Askerî harcamalar denetlenecek; ama açıklanmayacak

Devlet harcamalarını Avrupa Birliği normlarında şeffaf hale getiren Sayıştay Kanunu teklifinde ilginç bir değişiklik yapıldı. Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Milli İstihbarat Teşkilatı için ?denetim' kalkanı getirildi.

Yürürlüğe girdiğinde, TSK'nın elindeki mallar ve silah alımları dahil tüm kamu kurum ve kuruluşlarının harcamaları Sayıştay denetimine girecek. Teklif, hükümet ile askerin uzlaşma sağlayamaması sebebiyle geçen dönem yasalaşamamıştı. Ancak Sayıştay raporlarının açıklanması konusunda hükümetten güvenlik birimlerini rahatlatan bir düzenleme geldi. Alt komisyonda yapılan değişiklikle, TSK, Emniyet, Jandarma ve MİT'e ait denetim raporlarının kamuoyuna duyurulması, ?Bakanlar Kurulu'nca çıkarılacak bir yönetmeliğe' göre düzenlenmesi hükmü getirildi. Böylece Sayıştay'ın denetim yetkisi sınırlanmazken raporların kamuoyuna açıklanmasıyla ilgili yetki hükümete bırakıldı.

Askerî harcamalarının Sayıştay denetimine alınmasına ilişkin Anayasa değişikliğinin yapılmasının ardından gözler Sayıştay Kanunu'na çevrildi. Geçen dönem AK Parti grup başkan vekillerinin imzasıyla TBMM Başkanlığı'na sunulan kanun teklifi, uzlaşma sağlanamaması nedeniyle yasalaşamamıştı. TBMM Plan Bütçe Komisyonu'ndan alt komisyona gönderilen teklif üzerindeki çalışmayı AK Parti İstanbul Milletvekili Alaaddin Büyükkaya yürütmüştü. Büyükkaya, ?askerî harcamaların denetimi konusunda sıkıntı yaşandığını' doğrularken bazı subaylar kendisini makamında ziyaret etmişti. Uzun süre raporunu vermeyen alt komisyon, teklifin 9. Uyum Paketi içine alınmasıyla raporunu komisyon başkanlığına sundu.

Plan Bütçe Alt Komisyonu'nda görüşmeleri tamamlanan teklifte, diğer tüm kamu kurumlarıyla birlikte askerî harcamalar ve mallar da Sayıştay denetimine alınıyor. 2003 yılında yapılan değişiklikte, ?askerî harcamalarda denetimin usul ve esaslar gizli yönetmelikle belirlenir? ifadesi bulunuyordu. Bu ifade metinden tümüyle çıkarılırken güvenlik harcamaları üzerindeki ?gizlilik kalkanına? formül bulundu. Teklifin komisyona gönderilen ilk halinde, sadece Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ait denetim raporlarının kamuoyuna açıklanması Sayıştay Başkanlığı'nca çıkarılacak bir yönetmeliğe bırakılmıştı. Emniyet, jandarma ve MİT'in raporlarının kamuoyuna açıklanması önünde bir engel bulunmuyordu. Komisyonda yapılan değişiklikle, Emniyet, jandarma ve MİT kapsama alınırken bu konuya ilişkin esasları belirleme yetkisi Genelkurmay, İçişleri ve Milli Savunma bakanlıklarının görüşü alınarak Bakanlar Kurulu'na verildi. AB sürecindeki şeffaflaşma anlayışı gereği Silahlı Kuvvetler'e ait harcamaların denetim altına alınması için Anayasa'da değişiklik yapıldı. 2004 yılında yapılan Anayasa değişikliğinin gerekçesinde, AB 2002 İlerleme Raporu'na atıf yapıldı.

zaman