3 milyonu aşkın kredi kartıyla ilk kez online alışveriş yapıldı

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yönetim Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç, Türkiye'nin yurt ici e-ticaret noktasında bir sıkıntısı olmadığını belirterek, "Önumuzdeki donemde sınır otesi e-ticaret noktasında bir yere varmamız lazım. Nisan ayına baktıgımızda, bugune kadar e-ticarette hic alısveris yapmamıs 3 milyonun uzerinde kredi kartı ilk defa e-ticaret ile bir seyler aldı." ifadelerini kullandı.

Karadeniz Vakfı'ndan yapılan açıklamaya göre, İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yönetim Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç, Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Nuhoğlu ve Karadeniz Vakfı Başkan Yardımcısı Ali Bayramoğlu, Karadeniz Stratejik Araştırma Merkezi (KASAM) programında, iş dünyasında yaşanan son gelişmeleri değerlendirdi.

İTO Başkanı Şekib Avdagiç, virüsün Çin'den çıkmasına rağmen bunun sadece Çin ile alakalı bir mesele olmadığını ifade ederek, Türkiye'deki yaklaşık 150 bin lokanta-kafe müessesesinin 3'te 1'inin İstanbul'da bulunduğunu ve bunların sıkıntılı bir duruma sürüklendiğini belirtti.

Küresel ekonominin ve değişimin yönlerini ele alırken Türkiye'nin 3 alanda attığı adımlarla mağduriyetleri gidermeye çalıştığını aktaran Avdagiç, şunları kaydetti:

"Birincisi, devlet, bazı şirketleri mücbir sebep sınıfına alarak bunların kamuya borçlarını 6 ay öteledi. İkincisi, devlet, çalışanlara yönelik iki ayaklı bir önlem aldı. Bir kısa çalışma ödeneği, yani işini kaybedenler müracaat edebiliyor. 450 gün ve 60 gün kurallarına sahip olanlar başvurabiliyor. 4 bin 400 liraya kadar devletten maaş alabiliyor, herhangi bir sebep olmadan işsiz kalanlara da 1.200 lira kadar işsizlik ödeneği veriliyor. Elemanını işten çıkarmayan işverenlerin istifadesine sunulan destekler var. İstanbul'da buna büyük bir müracaat oldu. İstanbul'da 260 binden ziyade firma buna başvurdu, yani 2,5 milyon kişiye ulaşan bir başvuru. Geç dönmeler oluyor gibi bazı şikayetler oluyor ama 17 yılda yapılan müracaatın birkaç katı son 1,5 ayda ortaya çıktı. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nı bu yükle mücadelesi için tebrik ediyorum, bu kadar büyük bir kitle işini bu kadar hızlı karara bağlamak büyük başarıdır."

Üçüncü olarak da kredi kanallarının devreye sokulduğunu belirten Avdagiç, esnafa destekler hazırlandığını, devreye girdiğini bildirdi.

Avdagiç, 1 hafta evvelki rakamlara gore, Turkiye'deki toplam kredi hacminin 1 trilyon 950 milyar lira civarında olduğuna işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu, nisan ayında yaklasık 100 milyar lira arttı. Bunun 94 milyar lirası kamu bankaları vasıtasıyla yapıldı, sadece 6 milyar lirası ozel bankalar vasıtasıyla oldu. Devlet destegiyle kamu bankaları cok aktif davrandı. Talebin daha fazla oldugu, butun talebin karsılanamadıgını ancak ulke imkanlarıyla birlikte degerlendirirsek belli bir talebin karsılandıgını goruyoruz. Avrupa'da ve Turkiye'de su ana kadar hep arz tarafını, yani uretim tarafını destekleyen bir surec yurutuldu. ABD biraz daha farklı bir model uyguluyor. Batı artık sunu tartısmaya basladı; biz uretimi destekliyoruz ama bu uretilen mallar talep gormezse bu uretim bir sure sonra tıkanacak. O halde ikinci adımda tuketimin desteklenmesi, tuketicinin moral bulması gerekiyor. Yani uretimin devamı icin tuketicinin tekrar harcamaya baslaması cok onemli bir hale geldi."

- "Şirketler cok ucuz bedellerle el degistirebilir konuma geldi"

Avdagiç, butun dunyada "akbabaların" dolasmaya basladığını belirterek, şu anda sıkıntıda olan sirketler ve bir takım buyuk sirketlerin cok ucuz bedellerle el degistirebilir konuma geldiğini kaydetti.

Bircok ulkenin artık tedarik kaynagını Cin'den koparıp kendi ulkesinde veya kendi ulkesine yakın cografyada olusturmaya calıstığını anlatan Avdagiç, şunları kaydetti:

"Bunu goren Cinliler de bu alanlardaki sirketleri cok uygun fiyatlarla satın alma konusunda ciddi bir ataga cıkmıs durumdalar. Almanya gibi bazı ulkeler, bu tip sirketlerin satısında kamu kontrolu getirdi. Ozellikle stratejik sirketlerin satısında hukumet onayı gerekiyor. Bu, Turkiye icin de cok onemli bir konudur. Aksi halde bizim cok degerli sirketlerimiz de bu nakit krizi tablosunda uc kurusa yabancılara gidebilir. Bu konuda Turkiye'de henuz endise verici bir durum yok ancak gerekli tedbirlerin alınması gerektiginin altını ciziyorum. Bu, onumuzdeki donem icin cok dikkat etmemiz gereken bir konudur.

