Şekere ithalat yolu açıldı

Türkiye'de 14 şeker fabrikasının özelleştirilmesi başlandı, 4'ü satıldı, sırada 10 fabrika daha var. Bu özelleştirmelere karşı çıkanlar şekerin en az zararlısı olarak kabul edilen pancarın üretiminde sıkıntı yaşanacağını, çiftçilerin mağdur olacağını söylüyordu. Bu durumun bir sonucu olarak da en zararlı tatlandırıcı olarak kabul edilen nişasta bazlı şekerin (NBŞ) üretimi ve tüketiminde artış kaydedileceği konuşuluyordu. Fakat hükümet söylentilere son vermek adına yüzde 10 olan NBŞ kotasını 18 Ocak 2018 tarihinde yüzde 5'e düşürdü. Yani 267 bin ton üretilebilen NBŞ'de bu rakam yarı yarıya azaldı. Fakat 11 Nisan'da Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren karar kafaların tekrar karışmasına neden oldu. 'Kanserojen şeker' diye bilinen NBŞ'nin gümrük vergisi olmaksızın Bosna Hersek'ten 20 bin ton ithal edilebilmesinin yolu açıldı. Alınan kararı değerlendiren TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Semih Karademir, yıl sonuna kadar nişasta bazlı şeker olarak bilinen, saf laktoz, maltoz, glikoz ve früktoz ile şeker şurupları ve suni bal ithal edenlerin 20 bin tonluk alıma kadar gümrük vergisi ödemeyeceklerini belirterek, "Mevcut şeker fabrikalarının satılmasına tepkiler devam ederken; doktorlar, gıda ve ziraat mühendisleri bu kararın halk sağlığına yapacağı olumsuz etkileri bu kadar çok vurgularken, bir de yurt dışından nişasta bazlı şeker ithalatını kolaylaştırmak ancak kötü niyet ile açıklanabilir" dedi. Nişasta bazlı şeker ithalatında gümrük vergisini sıfırlama hamlesinin, sadece halk sağlığı açısından tehlikeli değil aynı zamanda ekonomik olarak da mantıksız olduğunu savunan Semih Karademir, şöyle konuştu: "Hükümetin satışa çıkardığı şeker fabrikalarından sadece Alpullu Şeker Fabrikası'nın yıllık 25 bin ton pancar şekeri üretim kotası bulunmaktadır. Erzincan Şeker Fabrikası'nın 26 bin 500 ton, Kastamonu Şeker Fabrikası'nın da 32 bin 700 ton üretim kotası bulunuyor. Yani yurt dışından ithal edilecek kanserojen şekeri, yurt içinde satışa sunulan bir fabrikamızda bile rahatlıkla ve sağlıklı olarak üretebiliyoruz. Buna rağmen siyasi iktidarın nişasta bazlı şeker ithalatı için bu kadar uğraşması mantıksızdır. Bizler bu ülkenin ziraat mühendisleri olarak diyoruz ki; siyasi iktidar bu yanlış karardan bir an önce dönmelidir. Bu karar ülkemizin tarımsal üretimin altına dinamit koymak, halkımızın sağlığı ile oynamak anlamına gelmektedir."

ŞARTLARA GÖRE FABRİKALAR İYİ FİYATA SATILDI

Niğde Bor ve Kırşehir Şeker Fabrikaları'nın özelleştirilmesinin ardından, bu hafta da Çorum Şeker 528 milyon liraya Safi Katı Yakıt Sanayi'ye satılırken, Yozgat Şeker 275 milyon lirayla Doğuş Yiyecek'in oldu. Maliye Bakanı Naci Ağbal, şeker fabrikaların özelleştirmesine ilişkin, "Şu ana kadar 4 fabrikayla ilgili özelleştirme uygulamaları yapıldı. Gelen fiyatlara baktığımız zaman bugünkü koşullara göre iyi fiyatlar verildiğini görüyoruz. Alan firmalarımız belli ki bu fabrikaları hızlı bir şekilde rehabilite edip, ilave yatırımlar yapacak, üretimlerini artıracaklar. Biz de artan talebe göre hükümet olarak kotaları artıracağız, pazarı büyüteceğiz" dedi.

BAKANLIK İDDİALARI YALANLADI

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca, nişasta bazlı şeker (NBŞ) ithalatını artıracak şekilde Bosna Hersek'e izin verildiği yönündeki iddiaların gerçeği yansıtmadığı bildirildi. Açıklamada, söz konusu kotanın yüzde 10'dan yüzde 5'e düşürülmesi sonrası ortaya çıkan kota fazlasının, kamu fabrikalarını elinde bulunduran Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ'ye aktarıldığı bildirildi. Böylelikle NBŞ tüketimi sınırlandırılırken, diğer taraftan pancar şekeri üretiminin yaklaşık 140 bin ton artırıldığı aktarılan açıklamada şu görüşlere yer verildi: "Pancar şekerinde sağlanan bu artış sonucunda, ülkemiz çiftçisi yaklaşık 1 milyon ton daha fazla pancar üretecektir. Bu karar ile de 2003 yılı Temmuz ayından itibaren dost ve kardeş ülke Bosna Hersek ile yapılan Serbest Ticaret Antlaşması kapsamında, sıfır gümrük ile yapılabilen NBŞ ithalatına sınırlama getirilmiş ve 20 bin tonla sınırlandırılmıştır. Böylece belirlenen sınırın üzerindeki ithalatlar için yüzde 135 gümrük vergisi uygulanacaktır. Dolayısıyla NBŞ ithalatını artıracak şekilde Bosna Hersek'e izin verildiği yönündeki iddialar gerçeği yansıtmamaktadır. Aksine NBŞ ithalatına sınırlama söz konusudur."

ZARARLARI SAYMAKLA BİTMİYOR

Sağlık Bakanlığı, nişasta bazlı şekerlerle ilgili Bilim Kurulu'nu 8 yıl sonra yeniden topladı ve 12 bilim insanından oluşan Kurul, nişasta bazlı şekerlerin insan vücuduna olan etkilerini bilimsel araştırmalar ışığında yeniden değerlendirdi. Şu sonuçlar dikkat çekti: Nişasta bazlı şekerlerin içinde bulunan fruktozun insan metabolizmasında anarşiye neden olduğu ve aşırı yemeye neden olduğuna dikkat çekildi. NBŞ ürünlerinde tüketilen yüksek fruktozun obeziteye kapı aralıyor.

Kolan ve meme kanserleri başta olmak üzere çeşitli kanser türlerinin de obeziteyle bağlantılı olduğu özellikle vurgulandı.

FİYAT ARTIŞLARI İÇİN ÖNLEM

Şeker pancarı üreticileri Bosna Hersek'ten ithal edilecek NBŞ'den vergi alınmaması kararının ile şeker fiyatlarının yükselmemesi için önlem olarak alındığını belirtiyor. Bir sektör temsilcisi, "Şeker fabrikaları özelleştirilirken çıkan seslerin ve endişelerin azaltılması amacıyla NBŞ kotası yüzde 5'e düşürüldü. Fakat öte yandan hem özelleştirme sürecinin getirdiği sancılar hem de NBŞ kararı nedeniyle fiyatların yukarı çıkmasından da endişe ediliyor. Zaten enflasyon ülke ekonomisi için en büyük sorun haline geldi. Bir de buna şeker eklenmesin diye 20 bin tonluk önlem alındı. Türkiye her ne kotayı yüzde 5'e düşürmüş olsa da NBŞ'den vazgeçmiş değil. Benzer kararların önümüzdeki günlerde gelebileceğini unutmamak gerekiyor" dedi.