500 kişinin altında işçi çalıştıran işverene pozitif ayrımcılık

2008 yılında 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile tüm işverenler için, istihdam ettikleri işçiler için ödemeleri gereken sosyal güvenlik priminde 5 puanlık indirim uygulaması başlatıldı. Beş puanlık indirim, koşullu olarak uygulanıyor. İşverenin indirimden yararlanabilmek için, çalıştırdığı işçilerle ilgili aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK), muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini ise Maliye Bakanlığı'na vermesi; işçiler için ödenmesi gereken diğer primleri yasal süresi içinde ödemesi, SGK'ya prim, idari para cezası borcu bulunmaması gerekiyor. Normalde brüt ücretin yüzde 34.5'i oranında olan toplam prim tutarı, 5 puanlık indirim dolayısıyla fiilen yüzde 29.5'e iniyor. Beş puanlık indirim, brüt ücretin tamamına uygulanıyor.

SİSTEM DEĞİŞİYOR

Yapılacak yeni düzenlemeyle önemli bir değişikliğe gidilecek. İşçi sayısı 500'ün altında olan işyerlerinde 2008'den beri uygulanmakta olan 5 puanlık prim indirimi aynen devam edecek. Buna karşılık, işçi sayısı 500 ve üzerinde olan işyerlerinde ise 5 puan yerine 3 puan indirim uygulamasına geçilecek. Böylece, 500 ve üzerinde işçi çalıştıran işverenin prim yükü 2 puan artarak, yüzde 29.5'ten yüzde 32.5'e çıkacak.

ASGARİ ÜCRET DESTEĞİNDE DE 500 İŞÇİ KRİTERİ

2016 yılında asgari ücrete yapılan yüzde 30'luk artışın ardından uygulanmaya başlanan ve bu yıl eylül ayında sona eren işçi başına aylık 100 liralık asgari ücret desteğinde de 500 işçi kriteri uygulanacak.

Asgari ücret desteği gelecek yıl 500'ün altındaki iş yerlerinde işçi başına 150 lira, 500 ve üzerinde işçi çalıştıran iş yerlerinde ise 101 lira olacak.

1.7 MİLYON İŞÇİNİN PRİMİ ARTACAK

Eylül ayı itibarıyla Türkiye genelinde 4/a statüsünde 14 milyon 809 bin kişi çalışıyor. Bu işçilerin 1 milyon 719 bini 500 ve üzeri işçi çalıştıran iş yerlerinde bulunuyor. SGK'nın verilerine göre, 500 ve üzerinde işçi çalıştırılan iş yeri sayısı ise bin 614 düzeyinde. İşçi sayısı 500'ün üzerinde olan iş yerleri aynı zamanda ücretlerin de göreceli olarak diğerlerine göre yüksek olduğu iş yerleri. Prim teşvikindeki 2 puanlık artış büyük işverenlerin prim yükünü artırırken, SGK'nın prim gelirlerine de pozitif katkı sağlayacak.

SGK'ya bildirilen aylık ortalama kazanç eylül ayı itibarıyla 3 bin 238 lira seviyesinde bulunuyor. İşçi sayısı 500 ve üzeri olan iş yerlerinde çalışan işçiler için gelecek yıldan itibaren her ay işçi başına 65 lira daha fazla prim ödeneceği dikkate alınırsa, SGK'nın prim geliri aylık 111.7 milyon, yıllık 1 milyar 340 milyon lira artacak.

Bu iş yerlerinde işçi başına 150 lira yerine 101 TL asgari ücret desteği sağlanması dolayısıyla da Hazine'den 1 milyar lira daha az para çıkacak. Toplamda devletin kazancı bugünkü asgari ücret üzerinden 2.3 milyar lira olacak ancak yeni yılda ücretlerde yapılacak artışlar dolayısıyla toplam tasarruf 2.5 milyar lirayı aşacak.

İLK DEFA İŞE GİREN İŞÇİ İÇİN 985 TL TEŞVİK

Bu yıl başında uygulamaya konulan istihdam teşviki uyarınca, 1 Ocak 2018 - 31 Aralık 2020 tarihleri arasında, İŞKUR'a kayıtlı işsizler arasından istihdam edilen işçiler için vergi ve prim teşviki uygulanıyor. Prim teşviki, imalat ve bilişim sektöründe ücretin tamamı üzerinden, diğer sektörlerde ise asgari ücrete kadar olan ücret üzerinden sağlanıyor.

Bu teşvik devam ederken, Cumhurbaşkanı Erdoğan, yeni bir teşvik müjdesi verdi. Buna göre, 2019 ve 2020 yıllarında ilk defa işe alınacak her işçinin asgari ücret üzerinden sigorta ve vergi giderlerini devlet üstlenecek. Bu da 2019 yılında uygulanacak asgari ücret üzerinden işçi başına aylık 985 lira destek anlamına geliyor.

Ahmet Kıvanç