Konut stoku çok yeni yapı yok

İnşaat sektörü, konut satışlarının düşmesi ve stokların artmasıyla zor günler geçirmeye devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) ocak-haziran dönemine ilişkin yapı izin istatistiklerine göre, belediyeler tarafından yılın ilk 6 ayında verilen yapı ruhsatlarında bina sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 60, yüzölçümü yüzde 60,1, değeri yüzde 50, daire sayısı yüzde 66,3 azaldı. Yapıların toplam yüzölçümü 30.5 milyon metrekare iken bunun 13.6 milyon metrekaresi konut, 11.7 milyon metrekaresi konut dışı ve 5.2 milyon metrekaresi ortak kullanım alanı olarak gerçekleşti. Kullanım amacına göre 17.8 milyon metrekareyle en yüksek payı iki ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar aldı. Bunu 3.9 milyon metrekare ile kamu eğlence, eğitim, hastane veya bakım kuruluşları binaları izledi. Yapı sahipliğine göre özel sektör 22.4 milyon metrekareyle en büyük payı aldı. Bunu 7.4 milyon metrekareyle devlet sektörü ve 673 bin metrekareyle yapı kooperatifleri izledi.

Daire sayısına göre ise toplam 119 bin 982 dairenin 106 bin 448'i özel sektör, 12 bin 80'i devlet sektörü ve bin 454'ü yapı kooperatifleri tarafından alındı. Yapıların toplam yüzölçümüne göre 4,9 milyon metrekareyle İstanbul en yüksek paya sahip oldu. İstanbul'u, 2,2 milyon metrekareyle Konya, 2 milyon metrekareyle Ankara izledi. Yüzölçümü en düşük olan iller sırasıyla Karabük, Iğdır ve Ardahan olarak kayıtlara geçti. Daire sayılarına göre İstanbul 20 bin 712 ile en yüksek payı aldı. İstanbul'u 7 bin 380 daireyle Konya ve 5 bin 889 daireyle Ankara takip etti. Daire sayısı en az iller sırasıyla Karabük, Ardahan ve Iğdır olarak belirlendi. Yılın ilk 6 ayında belediyeler tarafından yapı kullanma izin belgesi verilen yapıların yüzölçümü geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,8 ve değeri yüzde 29,4 artarken, bina sayısı yüzde 10,9, daire sayısı yüzde 2,5 azaldı. Ocak-haziran döneminde yapı kullanma izin belgesi verilen binaların toplam yüzölçümü 80.1 milyon metrekare iken bunun 45 milyon metrekaresi konut, 18.3 milyon metrekaresi konut dışı ve 16.7 milyon metrekaresi ortak kullanım alanı oldu. Kullanım amacına göre 60,2 milyon metrekareyle en yüksek payı iki ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar aldı. Bunu 6 milyon metrekareyle toptan ve perakende ticaret binaları izledi. Yapı sahipliğine göre özel sektör 68,4 milyon metrekareyle en büyük paya sahip oldu. Bunu 10,1 milyon metrekareyle devlet sektörü ve 1,6 milyon metrekareyle yapı kooperatifleri izledi. Daire sayısına göre toplam 389 bin 517 dairenin 354 bin 495'i özel sektör, 28 bin 635'i devlet sektörü ve 6 bin 387'si yapı kooperatifleri tarafından alındı.

'800 BİN İLE 1 MİLYON ARASINDA FAZLALIK VAR'

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün, Türkiye'nin yıllık konut ihtiyacının 900 bin olduğunu söyledi. Yenigün "Son bir senedeki hareketler insanları belirsizliğe götürdü. İnsanlar önünü göremiyor, dövizde mi kalayım, yüksek faiz mi alayım, gidip daire mi alayım? Daire alımları azaldı" diye konuştu. Yenigün, martta Türkiye Emlak Katılım Bankasının açıldığını anımsatarak şunları kaydetti: "Şu an konut stoku 800 bin ile 1 milyon arasındadır. Konutlar fon tarafından alınırsa sorun çözülmüş olacak. Fonu, Türkiye Emlak Katılım Bankası oluşturabilir. Bu alımlar olursa inanıyorum ki bu fon 2-3 yıl sonra daha çok para kazanacak. İnsanlar dairelerini alacaklar, hareket başlayınca işsizliğe de faydası olacak. Konut stoku müteahhitten fona geçmeli." Yenigün, bu öneriyi Türkiye Emlak Katılım Bankası yetkilileriyle de konuştuklarını bildirdi.

BEYAZ EŞYADA ÜRETİM DÜŞTÜ

Beyaz eşya pazarındaki darlama temmuz ayında da devam ediyor. Kasım 2018'de devreye giren ÖTV sıfırlanması uygulamasının haziran ayında sona ermesinin ardından zorlu bir temmuz ayı geçiren sektör, iç satışlarda yüzde 31 oranında daraldı. Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TURKBESD) verilerine göre, buzdolabı, çamaşır makinesı, bulaşık makinesı ve fırından oluşan 4 ana ürün grubunda iç satışlar yüzde 31'lik düşüşle 459,658 oldu. İç satışlar ocak-temmuz döneminde ise yüzde 12 düşüşle 3.4 milyon adet olarak gerçekleşti. Açıklamaya göre, küresel ekomideki yavaşlamanın etkisiyle ihracat artış ivmesi de yavaşlama kaydetti. Buna göre beyaz eşya ihracatı temmuzda yüzde 1 artışla 1.55 milyon adet, ocak-temmuz döneminde de yüzde 1 artışla 10.5 milyon adet oldu. Beyaz eşya üretimi ise temmuzda yüzde 10 düşüşle 2.3 milyon adet, ocak-temmuzda ise yüzde 2 gerileyerek 14.4 milyon adet olarak gerçekleşti.