Mesleki eğitimdeki 217 milyon TL'lik üretim 5 katına çıkartılacak

Milli Eğitim Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Mahmut Özer, Bakan Ziya Selçuk'un açıkladığı "2023 Eğitim Vizyonu"nda öne çıkan mesleki eğitimle ilgili önemli açıklamalar yaptı. Mesleki eğitimde üretimin önemi ve 2019 hedeflerine vurgu yapan Özer, öğrencilerin başarısı için yapulan işbirliklerini de anlattı. İşte Mahmut Özer'in açıklamaları:

* Milli Eğitim Bakanı Sayın Ziya Selçuk "2023 Eğitim Vizyonu"nu açıkladı. Burada mesleki eğitim çok önemli bir yer tutuyor. Bu konuda ne söylemek istersiniz?

Mesleki eğitim ülkemizin geleceği için çok önemli. Mesleki eğitimi ayağa kaldırmalı ve güçlendirmeliyiz. Sektöre duyarlı, ülkemizin önceliklerine göre kendisini sürekli güncelleyen dinamik bir mesleki eğitim inşası üzerine çalışıyoruz. Bu kapsamda yol haritası olarak 'Türkiye'de Mesleki ve Teknik Eğitimin Görünümü' başlıklı ayrıntılı bir rapor hazırladık ve kamuoyu ile paylaştık. Raporda ülkemizde ve dünyada mesleki eğitimin durumu ve küresel eğilimler yer almakta. Ayrıca '2023 Eğitim Vizyonu' kapsamında mesleki eğitimde yol haritamızı ayrıntılı olarak içeriyor. Mesleki eğitimde eğitim-üretim-istihdam ilişkisini adım adım güçlendireceğiz. Mesleki eğitim güçlendikçe, yükseköğretime olan talep de daha makul ve gerçekçi bir çerçeveye oturacaktır.

217 MİLYONLUK ÜRETİM

* Eğitim-üretim ilişkisi demişken son zamanlarda mesleki ve teknik eğitimde döner sermaye kapsamında üretime özel önem vermeye başladınız.

Mesleki ve teknik eğitim veren 3 bin 636 civarındaki kurumlarımızın sadece 774'ünde döner sermaye kapsamında üretim yapılıyor. 2017 yılında yaklaşık 217 milyon TL'lik bir üretim gerçekleşti. Bu miktar, kesinlikle azımsanacak bir üretim değil. Ancak bu üretimi detaylı incelediğimizde iyileştirilmesi gereken iki önemli sorun görüyoruz. Birincisi, çok fazla alanda eğitim vermemize rağmen üretim yaptığımız alanlar çok kısıtlı. Mesleki eğitimi üretim süreçleri ile ilişkilendirmeye büyük önem veriyoruz. Bu nedenle önümüzdeki dönem eğitim verdiğimiz tüm alanlarda döner sermaye kapsamında üretimi yaygınlaştırmayı planlıyoruz. İkincisi, eğitim verdiğimiz alanlardaki sektörlerin en çok kümelendiği İstanbul, Bursa, Kocaeli, Sakarya, İzmir, Denizli gibi illerimizdeki üretim nispeten düşük. Bir başka ifadeyle, kapasitemizin çok altında üretim yaptığımız görülüyor. Özellikle sektörün yoğun kümelendiği yerlerde kapasitemizi artırmayı hedefliyoruz.

Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi'nde 23 Ekim'de düzenlenen ''Milli Eğitim Bakanlığı 2023 Eğitim Vizyonu Tanıtım Toplantısı''na Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk katıldı.
HEDEF 5 KATINA ÇIKARMAK
* 2019 yılı için bir hedefiniz var mı?

2019 yılında, mevcut döner sermaye gelirini beş katına çıkarmayı hedefliyoruz. Tabi ki burada üretimin ne kadar arttığından ziyade mesleki eğitimde yaparak öğrenme yönteminin yaygınlaşması ve eğitim verilen tüm alanlarda bu yöntemin uygulanması önemli.

* Döner sermaye gelirini beş katına çıkarmak büyük bir hedef değil mi?

Hedefin büyük olduğu doğru. Ancak, bunu gerçekleştirebilecek altyapımız ve kapasitemiz var. Bunu gerçekleştirdiğimizde öğrencilerimiz yaparak öğrenecekler, sektörün talep ettiği becerileri eğitim aşamasında kazanmış olacaklar ve mezun olduklarında istihdamları da kolaylaşacak. Diğer taraftan öğrenciler üretime katkıları nedeniyle asgari ücret kadar bir ücret alabilecekler. Bu, dolaylı olarak öğrencilerin ve ailelerinin mesleki eğitime ilgisini artıracaktır. Diğer taraftan öğretmenlerimiz de üretime katkıları ölçüsünde asgari ücretin iki katına kadar ilave ücret alabilecekler. Mesleki ve teknik eğitim veren okullarımız okul birim payı ile üretim altyapısını üretime katkıları ile orantılı bir şekilde sürekli iyileştirilebilecektir.

