ABD'nin sağlık hizmeti çöktü
Can kaybının hızlıca 10 bine ulaştığı ABD, tarihinin en zor günlerini yaşıyor. Bu ülkede yaşayan Türkler de sağlık sisteminin çöküşüne tanıklık ediyor. Doç. Dr. Hatice Savaş: ABD sağlık sistemi koronadan önce çökmüştü. Türkiye'deki gibi umreden gelenlerin izole edildiği yurt ve üç öğün yemek sistemi yok. İnsanlar aç.

Dünyayı etkisi altına alan koronavirüsün yeni merkezi ABD oldu. Kayıp sayısı kısa sürede 10 bine yaklaştı. Ülke basınından korkutucu haber ve görüntüler geliyor. Ülkede yaşayan Türkler de vahim tabloyu doğruluyor. Yeni Şafak'a konuşan Türk vatandaşları, sağlık sisteminin çöktüğünü, insanların aç olduğunu ifade etti. Özellikle New York'ta yüz binlerce insanın banyo ve tuvaletlerin ortak olduğu yapılarda kaldığını, izalasyonun çok da mümkün olmadığını vurguluyor.
APARTMANLARDA TUVALET ORTAK
Chicago eyaletinde yaşayan Doç. Dr. Hatice Savaş, ABD'nin sağlık sisteminin
çoktan çöktüğünü, fakir hastaların zor durumda olduğunu ve ciddi anlamda sağlık
ekipmanı yetersizliğinin olduğunu söyledi. Eyaletlerin hepsinin birbirinden
farklı bir şekilde koronaya yaklaştığını belirten Savaş mevcut durumu şu şekilde
anlattı: "Amerikan sağlık sistemi korona çıkmadan önce zaten çökmüş durumdaydı.
Ancak koronadan sonra şunu gördük fakirin daha çok eziyet görmesine, sağlıktan
yoksul bırakılmasına neden oldu. Çok ciddi sağlık sorunu olanları aciller kontrol
etmek zorunda biliyoruz. Şunu da biliyoruz o hasta eve gittikten sonra evine
ne kadar fatura gidecek fakir insan bunu nasıl ödeyecek? Kovid-19 testi her
hastaya yapılmıyor. Septomlar çok hafif çıktı diyelim hastanın bakımı açısından,
günlük hayatı açısından bir şey değiştirmeyecekse gerek yok diyorlar. Hastanın
aile hekimiyle irtibatta olması söyleniyor. Dışarı çıkılmamasını bir de kendini
diğer insanlardan izole etmesini istiyoruz. O zaman da başka bir sorun ortaya
çıkıyor. Kalifornia gibi eyaletlerde izole kolayken New York'da 200 daireli
bir apartmanda tuvaleti çamaşır makinesini ortak kullanan insanlar var. New
York pis bir şehir zaten. Yüzde 60'ı fakir. Apartmandaki kişilere dahi kendini
'izole et' diyemezken bir evde kalabalık yaşayana nasıl diyeceksin. Hastanelerde
de ne yatak ne de doktor yeterli değil."
Ülkede normalin üzerindeki ölümler nedeniyle New York şehrinde de morglar doldu,
koridorlarda ceset torbaları bekletilmeye başlandı.
EKİPMAN SIKINTISI VAR
Özel hastaneler ile her kesimin gittiği hastanelerin birbirinden farklı olduğunun altını çizen Savaş, "New York'da hastaneler küçük, hasta sayısı çok fazla. Türkiye'de eskiden olan hastanelerin durumu şimdi burada. Her türlü hastayı alanla özel olan hastanelerin durumu farklı. New York'da çok ciddi ekipman, doktor ve koruyucu kıyafet sıkıntısı var. Evleri müsait olmayan insanlar için yardım etmeye çalışan kurumlar var. Kimi okulların spor salonlarını ve üniversitelerin yurtlarını bunun için çevirmeye çalışıyorlar. Ancak bizim Türkiye'deki gibi umreden gelenlerin izole edildiği gibi öyle yurtlara insanları yerleştirelim ve üç öğün yemeklerini verelim gibi bir sistem burada yok. İnsanlar aç. Türkiye'deki sosyal devlet ne kadar eleştirilirse eleştirilsin. Amerika'dan çok çok daha üstte. Türkiye'de çok kaliteli bilim adamları var. Canla başla çalışan sağlık çalışanı var. Çok ciddi bir seferberlik var. Türk doktorlarının dünyadaki hiçbir doktorlardan farkı yok."
