Ermenistan ve ötesi

Yolculuk yapmak, yeni duygular ve mekanlar keşfetmek bir tutkudur. Bu yüzden yolculuk için küçük bir olasılık dahi olsa peşinden gitmişimdir. Uzun yıllar önce Suriye'de bir yolculuk esnasında tanıştığım Şili'li Andres'tan gelen elektronik posta sonucunda Ermenistan yolculuğu hazırlıkları başlamıştı.

Türkiye'den Ermenistan için en uygun ve ucuz ulaşım yolu Gürcistan üzerinden yapılacak yolculuklardır. Ermenistan için vize konusu biraz garip diyebiliriz. Eğer yeşil pasaporta sahipseniz, Büyükelçilikten vize almak zorundasınız. Ama bordo pasaportunuz varsa, internet üzerinden 20 dolar yatırarak e-vize alabiliyorsunuz. Ayrıca sınır kapısından da kolaylıkla alma imkanınız var.

İstanbul'da birçok Ermeni tanıdığım olduğu için aklımda Ermenistan ile ülkemizin yaşadığı sorunlara dair hiçbir korku yoktu. Tiflis'ten itibaren otostopla devam ettiğimiz yolculuğumuza yolda Yuko adında bir Japon kızda katıldı. Yuko'nun cebinde çok az parası vardı ve küçücük bir bütçe ile geziyordu. Yolculuktan aylar sonra sosyal medyadan Yuko'nun Japonya'da ünlü bir doktor olduğunu öğrendim. Ünlü ve zengin bir insan neden parasız bir şekilde yollara düşer ki? ....Sanırım cevabı; "Paranın satın alamayacağı değerleri bulmak olabilir". Tüm gezginlerin dediği gibi; "Hayattaki en güzel şeyler bedavadır".

Gürcistan-Ermenistan sınır kapısından geçtikten sonra, orada bekleyen taksilerden birine binip Erivan'a doğru yolculuğa çıktık. Şoför bize istersek çok uygun fiyata bir guesthouse bulabileceğini söyledi. Sonradan Ermenistan'da yaygın olduğunu öğrendiğimiz konaklama şekli olan, yerel halkın evini ücret karşılığı kiraladığı bir evde kaldık. Ayrıca hosteller 6-10 dolar arası değişiyordu. Ermenistan'ın ekonomisi iyi olmadığı için genel anlamda fiyatlar oldukça uygun. Erivan'ın Cumhuriyet Meydanı Ermeni asıllı bir Arjantinli Mimar tarafından tasarlanmış. Bu yüzden Andres görür görmez burası sanki Buenos Aires dedi. Büyük bir ihtişama sahip Cumhuriyet Meydanı Erivan'ın siyasi ve sosyal hayatının kalbi olarak tanımlayabilirim. Yuko, Andres ve ben Erivan'ın sokaklarında gezerken ilk tanışma esnasında herkes çok sıcak kanlı davranıyordu, ta ki benim Türk olduğumu duyana kadar. Benim Türk olduğumu duyduklarında insanların yüzünde nefret ve kızgınlık karışımı bir ifade oluşuyordu. 30'dan fazla ülke gezmiştim ve ilk defa böyle bir şeyle karşılaşmıştım. Benim için tuhaf ve yeni bir duyguydu...

Ermenistan'da Ne Yenir?

Ermenistan dağlık bir bölge olduğu için yaban hayvan oranı oldukça yüksek buna bağlı olarak da Domuz eti ile çok sık karşılaşabilirsiniz. Fakat restaurantlarda hangi tür et yemek hazırladıklarını sorarsanız, size dürüstlükle cevap vereceklerinden emin olun. Yemek kültürü genel anlamda bizim yemek kültürümüzle benzemektedir. Döner, Kebap, yaprak sarma ve ızgara çeşitleri oldukça yaygın. Özellikle müzik eşliğinde yemek isterseniz gideceğiniz en iyi mekanlardan biri Malkhas Restaurant, yöresel lezzetler için ise Artashi Mot Restaurantı tavsiye edebilirim. Fiyatlar tabii ki ne yediğinize göre değişse de ortalama 6-15 dolar arasında bir ücretle güzel bir yemek yiyebilirsiniz. Ayrıca Garni Tapınağı önünde alkol kullanılmadan yapılan Nar şarabı da farklı bir alternatif olabilir. Son olarak eğer restaurantlara güvenemediyseniz en iyi alternatif, Erivan Halk Pazarından taze sebze ve meyve alıp kendi başınızın çaresine bakmak.

Erivan'da başlıca gezilecek yerler

Şehrin modern yüzünü görmek için Northern Avenue Caddesi en uygun yer. Burada bir çok ünlü markaya ait dükkanları görebilirsiniz. Yerevan Opera Binası ise 1930 yılında tasarlanmış olmasına rağmen modern ve bakımlı bir havası var. Erivan'da bir diğer enteresan mekan ise 18. yüzyıldan kalma Şii Camisi. Bu camiinin hala ayakta durmasının sebebi ise İran ve Ermenistan'ın arasında çok önemli bir siyasi ilişki olduğunu belirtebiliriz.

Erivan'ın beş kilometre dışında Soykırım Anıtı ve Müzesi olarak adlandırılan "Tsitsernakaberd" bulunuyor. Erivan sokaklarında Türk olduğumu duyunca bana karşı davranışları değişen insanları belki daha iyi anlayabilmek için bu anıta gitmeye karar verdim. Özenle hazırlanan bu müzenin Ermeni diaspoarasının söyleminin çekirdeğini oluşturduğunu gördüm. Orada 1900'lü yıllarda yaşanan kötü olaylarda ölen Türk ve Ermeniler için dua ettim ve iki toplumun barışa ulaşması için de...

Ermenistan'ın en önemli doğal güzelliği Sevan gölü diyebiliriz. İnanılmaz güzellikte manzarası etrafındaki manastırlar ile ziyaret edilmeyi hak ediyor. Ayrıca UNESCO Dünya Mirasında olan Geğard Manastırı ve Tatev Manastırıda görülmeye değer.

Ermenistan deyince aklımıza ilk gelen kişi herhalde Düdük ustası Djivan Gasparyan olsa gerek. Andres'le beraber müziğin peşinden gitmek için Ermenistan'da ünlü bir düdük ustasının adresini bulduk. Erivan'ın derinliklerinde zorda olsa Ruben Ruschanian isimli ustanın dükkanına ulaştık ve muhteşem bir müzik ziyafeti yaşadık. Ayrıca bana hediye ettiği düdük içinde tekrar teşekkür ederim.

Bütün Ermenistan'ı gezdikten sonra, kazasız belasız yolculuğu atlattım derken, Sınır kapısında Ermeni Polis pasaportuma el koydu ve bu pasaport sahte dedi. Bütün ülkeyi neden baştan sona gezdin dedi ve pasaportumu çekmecesine attı. Bu arada Andres başta olmak üzere orada İran'a geçecek olan diğer yabancı gezginler olaya müdahale etti. Yaklaşık 10 kişinin müdahalesi sonucunda Polis geri adım attı ve pasaportumu verip beni gönderdi.

Ermenistan'da merkezi mekanları gezmek oldukça güvenli fakat ülkenin kıyıda köşede kalmış yerlerinde oldukça dikkatli olmak lazım.