Devlet ihalelerinde 'son dakika' oyunu

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nca 2015 yılında alınan bir kararla, Tasfiye İşletmeleri tarafından el konulan malların satışı dijital platforma taşındı. Bu kapsamda fiziki ortamda gerçekleştirilen ihaleler, www.eihale.gov.tr adresi üzerinden duyurularak görseller ve açıklamalar eşliğinde katılımcılara sunuldu.

Kapalı tekliften açık teklife geçildi

2018 yılının ilk yarısına kadar kapalı teklif usulü (kullanıcıların başka teklifleri göremediği) gerçekleştirilen ihaleler, 2018 yılının ikinci yarısından itibaren açık teklif usulü (tüm tekliflerin görüldüğü) olarak düzenlendi. Ancak bu durum pek çok sorunu beraberinde getirdi.

Söz konusu internet sitesinde ihaleye çıkacak ürünler, sisteme 3 gün öncesinden kaydedilerek incelemeye sunuluyor.

Verilen sürenin dolmasıyla ihale kapanıyor

Ardından ihale sürecinin başlamasıyla birlikte, 'başlangıç tutarı' üzerinden artırmak üzere tekliflere açılıyor. Teklif verme süresinin, 'son tarih ve saat' itibariyle dolmasıyla birlikte ihale kapatılıyor ve en yüksek teklifi veren katılımcı, ürünü satın almaya hak kazanıyor.

Son dakikalara kadar teklif verilmiyor

Ancak tam da bu noktada sistemdeki açıklar, bazı kullanıcılar tarafından kullanılarak devlet büyük zarara uğratılıyor. İhalenin başlangıç tarihinden itibaren hiçbir teklif vermeyen katılımcılar, bitiş saatine dakikalar, hatta saniyeler kala 50 TL fazla teklif vermek suretiyle sisteme giriş yapıyor.

İhaleyi almak şansa kalıyor

Peşpeşe gelen artırmalar sistemde tıkanmalara, yavaşlamalara neden oluyor. Milisaniyelerle son teklifi veren katılımcılar, gerekli rekabet ortamı oluşmadığından ihaleye çıkan ürünlere piyasa fiyatının çok altında sahip oluyor.

Öte yandan ihale bedeli milyonlarca lira olan ürünler için getirilen 'en çok 10.000 TL teklif verilebilir' kuralı da, devletin kasasına olumsuz yönde yansıyor.

Onlarca kez teklif verilmesi gerekiyor

Örneğin 1 milyon TL değer biçilen bir ürün, 500 bin TL'den açık artırmaya sunuluyor. Söz konusu ürüne 900 bin TL teklif vermek isteyen bir katılımcı, ilk etapta 510 bin TL teklif edebiliyor. Bir başka katılımcı tarafından 520 bin TL teklif edilmemesi halinde, kendi teklifini artıramıyor.

900 bin TL'lik teklife ulaşılması için ise her bir tarafın en az 20'şer kez teklif vermesi gerekiyor. Ancak son saniyelerde yapılan artırımlar nedeniyle bu rakama hiçbir zaman ulaşılamıyor. Satışa sunulan ürünlerin tamamına yakını, çok düşük rakamlara satılıyor.