AYM'den 'iki duble rakı' kararı

Kemal Göktaş-Ankara

Anayasa Mahkemesi (AYM), 1.00 promil Alkol alarak araç kullananlara, trafik güvenliğini tehlikeye düşürmeseler bile, 2 yıla kadar hapis cezası verilmesine ilişkin düzenlemenin iptal istemini reddetti.

Antalya 8. Sulh Ceza Mahkemesi, 1.00 promilin üzerinde alkolle araç kullananlara idari para cezasının yanı sıra 2 yıla kadar hapis cezası verilmesine ilişkin 2013'te getirilen düzenlemenin iptal edilmesi istemiyle AYM'ye başvurdu. Başvuruya konu olayda, 2.83 promil alkollü olduğu tespit edilen sanığın ehliyetine Kabahatler Kanunu'na göre el konulduğu ve idari para cezası verildiği, ayrıca TCK'nın 179. maddesi gereğince dava açıldığı belirtildi.

'Hak ve hürriyete aykırı'

Başvuruda aynı fiilden ötürü hem kabahat hem de cürüm sayılarak sanık hakkında dava açıldığı belirtilerek bu durumun Anayasadaki temel hak ve hürriyetlere aykırı olduğu kanaatine varıldığı ifade edildi. Başvuruda, "Salt 1.00 promil alkollü araç kullanmanın cezalandırılması" eleştirildi. Başvuruda bu cezanın verilebilmesi için, "kişinin aracı trafik düzenine aykırı olarak ve ayrıca kişileri hayatı, sağlığı veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde kullanıp kullanmadığının" tespit edilmesi gerektiğine vurgu yapıldı.

13 oyla reddedildi

AYM ise, iptal talebini bire karşı 13 oyla reddetti. Cezaların; ülkenin sosyal, kültürel yapısı, ahlaki değerleri ve ekonomik hayatın gereksinimleri göz önüne alınarak belirleneceğine dikkat çekilen kararda şöyle denildi:

'İlke mutlak değil'

"Hukuk devleti ve ceza hukukunun temel ilkeleri arasında yer alan, 'aynı fiilden dolayı iki kez yargılama olmaz (non bis in idem) ilkesi gereğince, kişi aynı eylem nedeniyle birden fazla cezalandırılamaz. Ancak, bu ilke mutlak olmayıp, konu bakımından birbirine benzeseler dahi, korunan hukuki yararı, unsurları, amacı ve neticesi farklı olması nedeniyle aynı fiilin ayrı hukuk disiplinleri kapsamında farklı şekillerde mütalaa edilmesi mümkündür.

Almış oldukları 1.00 promilin üzerindeki alkolün etkisiyle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmalarına rağmen araç kullanan sürücülerin, idari para cezası yanında, ayrıca ceza yaptırımıyla da cezalandırılmalarını öngören kuralın anayasaya aykırı bir yönü bulunmamaktadır."