Araç alacaklar dikkat: Sıfır diye aldılar kazalı çıktı

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan tasarıyla 1 Nisan 2019'dan itibaren ikinci el araç alış satış işlemlerinde gerekli belgelere yetkili ekspertiz merkezi raporunun da eklenmesi zorunlu hale getirildi.

Yönetmelik yürürlüğe girdikten sonra noterlerde ekspertiz raporu olmadan satış gerçekleştirilmeyecek.

Eskpertiz tarafında ise yine aynı yönetmelikle getirilen düzenleme kapsamında TSE standartlarına uygun çalışan firmalardan alınan raporlar geçerli olacak ve verilen rapordan söz konusu firmalar yasal olarak sorumlu tutulacak.

5 bin kilometreye kadar satan sorumlu

Yine aynı düzenleme kapsamında alınacak araç satış tarihinden itibaren üç ay veya beş bin kilometreye kadar satıcı işletmenin garantisi altında olacak ve garanti süresi veya kilometresi içinde arızalanan otomobil işletmeye teslim edilmesi halinde işletme tarafından arızanın on iş günü içinde giderilememesi halinde, tamirde geçen on iş gününü takip eden üç gün içinde araç sahibine ücretsiz ikame taşıt tahsis edilecek.

Tek mağduriyet ikinci elde değil

Bakanlık ikinci el araç satışında bu yönde bir adım atarak olası mağduriyetlerin önüne geçmeyi hedeflerken tek mağduriyet ikinci el piyasasında yaşanmıyor.

Dövizdeki dalgalanma ile fiyatları minimum 80 bin TL'den başlayan sıfır otomobillerde alıcısını üzüyor.

Sıfır aldı kazalı çıktı

İstanbul'da bir bayiden yaklaşık 100 bin TL'ye aldığı sıfır otomobilini ekspertiz firmasına getirerek kontrol ettiren Erkan K., sıfır diye aldığı aracının sağ ön kapısında işlem yapıldığını öğrenince soluğu aracı aldığı bayide aldı. Ekspertiz firmasından aldığı raporları da otomotiv firması ile paylaşan şahıs, konunun çözümüne yönelik karşısında muhatap bulamayınca yaşananlara sitem etti.

Sıfır otomobil için yapılan ekspertiz raporu.

Bu durum sadece Erkan K.'nın başına gelmiş münferit bir olay değil. Şikayet platformlarında kısa bir taramada çok sayıda bu yönde şikayetle karşılaşılıyor.

Işık vurulunca dolu hasarı çıktı

Yine farklı bir bayiden aldığı sıfır aracı ile yaptığı ilk ufak kaza sonrası servise giden Talha isimli şahsın, ustanın "Araç daha önce herhangi bir işlem gördü mü? " sorusu üzerine şüphelenerek gittiği ekspertiz firmasında özel bir ışık ile yakından bakılan aracının tavan, dirsekler ve bagaj bölgesinde dolu hasarı tespit edildi.

Geçtiğimiz yıllarda İstanbul'da yağan dolu otomotiv markalarını da etkilemiş, açık alanda stokta tutulan 20 bin yeni araç hasar görmüştü. Vakum sistemiyle otomobilleri onaran şirketlerin bu araçları yüzde 15'e varan indirimlerle satışa çıkardığı belirtilmişti.

Şüphelendiren detaylar

Bir başka mağduriyette ise satın alındıktan 3-4 ay sonra yaşanan kaza sonrası önden hasarlı bir şekilde servise götürülen aracın arka kısmında işlem yapıldığı ortaya çıktı. Aracı satın aldıktan sonra gösterge panelinde jelatinin olmayışı, çiziklerin bulunması ve sistemde bayi satış müdürünün mail adresi gibi özel bilgilerinin kayıtlı olmasından kaynaklı aracın kullanılmış olmasından ciddi anlamda şüphe duyduğunu belirten Seval isimli şahıs yasal yollara başvurarak hakkını arayacağını belirtti.

Otomotiv firmasından şaka gibi cevap!

150 bin TL'ye aldığı aracını teslim almaya gittiğinde boyasında gördüğü tuhaflık üzerine bayi yetkililerine aracın fotoğrafını çektirerek en yakındaki ekspertiz firmasının yolunu tutan başka bir mağdurun aracında yapılan incelemede de çamurluk değişimi, sol ön kapıda boya, sağ arka kapıda ise cila tespit edildi. Aracı aldığı bayiye geri götüren şahıs kendisine bu tarz sökme takma işlemlerinin olabileceğine ilişkin cevap verilmesi üzerine konuyu yargıya taşımaya hazırlanıyor.

