İçtüzük değişiklik teklifi Komisyonda

TBMM Anayasa Komisyonu, AK Parti ve MHP'nin Meclis İçtüzük değişikliğine ilişkin ortak teklifi görüşmek üzere AK Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop başkanlığında toplandı.

CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, toplantının başında söz alarak, 15 Temmuz darbe girişiminin birinci yılı olması dolayısıyla çeşitli etkinlikler düzenleneceğini hatırlattı.

Meclis İçtüzüğü gibi önemli bir konunun görüşmelerinin, anma etkinlikleri sonrasında gelecek haftaya bırakılmasını talep eden Gök, bunun şehitlere ve gazilere olan saygı ve etkinliklerin hakkıyla gerçekleştirilmesi açısından önemli olduğunu söyledi.

AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş da teklifin alt komisyonda ele alındığına işaret ederek, "Sayın Gök'ün hassasiyetine teşekkür ediyorum. Önemli bir tespittir, doğrudur." dedi.

Elitaş, ancak yarının özel bir gün olmasının ve yapılacak etkinliklerin bugün gerçekleştirilecek çalışmaları engellemeyeceğini kaydetti.

- "Fikirlerimizi yarıştırmak için buradayız"

Bir yıl önce 15 Temmuz gecesi Türk milletinin hiçbir siyasi parti ayrımı gözetmeksizin sokaklara çıkarak darbeye karşı durduğunu, milletvekillerinin Meclise gelerek demokrasiye sahip çıktığını vurgulayan Elitaş, "Biz burada kavga etmek için değil fikirlerimizi yarıştırmak için bulunuyoruz. 16 Temmuz sabahına nasıl yekvücut olarak çıktıysak, burada da siyasi partiler olarak tartışırız, görüşmelerimizi birbirimizi incitmeden ortaya koyarız, fikirlerimizi yarıştırırız." değerlendirmesinde bulundu.

MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay da Gök'ün hatırlatmasını saygı değer bulduğunu vurgulayarak, 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü'nü tüm siyasi partilerin beraberlik içinde kutlayacağını söyledi. Akçay, böyle bir anmanın yapılacak olmasının TBMM'nin çalışmalarına engel teşkil etmeyeceğini de belirtti.

HDP Grup Başkanvekili Ahmet Yıldırım ise 44 yıllık İçtüzüğün değiştirilmesinin dar bir zamana sıkıştırılmaması gerektiğini ifade etti.

Komisyonda teklifin görüşmelerine başlansa bile bir günde tamamlayamayacağını savunan Yıldırım, çalışmaların kesintisiz şekilde sürdürülebileceği bir tarihin belirlenmesinin doğru olacağını dile getirdi.

- "Çatışma ortamı beklentisinde değiliz"

CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, teklifin enine boyuna görüşülmesi gerektiğine ancak özel bir gün olması nedeniyle çalışmalara yarın devam edilemeyeceğine dikkati çekti.

Altay, "Bir çatışma ortamı beklentisinde değiliz. Biz İçtüzük teklifini milletvekillerinin özgürlüğünü kısıtlamaması, sesini kısmaması mantığı ile destekliyoruz. İçtüzük gibi çok önemli bir konuda, çoğunluğunuza da güvenerek, 'Bir oldu bitti ile bugün bitireceğiz' anlayışı içindeyseniz çok yanlış olur." şeklinde konuştu.

Komisyon Başkanı Mustafa Şentop ise teklifin görüşme takviminin önceden duyurulduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Bu takvimi değiştirmemiz için 15 Temmuz bir gerekçe değil tam aksine belki görüşmelerin sükunetle devam etmesi için bir uyarıcı olur. Yarını konuşmak için bugünün neticelendirilmesi gerekir. Yarınla ilgili kararı o zaman veririz. Toplantımızın devam edeceği yönündeki görüşümü beyan ediyorum."

Daha sonra teklifin görüşmelerine başlandı.

Alt Komisyon Başkanı AK Parti Aydın Milletvekili Abdurrahman Öz, alt komisyonun çalışması hakkında bilgi verdi.

- "İçtüzük değişikliğine ihtiyaç olduğu aşikardır"

Teklif sahipleri adına söz alan MHP Grup Başkanvekili Akçay, partisinin Meclisin daha etkin ve verimli çalışmasına yönelik düzenlemeleri desteklediğini bildirdi.

Geçmişte İçtüzük değişikliklerine yönelik girişimleri hatırlatan Akçay, "Meclisimizi bugünden yarına taşıyacak, yasama kalitesini artıracak, denetimi güçlendirecek İçtüzük değişikliğine ihtiyaç olduğu aşikardır." dedi.

Akçay görüşülen teklifin büyük bölümünün, Meclisin 24. döneminde üzerinde uzlaşılan değişikliklerden oluştuğunu da bildirdi.

- "Olağanüstü itiraz edilecek bir konu yok"

AK Parti Grup Başkanvekili Elitaş da teklif sahibi olarak söz aldı.

Geçmişte ihtiyaç duyuldukça İçtüzük'te değişikliklere gidildiğinin altını çizen ve bu düzenlemeleri aktaran Elitaş, "En olumlu, en ılımlı, en uyumlu çalıştığımız dönemde dahi Meclis İçtüzüğünün ancak yüzde 20'sinin uygulandığını açık ve net bir şekilde ifade etmek istiyorum." dedi.

