Sayıştayın suçsuz dediği memura, hapis cezasına ihlal kararı

Anayasa Mahkemesi, "suçsuz olduğu yönündeki Sayıştay kararı dikkate alınmayan ve zimmet suçundan hapis cezası verilen" döner sermaye işletme müdürünün bireysel başvurusunda ihlal kararı verdi.

Anayasa Mahkemesinin Resmi Gazete'de yayımlanan kararına göre, Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Döner Sermaye Saymanlığında maliye uzmanlarınca yapılan denetimde banka hesaplarında bazı usulsüz işlemler görülmesi üzerine inceleme başlatıldı.

Olayların geçtiği tarihte üniversitede döner sermaye işletme müdürü olan kişi hakkında da zimmet eylemlerini bilmesine ve denetimle görevli olmasına rağmen eyleme kasten göz yumduğu iddiasıyla Ağır Ceza Mahkemesinde kamu davası açıldı.

Yargılama devam ederken yapılan inceleme sonucu Sayıştay, "işletme müdürünün, yargılama sırasında olayla ilgili usulsüz işlemlerde sorumluluğunun bulunmadığı"na karar verdi.

İşletme müdürü, yargılandığı davaya Sayıştayın bu kararını sundu ancak mahkeme, zimmet suçunun işlenmesine imkan sağladığı sonucuna vardığı işletme müdürü hakkında 2 yıl 6 ay hapis cezası verdi.

Hapis cezasına ilişkin yerel mahkeme kararına yapılan itirazlardan sonuç alamayan işletme müdürü, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulundu.

Başvuruda dava konusu işlemlerde sorumluluğunun bulunmadığına dair Sayıştay kararının mahkemece tartışılmadığı, böylece gerekçeli karar hakkının ihlal edildiği ileri sürüldü.

Anayasa Mahkemesi, başvurucunun, Anayasa'nın 36'ncı maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki gerekçeli karar hakkının ihlal edildiğine hükmetti.

- Gerekçeden

Yüksek Mahkemenin gerekçesinde, kişilerin adil şekilde yargılanmalarını sağlamayı amaçlayan gerekçeli karar hakkının, Anayasa'nın 36'ncı maddesinde adil yargılanma hakkı kapsamında güvence altına alındığı belirtildi.

Somut olayda, mahkumiyet kararından önce Sayıştay tarafından "başvurucunun dava konusu usulsüz işlemlerde sorumluluğunun bulunmadığı"na ilişkin karar verildiği hatırlatıldı.

Gerekçede ancak yerel mahkemenin, "görevinin gereklerini yapmakta ihmal veya gecikme gösterdiği" gerekçesiyle başvurucunun mahkumiyetine karar verdiği kaydedildi.

Sayıştayın, başvurucunun mali sorumluluğunun bulunmadığını tespit ederken işletme müdürlerinin saymanlık müdürleri üzerinde denetim ve kontrol yetkisi bulunmadığı sonucuna ulaştığı ifade edilen gerekçede ancak yerel mahkemenin aksi yönde karar verdiği belirtildi.

Anayasa Mahkemesinin gerekçesinde, şu tespitler yapıldı:

"Sayıştay kararı bilgisine sunulmasına rağmen yerel mahkeme neden aksi sonuca ulaştığını gerekçelendirmemiştir. Aynı maddi veya hukuki vakıalarla ilgili farklı kararlar verilmesi hukuk devleti ilkesini zedeleyebileceği gibi kişilerin hukuka inancını da zayıflatabilir. Mahkeme kararının gerekçesinde başvurucunun denetim yetkisinin kapsamı ve içeriği yönünden bir değerlendirme yapılmamıştır. Ayrıca, başvurucunun Sayıştay kararına açıkça atıfta bulunan istinaf nedeni de hiçbir gerekçe gösterilmeksizin reddedilmiştir.

Anayasa Mahkemesi, açıklanan gerekçelerle Anayasa'nın 36'ncı maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki gerekçeli karar hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir."

Karar örneği, ihlalin ortadan kaldırılması için başvurucu yönünden yeniden yargılama yapılmak üzere Isparta 2'nci Ağır Ceza Mahkemesine gönderildi.