Oyuncakta Çin'in hakimiyeti azaldı, yerli öne geçti

Çin'in hakim olduğu oyuncak sektöründe 'ben de varım' diyerek çalışmalarını hızlandıran Türk firmaları devlet teşviği ile yerli üretimi arttırma gayretinde. Ciddi manada dış ticaret açığı verdiğimiz sektörlerden biri olan bu pazarda, ithal oyuncaklara getirilen vergiler ve yüksek kur ithatlatçı firmaları üretime yönlendirdi. Son yıllarda yerli oyuncak üretiminin iç pazardan aldığı pay yüzde 31 olsa da henüz istenilen seviyede değil. Eskiden 50 civarında olan yerli firma sayısı son iki yıldır, ithalatçıların da yerli üretim yapmaya başlamasıyla 100'e çıktı. 2019'un ilk altı aylık döneminde ise iç pazardaki toplam oyuncak satışı 131 milyon dolar olurken ithal oyuncaklar iç pazar tüketiminden yüzde 69, yerli üretilen oyuncaklar ise yüzde 31 pay aldı. Oyuncak sektörünün dünyada 120 milyar dolarlık ihracatı var. Türkiye'nin buradan aldığı pay ise yüzde 0,01 ile sınırlı kaldı.

113 MİLYON DOLARLIK PAZAR
Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı'nın (PAGEV) verilerine göre; 2019'un ilk yarısında oyuncak üretimi, 11,7 bin ton ve 58,2 milyon dolar oldu. İlk 6 aydaki gelişmelere bakarak oyuncak üretiminin 2019 yılı sonunda 23,4 bin ton ve 116,3 milyon dolara çıkacağı ve 2018 yılına göre miktar bazında yüzde 24, değer bazında yüzde 19 artacağı tahmin ediliyor. Yine aynı dönemde ithalatın 20,4 bin ton ve 182,2 milyon dolara inececeği tahmin ediliyor.

KİŞİ BAŞI TÜKETİM 20 DOLAR
Plastik sektörü içerisinde halihazırda çok küçük bir pay almasına rağmen, oyuncak endüstrisi gerek iç pazarda gerekse de ihracat açısından önemli bir potansiyele sahip. Ülkemizde 0-14 yaş grubundaki yaklaşık 19 milyon çocuğun yıllık ortalama oyuncak tüketimi yaklaşık 20 dolar. Avrupa'da 250 avro, ABD'de ise 300 dolar civarında. Ülkemizde 67 firma plastik oyuncak imal ediyor, üretimin yaklaşık yüzde 20-25'i ise ihraç edililyor. Yerli oyuncak üreticileri bir yandan yatırım yaparak üretimlerini sürdürmeye çalışırken, diğer yandan güçlü ithalatçı firmalarla rekabet etmeye çalışıyor. Yerli oyuncak sektörünün ihracat aşamasında Çin'e karşı sahip olduğu avantajlar; Konumu sebebiyle pazar talebine hızlı biçimde karşılık verebilmesi, üretim ve navlun süresinin kısa olması, ürün kalitesinin Avrupa standartlarında olması ve Çin firmalarına olan güvensizlik olarak sıralanabilir

OSB HERŞEYİ DEĞİŞTİRECEK
Türkiye oyuncak sektörü temsilcileri, geçtiğimiz hafta Kırklareli Vize'de gerçekleştireceği kümelenme ile yerli üretime geçecek imzaları attı. Oyuncak İhtisas Özel Organize Sanayi Bölgesi'nin tamamlanması ile oyuncak üreticileri Teşvik Yasası'nın getirmiş olduğu yatırım teşviki, konum, istihdam ve kümelenmenin sağlayacağı maliyet avantajları ile sektörün ithalatını azaltırken, katma değerli üretim yapma imkanına sahip olacak. Oyuncak sektörünü; küçük sanayi siteleri ve şehir içinden kurtarıp birçok avantajın bir arada sunulduğu bir endüstri bölgesinde toplayacak.

HAKSIZ REKABET ÖNLENMELİ
Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, sektörün gelişiminin önündeki en önemli tehdidin Çin ithalatı olduğunu belirterek şöyle devam etti: "Pazarda büyük ölçüde dış ticaret açığı verilmesi ve birim ithal fiyatlarının birim ihracat fiyatlarının 2,5 katı olması en büyük sorun. Sektör firmalarından aldığımız bildirimler haksız rekabet engeli ortadan kalktığında yerli oyuncak pazarının canlandığını gösteriyor. Yerli oyuncak üreticilerimiz Avrupa'nın istediği kalite standartlarında üretim yapma yeteneğine sahip. Firmalarımızın üretim teknolojilerinin yanı sıra tasarıma, Ar-Ge ve Ür-Ge'ye yaptıkları yatırımları artırmaları, ihracat pazarlarını genişletmeleri yerli oyuncak üretimini de canlandırdı." İstanbul Anne Bebek Çocuk Ürünleri Fuarı- CBME Türkiye Fuar Direktörü Hatice Dinçer ise "8-11 Ocak 2020 tarihleri arasında düzenlenecek olan organizasyon, tüketici tercihini yerli üretilen oyuncaklara yönlendirebilmek adına sektör profesyonelleri için önemli bir buluşma noktası olacak" diye konuştu.

İthalatçılar üretime başlıyor
TOY-KOOP Başkanı Ender Mıcık, ithal oyuncaklara getirilen vergiler ve yüksek kur karşısındaki ithal ürün maliyetlerinin ithalatçı firmaları üretim yapmaya yönlendirdiğine dikkat çekerek, "İhtisaslaşmış sanayi bölgeleri rekabetçi güce ulaşmasında etkendir. Teşvikler sektörlerin gelişimine katkı sağlamakta olup bunun örneğini Çin'de rahatlıkla görebiliyoruz" dedi. Sektördeki büyük üreticilerin önemli bir kısmının Trakya'ya yatırımlarını kaydırdığını belirten Mıcık, şu bilgileri veriyor: "Üretici burada, güçlü ve modern altyapıda yapılanacak. Bölgemiz Trakya'daki konumu itibariyle ana ihracat pazarlarımızdan Avrupa ile İstanbul'a yakınlığımız önemli. Yüzde 45 yatırım indirimi, enerjinin yüzde 30 indirimli ve kesintisiz sağlanacak olması bizlere yer seçimi konusunda Vize'ye yönlendirdi. Oyuncak üreticilerimizin yüzde 70'i aynı zamanda plastik sektörünün birer mensubu olduğundan komşu organize sanayi bölgesinde plastikçiler ile bir arada çalışacak olmamız, hammadde ve lojistik olanaklarından avantajlı yararlanacak olmamızın yanı sıra ihracatımıza da katkı sunacağına inanıyorum."

Mesude Demirhan