100 bin araç açıkta bekliyor

Döviz kurlarında geçtiğimiz yaz aylarında baş gösteren beklenmedik artışın en fazla etkilendiği sektörlerin başında otomotiv sektörü geliyor. 47 otomobil markasının, gümrüklerde açık havada bekleyen yaklaşık 100 bin aracını Haziran ayına kadar çekmesi için bakanlık ek süre vermişti.

100 bin araç havdan böyle görüntülenmişti.

Sıfır da olsa ekspertiz yaptırın

Bayilerin otoparklarında dolu benzeri doğa olaylarına maruz kalarak hasar gören araçlara boyasız göçük düzeltme işlemi uygulandığını ve bu işlemin gözle ya da makine ile anlamanın neredeyse mümkün olmadığını belirten hasar tespit firması yetkilisi Şenel Aksoy, Türkiye'ye gemi ya da kara taşımacılığı ile getirilen araçların da yolda kazaya uğrayabildiğine dikkat çekerek sıfır araçta bile bir ekspertiz firmasına gösterilmesini öneriyor.

Galericilere uygun fiyatla satılıyor

Sigorta şirketleri ve bayii yetkilileri bu tarz araçları yaptırıp ya sıfır diye sattığını ya da galericilere bu araçları uygun fiyata verip onların elinden sıfır diye satışa çıkarıldığını belirten Aksoy, işini düzgün yapan firmaların ise bu hataları alıcıya bildirip ona göre indirimli satış yaptığını ifade etti.

Fabrika yöntemleriyle yapılan ikinci veya daha fazla katlı boyayı gözle tespit etmek imkansız. Fabrikasyon boyanın kalınlığı ancak boya ölçüm cihazıyla tespit edilebiliyor. Normal fabrika çıkışında araçlar 100-120 mikron aralığında çıkması gerekirken, 200 ve hatta 400 mikronlara kadar fabrikasyon boyalı araçlar piyasada görülebiliyor. Fakat birden fazla kat boya atılan araçlar kusurlu sayılıyor.

30 gün içinde ihbar edilmesi gerekiyor

Sıfır araçlarda genellikle oluşan hasarların kaporta ve boya ile karşılarına çıktığına dikkat çeken Anadolu Oto Ekspertiz Federasyonu Başkanı Emre Söken ise, sıfır otomobil aldığını düşünen birçok tüketicinin bu durumdan dolayı mağdur olabildiğini belirterek, ''Tüketici alım satımlarında satılan maldaki ayıp niteliğinde ise, malın teslim tarihinden itibaren 30 gün içinde ayıp ortaya çıktıktan sonra en kısa sürede ihbar edilmesi gerekir. Çünkü araçtaki bu kusur değerini düşürüyor.'' diye konuştu.

Fiyatları düşürülerek satılmalı

''Sıfır olup hasar görmüş otomobiller ayıplı mal olduğundan fiyatı düşürülerek satılmalı'' diyen Söken, 4077 sayılı Tüketici Korunması Hakkında Kanun'a göre hasarlı satılan otomobillerin ayıplı mal olduğunu söyleyerek şöyle devam etti:

"TIR'dan düşerek takla atan otomobiller boyatılıp fabrika çıkışlı gibi satılabiliyor. Lojistik taşıma sırasında yuvarlanan, TIR'dan düşen, kaportası çizilen, kapısı ezilen otomobiller ayıplı mal olarak satılmalıdır. Satışa sunulacak ayıplı mal üzerine imalatçı veya satıcı tarafından araç tanıtım kartına "özürlüdür" ibaresini içeren bir etiket konulması zorunludur. Malın ayıplı olduğu tüketiciye verilen fatura, fiş veya satış belgesiyle üzerinde gösterilmelidir." dedi.

Oto ekspertiz ücreti 150 TL'den başlayıp 550 TL'ye kadar çıkıyor.

3 seçenek var

Hukukçular ise satış esnasında önceden yapılmış olan işlemlerin belirtilmeyip tüketiciye aracın sıfır diye satılmasının hem kusurlu satışa hem de nitelikli dolandırıcılığa gireceğini belirterek izlenecek üç yolu açıkladı. Hukukçular böyle bir durumda aracın iadesi, ekstra bir indirim ve tazminat gibi farklı yollara başvurabileceğini belirtiyor.

Kenan Biter