'Beyaz altını' parlatacaklar

İstanbul Sanayi Odası (İSO), yaklaşık 28 milyar dolar ihracat yapan tekstil ve hazır giyim başta olmak üzere pek çok sektörün hammaddesi olan pamukta yeni bir üretim politikası gerekliliğine işaret etti. İSO'nun 'Tarladan Markaya Pamuk Çalıştayı' sonucunda ortaya konulan raporda dünyadaki GDO'suz pamuğun yüzde 80'ine yakınını üreten ancak bu yıl ekim alanlarında yüzde 35 daralma yaşaması beklenen Türkiye'nin, pamuktaki gerilemenin önüne geçmesi için yapılacak acil ve etki gücü yüksek 10 politika önerildi.

Stratejik ürün

Milliyet Ekonomi'nin haberine göre: Tarım ve sanayi için "beyaz altın" olarak tanımlanan ürüne yönelik hazırlanan raporda, Türkiye'nin pamukta dünyanın en etkili üreticisi olabilecek durumdayken gücünü yeteri kadar kullanamadığı vurgulandı. İSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İrfan Özhamaratlı, yaklaşık 28 milyar dolar ihracat yapan ve tarım, üretim ve pazarlama birlikte düşünüldüğünde 2 milyonun üzerinde istihdam sağlayan tekstil ve hazır giyim sektörünün ana hammaddesi olan pamuğun Türkiye'nin en stratejik ürünlerinden olduğuna vurgu yaptı.

Verimlilik arttı

Rapora göre dünyada 250 milyona yakın insanın geçimini sağladığı, Kovid-19 salgını nedeniyle kg birim fiyatı da 1.5 doların altına gerileyen pamuk, Türkiye'de Ege, Çukurova ve Şanlıurfa dolaylarında üretiliyor. Pamukta, son 30 yılda alternatif ürünlerin gelişmesi, fiyatlardaki oynaklık, destek politikaları, kente göç, arazi bölünmesi gibi nedenlerle ekili alanlar geriledi ve 1998'de 7.6 milyon dekara yaklaşan ekili alan 2019'da 5 milyon dekarın altına indi. Ancak dekar başına verim son 30 yılda yüzde 60 civarında yükseldi.

BM Gıda ve Tarım Örgütü verilerine göre Türkiye, dünya pamuk üretiminde 976 bin ton ile altıncı sırada yer alıyor ve pamuk üretiminin yüzde 3.5'ini gerçekleştiriyor. Yılda 762 bin ton ithalat ile Çin'in ardından ikinci sırada yer alan Türkiye'nin, pamuk ihracatı ise 105 bin ton düzeyinde gerçekleşiyor. Türkiye, dünyada GDO'suz pamuğun yüzde 80'ine yakınını üretiyor.

10 politika önerisi

1 Verim, kalite ve sürdürülebilirliği önceleyen, pamuğu alternatif ürün ve fiyat dalgalanmalarına karşı koruyacak bir destekleme sistemi oluşturulmalı,

2 Pek çok sektörün hammaddesi olan pamuk, stratejik ürün olarak kabul edilmeli, tüm yasal yetki ve sorumluluk Tarım Bakanlığı'nda toplanmalı,

3 Tohumdan nihai ürüne kadar tüm süreçler teknolojik bir altyapı ve devlet-STK-üretici işbirliğiyle geliştirilen bir sistemle denetlenmeli,

4 Pamuk ekim alanları birleştirilerek büyütülmeli, ölçekten kaynaklanan maliyetler minimuma çekilmeli, modern tarım teknikleri ile istikrarlı pamuk ekimi yapılmalı,

5 Çiftçiler, sulama, gübreleme, ilaçlama ve hasat konularında eğitilmeli, bütün süreçlerde bilgilendirmeli,

6 Erken ve gece hasadını engellemek için etkin bir denetim uygulanmalı, toprağın nem ve sıcaklık ölçümlerine göre hasat yapılmalı, jüt çuval kullanımı engellenmeli, makineli hasat desteklenmeli,

7 Emanet sistemi kaldırılmalı, lisanslı depoculuk yaygınlaştırılmalı,

8 Üretim sürecindeki en önemli basamaklardan olan çırçır fabrikaları modernize edilmeli, standartlar getirilmeli,

9 Organik pamuk ve iyi pamuk standardı ile sürdürülebilir üretim yapan çiftçilerin yaygınlaştırılması ve teşvik edilmesi için ilave destek primi verilmeli,

10 Mazot, sulamada kullanılan elektrik ve üreticiler tarafından alınan makinelerin KDV'si destekleme sistemine alınmalı, çırçırlama, makineli hasat, ilaçlama hizmet giderlerindeki KDV yüzde 1'e indirilmeli.