Görüşülen İçtüzük değişikliğinin teklif haline geliş sürecini hatırlatan Elitaş, AK Parti ve MHP olarak 16 Nisan referandumu sonrası ortaya çıkan tablonunun yasal düzenlemeler açısından gereğini yerine getirdiklerini kaydetti.

Elitaş, "Yaptığımız çalışmaların esası; muhalefetin olağanüstü itiraz edeceği bir konu olmadığını düşünüyorum. Bütün fikirlerin tartışıldığı, fikirlerin birlikte hareket edilerek teklife dercedildiği bir çalışma olur diye umut ediyorum. TBMM'nin verimli, etkili ve huzurlu çalışmasını sağlayacak teklife tüm milletvekillerinin katkı sağlayacağını düşünüyorum." ifadelerini kullandı.

TBMM Başkanvekili Ayşe Nur Bahçekapılı, "Benim de gözlemim ve tanıklığım odur ki, mevcut İçtüzük, bir bütün halinde şu anda geldiğimiz noktada ihtiyaçlara cevap vermekten uzaktadır." dedi.

Bahçekapılı, Meclis Anayasa Komisyonu'nda İçtüzük değişikliği teklifinin tümü üzerinde Meclis Başkanlığı adına yaptığı konuşmada, Meclislerin kendi içtüzüklerini kendilerinin yapmasının diğer devlet organları karşısındaki bağımsızlıklarının bir gereği olduğunu söyledi.

Yürürlükte bulunan 1973 tarihli TBMM İçtüzüğünde 14 defada toplam 157 değişiklik yapıldığını belirten Bahçekapılı, değişikliklerin farklı nedenlerden yapıldığını anlattı.

Günümüzde her yasama döneminde içtüzük değişikliğinin gündeme geldiğini, 10 yıldır milletvekilli yaptığını ve bunun hep gündemde olan bir konu olduğuna dikkati çeken Bahçekapılı, şunları kaydetti:

"Benim de gözlemim ve tanıklığım odur ki, mevcut İçtüzük bir bütün halinde şu anda geldiğimiz noktada ihtiyaçlara cevap vermekten uzaktadır.

Başkanlığımız, yasama ekonomisini uygun, zamanın etkin kullanılmasını sağlayacak, gündeme bağlılığını koruyarak müzakerelerin verimini arttıracak bir içtüzük değişikliğini de ivedi olarak ihtiyaç olduğu kanaatindedir. Komisyon görüşmelerini gerçekleştirdiğimiz İçtüzük teklifinin önce komisyonunuz sonrasında ise Genel Kurulda kabul edilmesinin bilinen ihtiyacın en azından bir kısmının giderilmesi hususunda faydalı olacağı kanaatini taşımaktayız."

- Söz hakkı tartışması

Bahçekapılı'nın konuşmasının ardından TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Mustafa Şentop, alt komisyon raporu üzerinden teklifin tümünün görüşmelerine geçilmesini oylamak istedi.

CHP Grup Başkanvekili Engin Altay ise AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş'ın konuşması sırasında geçmiş dönemlerde yapılan içtüzük çalışmalarından bahsederken kendine sataşmada bulunduğunu ifade ederek, söz istedi.

Şentop'un önce oylamayı yapmak istemesi üzerine Altay, ayağa kalkıp elindeki kitapçığı masaya vurarak, tepki gösterdi.

CHP Grup başkanvekilleri Engin Altay, Özgür Özel ve Levent Gök ile Komisyon Başkanı Şentop ve AK Parti Grup Başkanvekili Elitaş arasında söz hakkı tartışması yaşandı.

Tartışma sırasında Şentop, alt komisyonun kabul ettiği metin üzerinden teklifin tümü üzerindeki görüşmelerin yapılmasını oyladı. Oylamada teklifin tümü üzerindeki görüşmelere geçilmesi kabul edildi.

Bir süre daha devam eden tartışmanın ardından Şentop, Altay'a söz verdi.

Altay, AK Parti Grup Başkanvekili Elitaş'ın geçmişte yapılmış bir uzlaşma komisyonunda yaşananları yanlış anlattığını savunarak, şöyle konuştu:

"Eğer geçmişte uzlaştıysak bugün burada niye oturuyoruz. Siyaset açık kapı, müzakere, uzlaşma işidir. Zordur. Siyasette geçmişte yapılan bir komisyonda, 'bakarız, ederiz, konuşuruz' şeklinde kayıt altına alınmış işlere, 'biz uzlaştık' demek kimseye bir şey sağlamaz. Uzlaşsak, burada bugün bunları yeniden konuşuyor olmazdık.

O zaman ne söylediğimi de hatırlıyorum. Meclis TV yayınlarının süreklilik arz etmesi halinde iş birliğine ve müzakereye açık olduğumuzu söyledim. Durum bundan ibarettir. Muhalefetin sesini biraz kısarak, Meclis'i kanun fabrikasına dönüştürebileceğinizi zannediyorsanız çok yanıldığınızı tarih ve zaman önümüzdeki dönemde herkese gösterecek."