Test sonuçları 10 günde çıkıyor
Cornell Üniversitesi'nde kimyasal biyoloji alanında doktora yapan Hatice Didar
Çiftçi, ülkede laboratuvarlara giriş yasağı olduğunu aktardı. Çiftçi şunları
anlattı: "Çalıştığım laboratuvar, Amerika'nın en iyi hastanelerinden biri olan
New York Presbyterian Hospital'ın içinde yer alıyor. 20 Mart'tan itibaren laboratuvarlara
girişler yasakladı. Ameliyata ihtiyaç duymayan, acilen tedavi görmek zorunda
olmayan hastaların randevuları iptal edildi." Karantina süreci başlayınca yalnız
yaşadığı evinden Türk arkadaşlarının yanına taşınan Çiftçi, sosyal bağı ve çalışma
ruhunu taze tutmak için haftada birkaç kez iş arkadaşlarıyla online toplantılar
yaptıklarını belirterek, "Amerika'da sağlık hizmetlerinin ne kadar pahalı olduğu
malum. Burada test yaptırmak kolay değil ve zaten testler de iyileşme sürecinde
pek bir işe yaramıyor. Bir arkadaşıma bütün semptomları gösteriyor olsa da ona
test yapamayacaklarını ve test etseler bile sonucun ancak 10 gün içinde çıkabileceğini
söylediler" diye konuştu.
Gıda ve temizlik maddesi yok
Eşi ve 1,5 yaşındaki oğluyla ABD'nin New Jersey eyaletinde yaşayan Şule Çelebi,
her şeyin çok hızlı geliştiğini söyledi: "Son alışverişlerimizi yapıp evden
çok gerekmedikçe çıkmama kararı aldık. Bu sürede eşim de evden çalışmaya başladı.
Emeklilik çağında olanlar Amerika'daki kötü sağlık sistemi yüzünden endişe yaşıyor.
Burada sağlık hizmetleri ve sağlık sigortası gerçekten lüks ve pahalı. İnsanlar
endişelenmekte haklılar. Marketlerde temizlik ürünleri bulmak büyük bir sıkıntı.
Uzun süre giden kuru gıda çeşitleri de ya kısıtlama getirilerek satılıyor ya
da bulamıyorsunuz."
Tıbbi ve politik bir sınav
Kaliforniya'daki Zaytuna Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak görev yapan Maşuk Yamaç da şunları anlattı: "Yaşadığım Kaliforniya eyaleti başta olmak üzere Amerika'nın birçok eyaletinde 'evde kalma emri' çıkarıldı. Her yer kapalı. Biz de Zaytuna Üniversitesi olarak evde kalma emirinin çıkarıldığı ilk günden itibaren derslerimizi online veriyoruz. Koronavirüs pandemisi, tıbbi kapasite ve politik irade sınavıdır. İnananlar için dini bir sınav, bir sabır ve hoşgörü sınavıdır. Bu virüs, felsefeci ve teologaların aslında eskiden beri sorup cevaplandırdıkları insanın varoluşu, varoluşun amacı ve hayatın sonuyla ilgili derin sorularla tekrar yüzleştiriyor. Çıplak gözle görülmeyecek kadar küçücük bir virüs kocaman dünyayı bir nevi distopyaya çevirdi."
Türk marketler bir araya gelecek
Türk Amerikan Dernekleri Federasyonu Başkanı Tulga Tekman, iyi olmaya gayret ettiklerini söyledi ve ekledi: "Virüsün Amerika'ya gelmeyeceği Başkan Trump tarafından söylendi. İnsanlar da fazla ciddiye almadı, kimse maske ve eldiven edinmedi. Koskoca süper güç diye adlandırılan bir ülkenin önlem almayışı, başkanın çıkıp bize gelmez diye demeç vermesi ciddiyetsizliktir ve bence Amerika sınıfta kalmanın en büyük örneğini verdi." Tekman, aldıkları önlemler konusunda ise şunları söyledi: "Biz federasyon olarak bir kriz masası oluşturduk. Bilgi ve iletişim sayfası açtık. Gidecek bir sağlık kurumu bulamayan, tedavinin nasıl olacağını soran, Amerika devletinin sağladığı haklar konusunda bilgi isteyenler bize danışıyor. Durumun daha kötüleşmesi ve gıda krizi yaşanması halinde ise Türk marketler bir araya gelecek. Belirli eyalet ve şehirlerde ufak depolarda temel gıda ürünlerini toplayacağız. İhtiyaç halinde vatandaşlarımıza kısım kısım vereceğiz. Gerekli girişimlere başladık. Umarım buna ihtiyaç kalmaz."