefonlara indirilebilecek. Şifreyle girilen sistem üzerinden hastaneye gidişler görüntülenebilecek, muayene randevusu alınabilecek.

Yara, döküntü gibi belirtilerin de fotoğrafı çekilerek, sistem üzerinden online olarak doktora gösterilebilecek. Acil durumlarda önemli hale gelen hasta bilgileri de, sisteme yüklenebilecek. Alerjisi olanlar da bu verileri sisteme yükleyerek, olası bir ilaç etkileşiminin önüne geçecek. Sisteme röntgenler de eklenebilecek. Belli saatlerde ilaç kullanması gerekenler de bu verileri yükleyerek cihazları üzerinden bildirim alabilecek.

KALPTEN YÜZE KADAR

Hizmet ile organ bağışı da online ya da cepten yapılabilecek. Kalp, akciğer, kıkırdak, karaciğer, kornea, tendon, üst solunum, ekstremite, böbrek, kemik, ince bağırsak, üst sindirim yolları, pankreas, kas, yüz, saçlı deri ya da bunların hepsi bağışlanabilecek.

Yargı kararıyla açıklanabilecek

Kişilerin e-nabız'da paylaştığı bilgiler, kişilerin onayı dışında ya da yargı kararı olmaksızın açıklanamayacak. Sitede, "Yasal düzenlemelerle, bilgilerin açıklanmasını gerektiren bir durum gerçekleşmediği sürece hiçbir istisna ile bu bilgiler açıklanmayacaktır" denildi.

E-nabız zorunlu olmayacak ve sağlık verilerine erişim yapılmasını istemeyen vatandaşlar için sistem kullanılmayacak. Sitede, konuyla ilgili şu bilgilere yer verildi:

"Tıbbi görüntüleriniz dahil sağlık kayıtlarınızı görüntülemenizi ve yönetmenizi sağlayan e-nabız uygulamasında tüm veriler şifrelenerek gizli hale getirilmiş (kriptolanmış) halde saklanmakta, sistem sağlık verisini üreten hizmet sunucusu ile hizmeti alan kişi arasında güvenli bir iletişim altyapısı sunma görevi üstlenmektedir. Veriler, ancak ve ancak sizin ve yine sistem üzerinden bizzat izin verdiğiniz yakınlarınız ve hekiminiz tarafından görüntülenebilmekte, verdiğiniz yetki dilediğiniz zaman geri alınabilmekte, siz ve hekiminiz haricinde sisteme yeni kayıt eklenmemektedir."