Sosyal güvenlik bürokratlara çalışıyor: Yatrdığı primin 4 katı maaş...
ANKARA - Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun (SSGSSK) memurlarla ilgili hükümlerini iptal eden Anayasa Mahkemesi'ne, hazırladığı 93 sayfalık raporla yanıt verdi. SGK, özel sektörde bir genel müdür, emekli olduğunda
alacağı aylığın yüzde 103'ü oranında, yani emekli aylığından yüzde 3 fazla tutarda prim öderken, aynı gelir düzeyindeki kamuda çalışan bir genel müdürün ödediği prim tutarının, emekli olduğunda aldığı aylığın sadece yüzde 25'i seviyesinde kaldığını bildirdi.
Doğu Bloku etkisi
SGK'nın, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı sonrası sosyal güvenlik reformunda nasıl bir yol izlenmesi gerektiği konusunda kamuoyunda tartışmaya açtığı raporda, kamu çalışanlarına yönelik sosyal güvenlik sistemi konusuna geniş yer verildi. Kamu çalışanlarının ulusal sistemden ayrı bir sosyal güvenlik sistemine tabi olmasının Doğu Bloku ülkelerinden kaynaklandığı ifade edilen raporda, ancak bu uygulamanın giderek terk edildiği belirtildi. OECD ülkelerinde kamu çalışanları emeklilik sisteminde Finlandiya ve İsveç emeklilik yaşını artırdı; Almanya, İtalya, İsveç erken emekliliği kısıtladı; Avusturya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Finlandiya ve Portekiz emeklilikte verilen hakları azalttı ya da emeklilik için gereken hizmet süresini kısalttı; İtalya ve İsveç yatırılan primlerin güncelleme kurallarını değiştirdi; Avusturya, Yunanistan ve İspanya kamu emeklilik sistemini ulusal emeklilik sistemiyle birleştirdi.
Avusturya, Finlandiya, Yunanistan, İtalya, Hollanda, Portekiz ve İsveç gibi ülkeler ise kamu çalışanlarının emeklilik sistemine katkı paylarını artırdı.
Karşılama oranı yüzde 65
5510 sayılı SSGSSK'nın kamu çalışanlarıyla ilgili hükümlerini iptal
eden Anayasa Mahkemesi'ne yanıt niteliğindeki raporda, Türkiye'deki uygulamaya ilişkin de çarpıcı bilgilere yer verildi. Rapora göre, 50 yaşında emekli olan bir hizmetliden alınan tüm primlerin emekli aylığını karşılama oranı Emekli Sandığı'nda yüzde 65, SSK'da yüzde 66, Bağ-Kur'da ise yüzde 58 seviyesinde. İlk bakışta küçük gibi görünen bu adaletsizlik, gelir seviyesi arttıkça Emekli Sandığı'na tabi olanlar yönünden giderek artıyor.
Buna göre, kamuda çalışan bir öğretmenden alınan tüm primler, emekli aylıklarının ancak yüzde 54'ünü karşılarken, aynı gelir seviyesindeki SSK'lı sigortalının ödediği prim emekli aylığının yüzde 78'ine ulaşıyor.
Kamudaki bir daire başkanının ödediği prim emekli aylığının yüzde 39'unda kalırken, SSK'ya tabi aynı gelir seviyesindeki kişinin ödediği prim de emekli aylığının yüzde 78'ini buluyor. Kamuda çalışan bir genel müdürün çalışma yaşamı boyunca ödediği prim miktarı ise emekli aylığının sadece yüzde 25'ini karşılıyor. Buna karşılık, aynı gelir seviyesindeki bir SSK'lı, emeklilikte aldığı aylığından da fazla, yani emekli aylığının yüzde 103'ü seviyesinde prim ödüyor. Bir başka ifadeyle, kamudaki bir genel müdür çalışma yaşamı boyunca yatırdığı primin dört katı tutarında emekli aylığı alırken, aynı gelir seviyesindeki bir SSK'lı, yatırdığı primin yüzde 97'si oranında emekli aylığı alabiliyor.