Enflasyonun belini kıracak 7 madde

Erdoğan'ın, özellikle enflasyonu artıran gıda fiyatları konusunda sadece Ticaret Bakanlığının değil, İçişleri Bakanlığının da devreye girmesini istediği belirtildi. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da, Kızılcahamam'da yaptığı sunumda cari açığın azaldığını, ihracatın ithalatı karşılama oranının arttığını, ekonomide yeniden dengelenme sürecinin başladığını vurgulayarak, yeni enflasyon paketi açıklanacağını duyurmuştu. Bakan Albayrak, dün yaptığı açıklamada da "İçinden geçtiğimiz sürecin zorluklarına rağmen, tüm paydaşlarımızla sağladığımız güçlü koordinasyon ve iş birliğiyle zor süreçlerin üstesinden geldik. Bugün açıklayacağımız Enflasyonla Topyekun Mücadele Programı ile, bu dayanışmayı çok daha ileri taşıyacağız" dedi. Piyasaları rahatlatmak için alınacak tedbirler ise 7 başlıkta toplandı.

1- KREDİLERE 6 AY ÖTELEME, 24 AY VADE

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) tavsiye niteliğinde bir karar alarak "borçları vadelendirme" kararı aldı. Bankalar ve diğer finansal kuruluşlara yapılan çağrıda, "Nakit akış dengesi geçici olarak bozulduğu için borçlarını ödemekte zorlanan, ancak kredilerinin yeniden vadelendirilmesi halinde geri ödeme kabiliyeti kazanacağı kanaati oluşan işletmelere; vadesi gelen taksitleri için, 6 aya kadar anapara ödemesiz olmak üzere, toplam 24 aya kadar vadelendirme yapılabilir" denildi. Toplam nakit kredi borcu 15 milyon TL'nin altında olan ve daha önce yapılandırma imkanından yararlanmamış işletmelere bu imkan sağlanacak. Böylece ödemelerde rahatlayacak işletmeler, ürettiği ürün ve hizmetlere fahiş zam yapmayarak, enflasyonu da körüklemeyecek. Uygulama için işletmeler bankalara münferiden başvuracak. Talepler, her bir banka tarafından kendi risk yönetimi ve kredi politikaları çerçevesinde değerlendirilecek. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak "Türkiye Bankalar Birliğinin, reel sektörün kredi borç ödemelerinin yapılandırılmasına ilişkin tavsiye kararını çok önemli görüyorum" dedi.

2- ÇARŞI-PAZARA SIKI DENETİM

En çok şikayet etiket fiyatlarından gelince, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da talimatıyla market, çarşı, pazar ve hallerde zabıtalar aracılığı ile yoğun bir denetim seferberliği başlatılacak. Fırsatçılık veya stokçuluk yapanlar tespit edilecek. Bu firmalara veya şahıslara belediyeler ceza kesecek. Etiketler, sıkı denetimle dizginlenecek.

3- YÜKSEK ARACI KARINA SINIR

Enflasyonla mücadele kapsamında yaş meyve-sebzedeki aracıların komisyon oranlarının da düşürülmesi sağlanacak. Bu konu, yıllardır tarla ile market arasındaki fiyat farkının da ana sebepleri arasında gösteriliyor. Bugün hala birçok ürünün üretici ve perakende fiyatları arasındaki fark, 4 kat ve üzeri seviyelerde seyrediyor.

4- SOĞUK ZİNCİRE YENİ TEŞVİK

Ürünlerin tarladan şehirlere taşınması sırasında yaşanan en büyük problemlerden biri de, bir kısmının zayi olması... Bu konuda soğuk zincir taşımacılığı devrede. Hükümet, bunu yaygınlaştırmak için yeni teşvikleri gündeme alacak. Amaç, gıda ürünlerinin hasat sonrasında hemen soğuk zincire dahil olarak firenin önlenmesi...

5- HAL YASASI ÇIKARILACAK

Gıdada düşüş için uzun süredir üzerinde çalışılan Hal Kanunu revize edilecek. Buralarda sadece sebze ve meyve satılmayacak; et, tavuk ve balık ürünleri de bulunacak. Paketleme, hallerde yapılacak. Toplu satışlarla birlikte maliyetler gerileyecek. Yüzde 25'e varan firenin azalması sağlanacak, bunlar da fiyatı düşürecek.

6- KDV İADELERİ VERİLECEK

Ekonominin canlanması ve piyasaya nakit girişinin sağlanması için, sanayici, esnaf ve tüccarın devletten alacağı KDV iadelerinin ödenmesi sağlanacak. Şu anda reel sektörün devletten yaklaşık 40 milyar TL KDV alacağı bulunuyor. Bunun verilmesi halinde kasalar rahatlayacak, ürün ve hizmetlerde maliyet azalacak.

7- MÜTEAHHİDE EK ÖDEME

İnşaat sektörüne, yaşadığı sıkıntıdan çıkması için 'tasfiye hakkı' getirilecek. Artan maliyetler konusunda "fiyat farkı ödenmesi" gibi tedbirler gündeme gelecek. Kamu ile çalışan müteahhitlere "iş bitirme süresinin uzatılması" gibi kolaylıklar getirilecek. Tasfiye halinde ihale açılacak ve mevcut işlerin bitirilmesi sağlanacak.

Yücel Kayaoğlu