Batı, artık daha çok robotlasmayla uretim uslerini daha cok kendi ulkelerinde kurmayı dusunuyor. Dolayısıyla pandemi krizinden sonra tedarik zincirinde yeni bir doneme girecegimizi net bir sekilde goruyoruz. Ankara ile olan temaslarımızda belirledigimiz 3 kritik baslık var. Bunlardan biri de siber guvenliktir. Evden calısma inanılmaz bir risk ortaya cıkardı. Cunku IT sistemleri dısarıdan calısmaya uygun dizayn edilmemisti. Dısarıdan bir suru insan baglanınca IT zafiyetleri ortaya cıktı."

Türkiye'nin yurt ici e-ticaret noktasında bir sıkıntısı olmadığını belirten Avdagiç, şöyle devam etti:

"Yurt icinde e-ticaretin bir kısmı yabancı sermayenin eline gecmis olsa bile bu noktada belli bir yere geldik. Artık bizim sınır asan e-ticaret icin kafa yormamız lazım. Su anda PTT'nin bu alanda bir calısması var ve belli cografyalarda, ozellikle Afrika'da, basarı elde ettiler. Ama kendilerini yeteri kadar duyuramadıklarını goruyorum. Mutlaka onumuzdeki donemde sınır otesi e-ticaret noktasında bir yere varmamız lazım. Elektronik ticaret daha fazla onem kazanacak. Sadece gectigimiz nisan ayına baktıgımızda, bugune kadar e-ticarette hic alışveris yapmamıs 3 milyonun uzerinde kredi kartı ilk defa e-ticaret ile bir seyler aldı. e-ticarette kolonya satısları yüzde 1000 arttı, maya satısları yüzde 400 arttı, elektronik cihazlarda yüzde 700 arttı. Bir takım mallarda cok hızlı artıs var."

Avdagiç, AVM'lerin acılmasının konusulduğunu, artık yeni duzenlemeler de gerektiğini belirterek, "Almanya, mesela, AVM havalandırmaları icin yeni standartlar getirdi. Turkiye de AVM'ler devreye girerken yeni bir risk dalgasını onlemesi lazım. Turkiye dijitallesme noktasında kotu bir noktada degil ama hızla gelisen dunyaya onumuzdeki donem icin daha fazla hazırlanması lazım. Biz de ITO olarak bu donemde adımlar attık." ifadelerini kullandı.

Bu süreçte paranın az harcandığını ve bunun ekonomik hayata hemen yansıdığını aktardı.

- "Lüks harcamaların devamı için piyasada güvenin oluşması gerekiyor"

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Nuhoğlu, pandemi etkisiyle ilk olarak 23 Şubat'ta karşılaştıklarını belirterek, Türkiye'nin Orta Doğu ve Orta Asya bölgelerindeki kara yolu ticaretinde karşılaştığı zorluklara ilişkin şunları kaydetti:

"Pazar günüydü, üyelerimiz aradılar ve Orta Asya'ya gitmekte olan tırlarımızın Türkmenistan'a giremediğini söylediler. Türkmenistan'ın kapıları kapattığını duyunca panik oluştu. Biz 40 bin taşıma yaparak İran üzerinden Orta Asya'ya senede 6 milyar dolarlık mal naklediyoruz. O gün de İran içinde bulunan yaklaşık 1.500 arabamız Orta Asya'ya gitmek üzere bekliyordu. Ancak Türkmenistan sadece kendi vatandaşı olan şoförleri aldı, bizimkiler İran'da kaldılar. İleri gidemiyorlar, geri dönmeleri de bir sürü mevzuata tabidir. Yani biz ilk olarak 23 Şubat'ta böyle tanıştık bu tabloyla sonra Irak ve İran kapıları da kapandı. Irak bizim için çok önemli bir ülke. Irak'a senede 9 milyar dolarlık mal ihraç ederiz ve bunu da yaklaşık 600 bin seferle yaparız. Yani senede 600 bin aracımız Türkiye'de mal alır, Irak'a taşır. Birden kapıların kapanması bizi çok zor duruma soktu. Irak'ta 6 bin küsür şoför arkadaşımız vardı. İran'da bu rakam 1.500 civarıydı. Irak'a her gün 1.500 sefer yapıyorduk."

Nuhoğlu, ilgili bakanlıkların toplantılarda hızlı kararlar alınmasına katkı sağladığını aktararak, "Biz İran'daki 1.500 şoförümüzün evraklarını hazırladık ve geri dönmelerini sağladık. Bu 25 gün sürdü. Irak'ta bu farklı gelişti. Çünkü orada taşıma çok yoğundu. 29 Şubat'ta Irak kapısı kapandı, biz 1 Mart'ta temassız ticareti hayata geçirdik. 2 Mart'ta hiçbir aracımız ve şoförümüz karşıya geçmeden aracı tampon bölgede değiştirmeye başladık. Yani, tır o bölgede dorseyi bırakıyor, karşı taraftan gelip çekiciyle alıyorlar. Şu anda yaşananları tam olarak anlamakta zorlanıyoruz, bundan sonra karşımıza ne çıkacağını da tam olarak göremiyoruz. Bazı şeylerin değişeceğini biliyoruz ama nasıl değişeceğini bilmiyoruz. Buna hazırlıklı olmak gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu.

88 trilyon dolarlık dünya ticareti içinde lüks tüketim payının çok yüksek olduğuna dikkati çeken Nuhoğlu, "Son aylarda dünya ticaretinde rakamların düşüyor ve sektörler sarsılıyor. İnsanları tekrar tüketmeye yöneltmek ve lüks harcamaların devamı için piyasada güvenin oluşması gerekiyor." ifadelerini kullandı.

Nuhoğlu, Türkiye'nin, halkına sermaye, vergilerin ertelenmesi ve kredi açısından sağlam kamu desteği verdiğini bildirdi.