Kalite dönemi

* Tüm bu çabalar mesleki eğitimin kalitesini de sürekli iyileştirecektir.
Mesleki eğitimin iyileştirilmesine yönelik çok sayıda proje mevcut kalitenin artmasına önemli katkı sağlayacaktır. Ayrıca, mesleki ve teknik eğitim veren okullarımızın tamamı için kalite güvence sistemi inşa ediyoruz. Bu çerçevede, öncelikle her bir okulumuz kendi imkanları ve belirlenen temalarda hedeflerini, hedeflerine ulaşma süreçlerini, bu süreçleri nasıl iyileştirecekleri ve hedefler doğrultusunda yaptıklarını kanıta dayalı bir şekilde içerecek şekilde kendi öz değerlendirme raporunu hazırlıyor. Okullarımızı öz değerlendirme raporları çerçevesinde belli aralıklarla kurumsal dış değerlendirmeye tabi tutacağız. Okullarımıza kalite kültürünü geliştirmeleri ve böylece kalitelerini sürekli iyileştirmeleri için destek vereceğiz. Ayrıca dış değerlendirme sürecinde belirlenecek iyi uygulama örneklerini tüm okullarımıza yaygınlaştıracağız.
* Mesleki eğitimden mezunların çalışma hayatına yönelik sorunların çözümü için planlarınız nedir?
Malumunuz, mesleki eğitimden mezunların çalışma hayatında karşılaştıkları sorunlara yönelik iyileştirmeler çok sayıda bakanlığımızın alanına giriyor. Bu konuda bakanlıklar düzeyinde ortak çalışmalarımız devam ediyor. Görüştüğümüz bakanlıklarımızın tümü sorunun iyileştirilmesi yönünde çok samimi destek veriyorlar. Çalışma hayatının mesleki eğitim mezunlarımız için nasıl cazip hale getirilebileceği üzerine birlikte çalışıyoruz. Halen ortak çalışmalar devam ediyor, belirli bir aşamaya geldi. Tamamlandığında kamuoyu ile paylaşılacak.
Mükemmeliyet Merkezleri kuruluyor
* Mesleki eğitimde öğretmenlerin mesleki gelişimleri de önemli.

Evet. Mesleki eğitimde kalitenin iyileştirilmesi için önemli bir proje başlattık. Proje kapsamında mesleki ve teknik eğitim verilen en güçlü alanlarda 20 mükemmeliyet merkezi kurulacak. Bu mükemmeliyet merkezlerini mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerimizin mesleki gelişim eğitimlerinde aktif kullanacağız. Bu mükemmeliyet merkezlerinde öğrencilerin eğitimlerinde uygulamaya ağırlık verilecek, sektörün talep ettiği becerileri eğitim sürecinde kazanmaları sağlanacak. Ayrıca, yurtdışından gelecek öğrencilerin ve eğiticilerin eğitimi için de bu merkezlerin kullanılabilmesini sağlayacağız. Nihayetinde eğitim verdiğimiz alanların tamamında bu kapsamda faaliyet gösterecek en az bir mükemmeliyet merkezini kurmayı hedefliyoruz.

Kapasiteyi arttıracağız

* Son zamanlarda mesleki eğitimle ilgili işbirlikleri ön plana çıkmaya başladı. Bu gözlemim doğru mu?
Evet. İnşallah mesleki eğitimle ilgili mevcut işbirliklerimizi çok daha güçlü hale getireceğiz, işbirliklerimizin kapasitesini artıracağız. İlk olarak Milli Eğitim Bakanımız ve Kültür ve Turizm Bakanımız tarafından "Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme" alanında çok önemli bir işbirliği protokolü imzalandı. Protokol kapsamında turizm sektörünün ihtiyaç duyduğu nitelikli insan gücü yetiştirmek amacıyla belirlenen mesleki ve teknik Anadolu liselerinin eğitimleri sektörün ihtiyaçları ve talepleri doğrultusunda yeniden yapılandırılıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı, öğrencilerin işletmelerde beceri eğitimi ve staj uygulamalarının gerçek hizmet ve üretim ortamında yapılmasını, öğrencilere burs verilmesini ve mezunların istihdamını sağlayacak.
* Bu örnekler tüm alanlara yansıyacak mı?

