540 milyon $ yatırımla dünya pazarlarına açıldı

Mithat Yurdakul

2005 yılında özelleştirilerek Cengiz Holding bünyesine katılan Eti Alüminyum'a aradan geçen 10 yılda 500 milyon doların üzerinde yeni yatırım yapıldı. Tesiste kimya, savunma, uçak ve otomotiv sanayiinde kullanılan yeni ürünler geliştirilerek dünya pazarlarının yolu açıldı ve 75 ülkeye ihracat gerçekleştirildi.

Eti Alüminyum A.Ş. Genel Müdürü Mehmet Arkan, Milliyet'e Eti Alüminyum tesislerini gezdirdi. Özelleştirme sonrası şirkette yaşanan gelişmeler hakkında bilgi veren Arkan, şunları söyledi:

Rekabet imkanı artırıldı: Seydişehir Eti Alüminyum Tesisleri, Türkiye'nin birincil alüminyum üreten tek entegre tesisi olmasına rağmen, dünya ölçeğine göre kapasitesinin düşük olması rekabet etmesini ve sürdürülebilir bir üretimi imkansız kılıyordu. Bu dezavantajı kapatmak için yapılan yatırımlarla fabrikanın teknolojisi ve ürün kalitesi açışından farklılaşması stratejisine odaklanarak, fabrikanın yaşatılması ve dünya pazarları ile rekabet edebilmesi sağlandı.

540 milyon dolar yatırım: Eti Alüminyum tesislerinin özelleştirilmesinden sonra geçen sürede tesise 540 milyon dolarlık yatırım yapıldı. Bu miktar özelleştirme sırasında taahhüt edilen yatırım miktarının çok üzerinde. İlave yatırımlar ile bu rakamın da üzerine çıkılacak.

Savunmanın belkemiği: Alüminyum özellikle savunma sanayi açısından stratejik bir öneme sahip. TÜBİTAK ile birlikte çalışılarak savunma sanayinin ihtiyaçları doğrultusunda ürün çeşitliliği sürekli olarak artırılıyor. Savunma için bu kadar önemli bir ürünün Türkiye'de üretilmesi stratejik açıdan vazgeçilemez konumdadır.

Uçak ve otomotivde kullanılıyor: Hollandalı, Amerikan, Fransız ve Alman firmalarla kurulan dökümhanede, daha önce Türkiye'de üretilmeyen 2000, 5000 ve 7000 grubu döküm alaşımları, özel alaşımlı yassı ingot ve yuvarlak ingot üretmeye başladı. Savunma, uçak, otomotiv alanında kullanılan bu ürünler sayesinde milyonlarca doların ülkede kalması sağlandı. Eti Alüminyum, 1 mikrona kadar halogen free flame retardant (halojen içermeyen alevlenme geciktirici) üretimi yapabilen Türkiye'nin ilk ve tek, Avrupa'nın ise sayılı firmalardan biri olmasıyla da dikkat çekiyor. Alüminyum sülfat, otellerde kolay yanmayan halı, sünger, kauçuk, lastik, kablo izolasyonunda kullanılıyor.

Yeşil tesis: Seydişehir Entegre Tesisleri'nin gaz salınımı için özelleştirme sonrasında 15 milyon dolarlık yatırım yapıldı. Bu yatırım sonrasında AB normları gaz salınım değerlerinin altında bir seviyeye ulaşıldı. Tesisin 2.5 milyon metrekarelik alanına bu zamana kadar özellikle sera gazlarını azaltıcı ceviz ağacı, kavak ağacı, karaçam ve akasya olmak üzere toplam 130 bin adetten fazla ağaç dikildi.

İki saatlik korkuya 221 milyon dolar: Tesisin özelleştirildiği 2005 yılında acil yapılması gerekenler gözden geçirildiğinde, tesislere yenileme yatırımı yapılmaması nedeniyle tesisin her an durabileceği tespit edildi. Özellikle elektrolizhanelerdeki hücrelerin 2 saatlik durmasıyla elektroliz hücreleri donacağı için sistem 4 yıllık kapanma süreciyle karşı karşıya kalacaktı. Bu nedenle sadece elektrolizhane için 221 milyon dolarlık yatırım yapıldı. Metal kalitesinde minimum yüzde 99.8 saflıkta alüminyum üretme becerisine sahip, SAMİ teknolojisi ile projelendirilip montajı tamamlanan Avrupa'nın en yeni alüminyum elektrolizhanesi ise çevre emisyonları açısından da Avrupa Birliği standartlarında. Son büyük elektrik kesintisinde tesisin durması, Kütahya'dan doğrudan elektrik çekilmesiyle aşıldı.

Yüksek kalite alüminyum üretimi arttı

Yatırımların devreye sokulması aşamasında önemli kritik ekipman ve malzeme alımlarının yapıldığı Almanya, İsviçre, İsveç, Fransa, Kanada, Finlandiya, Japonya, İngiltere, Polonya gibi ülkelerden süpervizörlerin yanısıra Çin'den 70 mühendis ve devreye alma elemanı Türkiye'ye getirildi. Özelleştirme öncesi 1 ton alüminyum için 17 bin 500 KW elektrik kullanılırken, bu rakam yeni yapılan yatırım sonucunda 13 bin KW'ye düşürüldü. Su kullanımı ise yüzde 50 oranında azaltıldı. Yüksek kaliteli alüminyum üretiminde artış sağlandı.

İlave yatırımlarla 180 milyon kwh enerji tasarruf edildi

Oymapınar ve Seydişehir'de yapılan yatırımlar sonucunda ilave 62 Milyon Kwh/yıl enerji üretim artışı sağlandı. Tüm tesislerde toplam 180 milyon Kwh/yıl enerji tasarrufu sağlandı. Böylece elektrik üretim artışı ve tüm enerji tasarrufu 242 milyon Kwh/yıl oldu. Tesislerde kullanılan kükürt ve SO2 oranı yüksek 6 nolu fuel-oil'in çevreye daha fazla zarar vermemesi için 5 milyon dolar yatırımla doğalgaz dönüşümü gerçekleştirildi. 2008 yılından sonra tesislerde doğalgaz kullanılmaya başlandı. Yerli kömürün de devreye girmesiyle birlikte yılda 70 milyon dolarlık yakıt tutarının Türkiye'de kalması sağlandı.