6 milyon kişinin beklediği KEY ödemeleri 2008'e kaldı
Kamuoyunda 'nema' olarak bilinen 14,5 milyar YTL'lik Tasarrufu Teşvik Hesabı ödemelerinin ardından gözler 6 milyon kişiyi ilgilendiren Konut Edindirme Yardımı (KEY) adı altında yapılan kesintilere çevrildi.
Başbakan Erdoğan 4 Nisan 2006'da yaptığı açıklamada, söz konusu kesintilerin de ödeneceğini müjdelemişti. Konuyla ilgili olarak Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan geçen tasarının şu ana kadar Genel Kurul'da ele alınmamasının 'ödemeler gecikecek' yönündeki değerlendirmeleri teyit ettiği kaydediliyor. Uzmanlar, kanun bugün yürürlüğe girse bile hak sahiplerinin tespitine ilişkin bildirimlerin en az 6 ay, hesap tutarlarının belirlenmesinin ise 3 ay süreceğine işaret ederken, "Bu da ödemenin 2008'e kalacağı anlamını taşıyor." tespitini yapıyor. 2007 yılı bütçesinde Konut Edindirme Yardımı'na ilişkin ödenek ayrılmaması da erteleme ihtimalini kuvvetlendiriyor. Kamu ve özel kesimdeki çalışanlardan 1 Ocak 1987-31 Aralık 1995 tarihleri arasında konut kesintisi yapılmıştı. KEY hakkı bulunan bir çalışanın eline ortalama 700 YTL geçecek. Hak sahiplerine ödemeler nakit yapılacak. İsteyene Emlak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı hisseleri de verilebilecek.
Toplu Konut İdaresi tarafından 2005'te hazırlanan yasa tasarısı Genel Kurul'a gelmeyi beklerken, TOKİ Başkanı Erdoğan Bayraktar, yasanın çıkması durumunda Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı'nın (Emlak GYO) ödeme yapmaya hazır olduğunu söyledi. Bayraktar, mevcut kaynaklar yetmediği durumda hisse satışına da gidebileceklerini ifade etti. Hükümetin seçim öncesinde ödemeyi gerçekleştirmek istemesi durumunda hesapta biriken tutarın tespit edilen hak sahiplerine eşit olarak paylaştırması gerekecek. Tasarıya göre KEY hesaplarının devredildiği Emlak Gayri Menkul Yatırım Ortaklığı'nın net aktiflerinin yüzde 60'ı, hak sahiplerine ana para ve nema olarak verilecek. Sistem ilk olarak Turgut Özal'ın başbakanlığı sırasında evi olmayan çalışanlar için işverenlerden Konut Edindirme Yardımı (KEY) adı altında kesintilerin yapılmasıyla başladı. KEY Kanunu'nun, Ocak 1987'de yürürlüğe girmesinden itibaren işverenler, çalışanları adına para yatırmaya başladı. 1999 yılında tasfiye edilmesine karar verilen hesaplarda o tarih itibarıyla 395 milyon 735 bin 255 YTL olduğu tahmin ediliyor. Şu ana kadar Konut Edindirme Yardımı kullanım talep formu düzenlemeyen 172 bin 529 işçi emeklisine ilişkin bilgiler bilgisayar ortamında hazırlandı. Bugüne kadar yaklaşık 600 bin kişinin bilgi girişi yapılırken 2,4 milyon kişinin girişinin yapılması bekleniyor. Mevcut kayıtlara göre toplam 1,5 milyon hak sahibinin ismi biliniyor. Kalan 4,5 milyon kişiden 3 milyonunun bildirimi ise SSK'ya yapılacak.
SSK, bilgileri göndermemiş
İşverenler tarafından 9 yıl boyunca her ay kurum ünitelerine verilmiş olan KEY bilgi formları, o tarihlerde bilgisayar altyapısı olmadığı için kurum tarafından zamanında bilgisayar ortamına aktarılmamış. İşlemleri tamamlanan işçi emeklilerine ilişkin bilgi ve belgelerin 2001 yılında Emlak Bankası'na SSK tarafından gönderilmediği ortaya çıktı. SSK, mevcut imkânları iyileştirilmedikçe bu işlemlerin zaman alacağını bir raporla belirtmiş. İş için 330 eleman, 30 kişisel bilgisayar, iki sunucu bilgisayar ve 100 civarında yazıcıya ihtiyaç duyulduğu bildirilmiş. Bu talepler için rapora göre ilgili devlet bakanlığı ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'na bilgi verilmesine karşılık gelişme sağlanamamış.