Evet, adım adım tüm alanlara yansıyor. Eğitim verdiğimiz tüm alanlarda ilgili kamu kurum ve kuruluşları ve sektör temsilcileri ile birebir ilişki kuruyoruz ve mevcut işbirliklerini güçlendiriyoruz.

İstanbul'da dev işbirliği

* İstanbul'da mesleki eğitimin güçlenmesi algı açısından da çok önemli. İstanbul'a özel bir çalışmanız var mı?

Evet. İstanbul Ticaret Odası (İTO) ve İstanbul Sanayi Odası (İSO) nın değerli başkanları ve heyetleri ile bir araya geldik. Mesleki eğitimin güçlendirilmesi ile ilgili zaten yürüttükleri çok sayıda proje var. Sorunları ve atılacak adımları birlikte değerlendirdik ve yeni bir projede mutabık kaldık. İstanbul'da mesleki ve teknik eğitim verdiğimiz okullarımızdan her bir alanda en güçlü okullarımızı birlikte belirleyeceğiz ve İTO ve İSO koordinasyonunda sektör temsilcileri ile eşleştireceğiz. İlgili sektör temsilcisi alan öğrencilerine burs desteği sağlayacak, öğrencilerin beceri, iş yeri ve staj uygulamalarını sektörün himayesinde gerçekleştirilecek, müfredat sektörle birlikte sürekli güncellenecek, alan öğretmenlerinin mesleki gelişim eğitimlerine sektör destek verecek, ve son olarak mezunların istihdamı sağlanacak. Yani artık sektörle tüm süreçleri birlikte yürütmek istiyoruz. Bu işbirliği açılımı Türkiye'de mesleki eğitimin güçlendirilmesi bağlamında çok önemli bir adım olacak.

Mezunlara iş imkanı

* Vizyon Belgesinde yerli savunma sanayi alanında mesleki ve teknik eğitim verileceği belirtiliyor. Bu konuda ne gibi adımlar atacaksınız?

Savunma sanayinin ihtiyaç duyduğu nitelikli insan gücünün yetiştirilmesi için yeni programlar açıyoruz. Bu konuda çalışmalarımızı Aselsan ile tamamladık. Aselsan ile savunma sistemleri üzerine eğitimi birlikte düzenleyeceğiz. Bu alanlarda müfredatın belirlenmesi ve iş yeri eğitimlerini Aselsan ile birlikte organize edeceğiz. Mezunların istihdamları da işbirliği kapsamında daha kolay olacak. Havelsan ile ortak çalışmalarımız da bu kapsamda devam etmekte.

TEKNOPARKLARLA İŞBİRLİĞİ

* Yine vizyon belgesinde bilişim teknolojisi alanında teknoparklarla işbirliğine gidileceği belirtiliyor. Bu konuda neler yapacaksınız?

Proje kapsamında teknoparklarda faaliyet gösteren şirketlerde mesleki eğitim alan öğretmenlerinin mesleki gelişim eğitimlerine katkı verilecek. Ayrıca mesleki ve teknik eğitimde ulusal düzeyde Ar-Ge çalışmalarına yönelim teşvik edilecek. Bu projeyi diğer teknoparklara da yaygınlaştırmak istiyoruz.

Eksiklikleri tamamladık
* Mesleki eğitimle ilgili yaptığınız diğer iyileştirmelerden bahsedebilir misiniz?

Eğitim programlarımızın Ulusal Meslek Standartları (UMS) ve Ulusal Yeterliliklerle uyumunu masaya yatırdık. Eksiklikler tespit ettik ve bu eksiklikleri hızla tamamladık. Mesleki ve Teknik Anadolu liselerinde öğrenciler, alan dersleri ile geç tanışıyorlar. Alan derslerini 9. sınıftan itibaren ders dağılım çizelgelerine dahil edeceğiz. Meslek lisesi programlarındaki on aylık iş yeri eğitimini 12. sınıf yerine 11. sınıfa almayı ve iş yeri eğitimini 12 aya çıkarmayı planlıyoruz. Bunun yanı sıra Mesleki Eğitim Merkezlerimizdeki öğrenciler haftada bir gün okula gelip eğitim alıyorlar, diğer günler işyerlerinde oluyorlar. Bu bir günlük eğitimde de daha çok alan ve dal derslerine ağırlık verecek şekilde düzenleme yapıyoruz.

Ayşe Böhürler